Charków: Różnice pomiędzy wersjami

Charków
Харків
	Ilustracja; Plac Wolności
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	Obwód charkowski
Burmistrz	Hennadij Kernes
Powierzchnia	350,02 km²
Populacja (2013); • liczba ludności; • gęstość	; 1 451 028; 4146 os./km²
Nr kierunkowy	+38 057
Kod pocztowy	61000–61499
Tablice rejestracyjne	AX
	Położenie na mapie obwodu charkowskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:46, 7 kwi 2014

Charków (ukr. Харків [Charkiw], ros. Харьков [Char'kow]) – miasto w północno-wschodniej części Ukrainy, położone na południowym krańcu Wyżyny Środkoworosyjskiej. Jest drugim co do wielkości miastem Ukrainy. Znajduje się w nim Konsulat Generalny RP.

Dane ogólne

Powierzchnia: 306 km²
Liczba mieszkańców: 1,420 mln mieszkańców (2004)
Aglomeracja: 1,626 mln mieszkańców (2004).

Jeden z największych ośrodków przemysłowych i kulturalno-naukowych Ukrainy. Przemysł maszynowy, zbrojeniowy, metalowy, chemiczny, środków transportu (m.in. lotniczy), materiałów budowlanych, lekki i spożywczy. Był trzecim ośrodkiem naukowym i przemysłowym ZSRR po Moskwie i Leningradzie. Międzynarodowe Targi Przemysłu Obronnego. Obecnie 40 szkół wyższych^[3]; muzea. Miasto leży nad trzema niewielkimi rzekami: Charkiw (dopływ rzeki Łopań), Łopań (dopływ rzeki Uda) i Uda (dopływ Dońca).

Dominującym językiem jest rosyjski, zgodnie z uchwałą rady miejskiej – regionalny.

Historia

założone w roku 1655 przez Kozaków jako osada wojskowa^{[potrzebny przypis]}.
W 1805 utworzono uniwersytet.
W 1882 w Charkowie ukształtowało się koło studentów żydowskich, które wysunęło hasło powrotu Żydów do Palestyny. Domu Jakuba, powstań — a pójdziemy — to slogan charkowskiej grupy żydowskich studentów, który legł u podstaw późniejszego ruchu syjonistycznego. Uznanym twórcą doktryny syjonistycznej i przywódcą tego ruchu Żydów był austro-węgierski dziennikarz Theodor Herzl, który ideowe zasady syjonizmu wyłożył w książce pt. Państwo żydowskie, wydanej po raz pierwszy w 1896 roku.
W 1885 powstała politechnika.
W latach 1917-1934 Charków był stolicą Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
W latach 1921-1924 w Charkowie działało Poselstwo Rzeczypospolitej Polskiej, przemianowane w 1924 roku w Konsulat Generalny RP w Charkowie.
1932-1933 – klęska głodu.
W kwietniu i maju 1940 NKWD zamordowało w swojej siedzibie przy pl. Dzierżyńskiego 3 ok. 3800 więźniów obozu w Starobielsku, pochowanych następnie w Piatichatkach. Ta egzekucja stanowi część zbrodni katyńskiej.
Podczas II wojny światowej stoczono cztery bitwy o miasto, przy czym przemysł zdążono przemieścić za Ural.

Zabytki

Monaster Opieki Matki Bożej z soborem pod tym samym wezwaniem (z XVII wieku), rozbudowywany w w. XIX;
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej z XVIII wieku z dzwonnicą z pierwszej połowy XIX wieku;
Sobór Zwiastowania z XIX wieku;
Plac Wolności;
fragmenty XVII-wiecznych murów obronnych;
Cmentarz ofiar totalitaryzmu w Piatichatkach^[4], na którym spoczywają ofiary wielkiej czystki z końca lat trzydziestych XX w. oraz oficerowie Wojska Polskiego, rozstrzelani przez NKWD wiosną 1940 r. – ofiary zbrodni katyńskiej;
synagoga z początku XX wieku;
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Gmach Uniwersytetu w stylu modernistycznym z lat 1930—1932

Transport

Węzeł kolejowy, stacja Charków Pasażerski, i drogowy. Miasto posiada metro, tramwaje, trolejbusy i międzynarodowy port lotniczy^[5].

Gospodarka

Za czasów sowieckich Charków był centrum produkcji przemysłowej Ukrainy i trzecim co do wielkości ośrodkiem przemysłu i handlu w ZSRR. Po rozpadzie kraju, jego zorientowany na sektor obronny przemysł stracił na znaczeniu. W początkowych latach wieku XXI przemysł zaczął się odradzać i adaptować do warunków rynkowych. W tej chwili w mieście znajduje się ponad 380 przedsiębiorstw przemysłowych, zatrudniających około 150,000 osób. Główne sektory to budowa maszyn, technologie elektryczne, produkcja narzędzi oraz instalacji przemysłowych.

Przedsiębiorstwa takie jak Turboatom i Elektrotiażmasz zajmują 17% światowego rynku ciężkich instalacji energetycznych (np. turbin). Znajdujące się w mieście zakłady lotnicze, produkujące samoloty konstrukcji Antonowa, są największym tego typu przedsiębiorstwem na Ukrainie. Firma XADO jest rosyjskim i ukraińskim liderem chemii samochodowej. Fabryka Małyszewa produkuje pojazdy opancerzone i kombajny rolnicze. Miasto było gospodarzem piłkarskich Mistrzostw Europy Euro 2012.

Polacy w Charkowie

Założycielem Uniwersytetu w Charkowie był hrabia Seweryn Potocki, którego upamiętnia tablica na bibliotece uniwersyteckiej. Wykładał na nim m.in. Aleksander Mickiewicz (brat Adama), który w latach 1849-1850 był dziekanem tutejszego wydziału prawa. Dyrektorem gimnazjum w Charkowie był m.in. Józef Korzeniowski. Lata szkolne spędził w Charkowie malarz Henryk Siemiradzki, którego rodzina miała dwór w Pieczeniegach w pobliżu miasta.
Kościół katolicki grupujący Polaków mieścił się przy ul. Małosumskiej^[6].
W Charkowie przez dwa semestry studiował medycynę Józef Piłsudski, a następnie po zamieszkach w 1886 roku przeniósł się na uczelnię w Tartu^[7].
W 1940 roku w piwnicach więzienia NKWD w Charkowie zamordowano strzałem w tył głowy 3739 polskich jeńców z obozu w Starobielsku, których następnie pogrzebano w Piatichatkach, gdzie obecnie znajduje się Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Miejsce zbrodni upamiętnia dziś tablica pamiątkowa^[8].
W mieście upamiętniono tablicą pamiątkową Konstantego Gorskiego, kompozytora i pedagoga, który stworzył w Charkowie "Dom Polski".

Miasta partnerskie

↑ Werchowna Rada zatwerdyła nowi meżi Charkowa. Unian, 2012-09-06. [dostęp 2014-01-05]. (ukr.).
↑ Тимошенко Г.М. (red.): Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року». Київ: Державна служба статистики України, 2013, s. 96.
↑ Весь Харьков - ВУЗы Харькова (институты, университеты, академии, колледжи, техникумы) - Список ВУЗов Харькова
↑ http://www.charkowkg.polemb.net/gallery/galeria_foto/big/piatichatki/pol_booklet.pdf
↑ Transport miejski
↑ http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/544
↑ http://fakty.interia.pl/swiat/news-specjalna-mapa-charkowa-z-polskimi-watkami-na-euro,nId,917062
↑ http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/tablica-ku-pamieci-polskich-oficerow-na-gmachu-nkwd,75474.html

Linki zewnętrzne

Metro w Charkowie
Gallery "Old Kharkov". Photos, cards, figures.
Charków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 543 .
Oficjalna strona Konsulatu Generalnego RP w Charkowie
Cmentarz ofiar totalitaryzmu w Charkowie
Historia Żydów w Charkowie na portalu Wirtualny Sztetl
Zdjęcia z Charkowa

[1] Werchowna Rada zatwerdyła nowi meżi Charkowa. Unian, 2012-09-06. [dostęp 2014-01-05]. (ukr.).

[Demografia2013-2] Тимошенко Г.М. (red.): Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року». Київ: Державна служба статистики України, 2013, s. 96.

[3] Весь Харьков - ВУЗы Харькова (институты, университеты, академии, колледжи, техникумы) - Список ВУЗов Харькова

[4] ttp://www.charkowkg.polemb.net/gallery/galeria_foto/big/piatichatki/pol_booklet.pdf

[5] Transport miejski

[6] ttp://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/544

[7] ttp://fakty.interia.pl/swiat/news-specjalna-mapa-charkowa-z-polskimi-watkami-na-euro,nId,917062

[8] ttp://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/tablica-ku-pamieci-polskich-oficerow-na-gmachu-nkwd,75474.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 28: / Linia 28: @@
 == Dane ogólne ==
+[[Plik:Uspensky Cathedral03.jpg|240px|thumb|Sobór Zaśnięcia Matki Bożej (Uspieński)]]
-[[Plik:Kharkiv, Ukraine, city and vicinities, LandSat-5 satellite image, near natural colors, 2011-06-18.jpg|thumb|left|300px| Zdjęcie satelitarne Charkowa i jego otoczenia, LandSat-5, 18 czerwca 2011]]
+[[Plik:403302072 12eb963e7e.jpg|240px|thumb|Sobór Opieki Matki Bożej (Pokrowski) z XVIII w.]]
-[[Plik:Katyn.png|260px|right]]
+[[Plik:Україна, Харків, вул. Гоголя, 4 фото 12.JPG|thumb|240px|Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie|Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]]
+[[Plik:Katyn.png|240px|right]]
+[[Plik:Харьковский национальный университет.JPG|thumb|240px|Gmach Uniwersytetu z 1932 r.]]
+[[Plik:Благовіщенський собор (1881-1901 роки побудови).JPG|thumb|Sobór Zwiastowania (Błagowieszczeński) z 1901 r.]]
 * Powierzchnia: 306&nbsp;km²
 * Liczba mieszkańców: 1,420 mln mieszkańców (2004)
@@ Linia 36: / Linia 41: @@
 Jeden z największych ośrodków przemysłowych i kulturalno-naukowych Ukrainy. Przemysł maszynowy, zbrojeniowy, metalowy, chemiczny, środków transportu (m.in. lotniczy), materiałów budowlanych, lekki i spożywczy. Był trzecim ośrodkiem naukowym i przemysłowym [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] po [[Moskwa|Moskwie]] i [[Petersburg|Leningradzie]].
 Międzynarodowe Targi Przemysłu Obronnego. Obecnie 40 szkół wyższych<ref>[http://www.all.kharkov.ua/vuz/ Весь Харьков - ВУЗы Харькова (институты, университеты, академии, колледжи, техникумы) - Список ВУЗов Харькова<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>; muzea.
-[[Plik:KhrakivRiver09.jpg|thumb|250px|left|Charków zimą]]
-[[Plik:Charków - gmach uniwersytetu (1985).jpg|thumb|250px|left|Gmach uniwersytetu]]
 Miasto leży nad trzema niewielkimi rzekami: [[Charkow (rzeka)|Charkiw]] (dopływ rzeki Łopań), [[Łopań]] (dopływ rzeki Uda) i [[Uda (dopływ Dońca)]].
@@ Linia 62: / Linia 65: @@
 * [[Synagoga Tempel w Charkowie|synagoga z początku XX wieku]];
 * [[Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie|Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]].
+* Gmach Uniwersytetu w stylu modernistycznym z lat 1930—1932
 == Transport ==