Kazimierz I Odnowiciel: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
mer. |
drobne redakcyjne, ilustracja |
||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
'''Kazimierz I Karol Odnowiciel''' (ur. [[25 lipca]] [[1016]], zm. [[19 marca]] [[1058]]<ref name="zgon"/> w [[Poznań|Poznaniu]]) – książę z dynastii [[Piastowie|Piastów]], władca [[Polska|Polski]] w latach [[1034]]-[[1058]] (z przerwami), syn [[Mieszko II Lambert|Mieszka II]] i [[Rycheza Lotaryńska|Rychezy]]. |
'''Kazimierz I Karol Odnowiciel''' (ur. [[25 lipca]] [[1016]], zm. [[19 marca]] [[1058]]<ref name="zgon"/> w [[Poznań|Poznaniu]]) – książę z dynastii [[Piastowie|Piastów]], władca [[Polska|Polski]] w latach [[1034]]-[[1058]] (z przerwami), syn [[Mieszko II Lambert|Mieszka II]] i [[Rycheza Lotaryńska|Rychezy]]. |
||
[[Plik:Panstwo mieclawa.svg|thumb|left|Polska około 1041 roku]] |
[[Plik:Panstwo mieclawa.svg|thumb|left|Polska około 1041 roku]] |
||
Po śmierci ojca, w [[1034]] objął władzę w zniszczonym kryzysem lat poprzednich państwie. Próbował wzmocnić władzę monarszą, co spotkało się ze sprzeciwem [[możnowładztwo|możnowładztwa]]. Książę został wygnany na [[Węgry]], skąd wyjechał później do [[Niemcy|Niemiec]]. W kraju zapanował chaos. Brak centralnej władzy spowodował samowolę, a nawet |
Po śmierci ojca, w [[1034]] objął władzę w zniszczonym kryzysem lat poprzednich państwie. Próbował wzmocnić władzę monarszą, co spotkało się ze sprzeciwem [[możnowładztwo|możnowładztwa]]. Książę został wygnany na [[Węgry]], skąd wyjechał później do [[Niemcy|Niemiec]]. W kraju zapanował chaos. Brak centralnej władzy spowodował samowolę, a nawet utworzenie na części terytorium niezależnego państewka ([[Miecław|Masław]] na [[Mazowsze|Mazowszu]]). Doszło do [[Powstanie ludowe|powstania ludowego]], a w [[1039]](?) najazdu księcia [[Czechy|Czech]] [[Brzetysław I|Brzetysława]]. |
||
Dopiero w [[1039]], a być może [[1040]] Kazimierz powrócił do kraju, przystępując do odbudowy zniszczonej organizacji państwowej i kościelnej. W polityce zagranicznej oparł się na sojuszu z [[Ruś Kijowska|Rusią]]. W [[1047]] ostatecznie pokonał Masława i przywrócił polskie panowanie na Mazowszu. Przeniósł z [[Gniezno|Gniezna]] do [[Kraków|Krakowa]] główny ośrodek władzy państwowej i odnowił tamtejsze [[archidiecezja krakowska|biskupstwo]]. Ufundował [[klasztor benedyktynów w Tyńcu|opactwo benedyktynów w Tyńcu]] ([[1044]]). Zbrojnie opanował też zagarnięty przez Czechów [[Śląsk]] ([[1050]]), jednak na [[zjazd w Kwedlinburgu 1054|zjeździe w Kwedlinburgu]] w [[1054]] zgodził się płacić za niego Czechom coroczny [[trybut]]. |
Dopiero w [[1039]], a być może [[1040]] Kazimierz powrócił do kraju, przystępując do odbudowy zniszczonej organizacji państwowej i kościelnej. W polityce zagranicznej oparł się na sojuszu z [[Ruś Kijowska|Rusią]]. W [[1047]] ostatecznie pokonał Masława i przywrócił polskie panowanie na Mazowszu. Przeniósł z [[Gniezno|Gniezna]] do [[Kraków|Krakowa]] główny ośrodek władzy państwowej i odnowił tamtejsze [[archidiecezja krakowska|biskupstwo]]. Ufundował [[klasztor benedyktynów w Tyńcu|opactwo benedyktynów w Tyńcu]] ([[1044]]). Zbrojnie opanował też zagarnięty przez Czechów [[Śląsk]] ([[1050]]), jednak na [[zjazd w Kwedlinburgu 1054|zjeździe w Kwedlinburgu]] w [[1054]] zgodził się płacić za niego Czechom coroczny [[trybut]]. |
||
== Panowanie == |
== Panowanie == |
||
W 1026 został oddany do któregoś z |
W 1026 został oddany do któregoś z klasztorów, prawdopodobnie jedynie w celu zdobycia wykształcenia. Domniemane istnienie [[Bolesław Zapomniany|Bolesława Zapomnianego]] i połączona z tym hipoteza, że Kazimierz złożył profesję zakonną i został [[oblat]]em, a w 1034 r. dostał od papieża dyspensę i wystąpił z zakonu nie cieszy się obecnie wśród historyków i publicystów większą popularnością. Po śmierci Mieszka ster rządów zapewne chciała przejąć Rycheza, być może wcześniej skłócona z mężem. Kazimierz ulegał woli ambitnej matki. Ona sama najprawdopodobniej wywiozła z kraju koronę królewską Mieszka II (w okresie rządów [[Bezprym]]a), co obecnie odczytuje się jako przejaw dbałości o prawa syna do tronu. Kazimierz nie zdołał się jednak koronować ze względu na trudności wewnętrzne (możni nie życzyli sobie koronacji) i zewnętrzne (sprzeciw [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa]]). |
||
[[Wielkopolska]] uległa [[Powstanie ludowe|buntowi ludowemu]] skierowanemu przeciwko możnowładcom oraz Kościołowi i nastąpił masowy powrót do [[Religia Słowian|wierzeń przedchrześcijańskich]]. Na [[Mazowsze|Mazowszu]] powstało [[państwo Miecława|oddzielne państwo]] [[Miecław]]a (Masława). Na [[Pomorze|Pomorzu]] władzę przejęła miejscowa dynastia. W 1038, wykorzystując sytuację wewnętrzną Polski i panujące bezkrólewie, książę czeski [[Brzetysław I]] [[Najazd Brzetysława|najechał zbrojnie]] Polskę, rabując ogromne bogactwa. Złupił on Wielkopolskę, niszcząc siedziby biskupie w [[Poznań|Poznaniu]] i [[Kruszwica|Kruszwicy]]. Ze zdewastowanej stolicy kraju, [[Gniezno|Gniezna]], wywiózł do [[Praga|Pragi]] [[relikwie]] [[Święty Wojciech|św. Wojciecha]], [[Radzim Gaudenty|Radzyma Gaudentego]] i pięciu eremitów, krzyż złoty ofiarowany przez [[Mieszko I|Mieszka I]], który ważył trzy razy tyle co on sam, złote tablice wysadzane klejnotami i wiele innych kosztowności. Jak pisał [[Gall Anonim]]: "I tak długo wspomniane miasta pozostawały w opuszczeniu,że w kościele św. Wojciecha Męczennika i św Piotra Apostoła dzikie zwierzęta znalazły legowiska." Ponadto żołnierze czescy zburzyli budowle sakralne w [[Poznań|Poznaniu]], które zostały wzniesione przez [[Mieszko I|Mieszka I]] na uroczystość [[chrzest Polski|chrztu Polski]], a także splądrowali grobowiec tego władcy, czego dowodem była m.in. czeska moneta odnaleziona w ruinach. Brzetysław zrujnował również zamek oraz kościół kamienny na wyspie [[Lednica|Jeziora Lednickiego]] w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. Z [[Giecz]]a, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do Czech, do miejscowości zwanej odtąd [[Hedčany]] (od czeskiej nazwy Giecza – ''Hedeč'')<ref>''Kosmasa Kronika Czechów'', s. 206; M. Matla-Kozłowska, ''Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania'', s. 464, zob. przyp. 353.</ref>. |
[[Wielkopolska]] uległa [[Powstanie ludowe|buntowi ludowemu]] skierowanemu przeciwko możnowładcom oraz Kościołowi i nastąpił masowy powrót do [[Religia Słowian|wierzeń przedchrześcijańskich]]. Na [[Mazowsze|Mazowszu]] powstało [[państwo Miecława|oddzielne państwo]] [[Miecław]]a (Masława). Na [[Pomorze|Pomorzu]] władzę przejęła miejscowa dynastia. W 1038, wykorzystując sytuację wewnętrzną Polski i panujące bezkrólewie, książę czeski [[Brzetysław I]] [[Najazd Brzetysława|najechał zbrojnie]] Polskę, rabując ogromne bogactwa. Złupił on Wielkopolskę, niszcząc siedziby biskupie w [[Poznań|Poznaniu]] i [[Kruszwica|Kruszwicy]]. Ze zdewastowanej stolicy kraju, [[Gniezno|Gniezna]], wywiózł do [[Praga|Pragi]] [[relikwie]] [[Święty Wojciech|św. Wojciecha]], [[Radzim Gaudenty|Radzyma Gaudentego]] i pięciu eremitów, krzyż złoty ofiarowany przez [[Mieszko I|Mieszka I]], który ważył trzy razy tyle co on sam, złote tablice wysadzane klejnotami i wiele innych kosztowności. Jak pisał [[Gall Anonim]]: "I tak długo wspomniane miasta pozostawały w opuszczeniu,że w kościele św. Wojciecha Męczennika i św Piotra Apostoła dzikie zwierzęta znalazły legowiska." Ponadto żołnierze czescy zburzyli budowle sakralne w [[Poznań|Poznaniu]], które zostały wzniesione przez [[Mieszko I|Mieszka I]] na uroczystość [[chrzest Polski|chrztu Polski]], a także splądrowali grobowiec tego władcy, czego dowodem była m.in. czeska moneta odnaleziona w ruinach. Brzetysław zrujnował również zamek oraz kościół kamienny na wyspie [[Lednica|Jeziora Lednickiego]] w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. Z [[Giecz]]a, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do Czech, do miejscowości zwanej odtąd [[Hedčany]] (od czeskiej nazwy Giecza – ''Hedeč'')<ref>''Kosmasa Kronika Czechów'', s. 206; M. Matla-Kozłowska, ''Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania'', s. 464, zob. przyp. 353.</ref>. |
||
W drodze powrotnej Brzetysław zabrał Polsce [[Śląsk]] oraz [[Małopolska|Małopolskę]]. |
W drodze powrotnej Brzetysław zabrał Polsce [[Śląsk]] oraz [[Małopolska|Małopolskę]]. |
||
Kazimierz, przebywający dotychczas na [[Węgry|Węgrzech]], udał się do Niemiec, gdzie |
Kazimierz, przebywający dotychczas na [[Węgry|Węgrzech]] na dworze króla [[Stefan I|Stefana I]] (który jednak był w kłopotliwej sytuacji, bo wspierał Brzetysława I czeskiego), po jego śmierci w sierpniu 1038 r. udał się do Niemiec, gdzie korzystne koligacje miała jego matka Rycheza. W 1039 nowy cesarz, [[Henryk III Salicki|Henryk III]], udzielił mu militarnego (hufiec ok. 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich) i finansowego wsparcia. Cesarz obawiał się bowiem zbytniego wzmocnienia Brzetysława czeskiego. Pomoc okazał również książę [[Ruś Kijowska|ruski]] [[Jarosław I Mądry|Jarosław Mądry]], którego siostrę, [[Maria Dobroniega|Marię Dobroniegę]], pojął Kazimierz za żonę. Odnowiciel powrócił do [[Wielkopolska|Wielkopolski]], a w 1040 roku dokonał wyprawy na Śląsk. Na mocy układu w [[Ratyzbona|Ratyzbonie]] z 1041, Brzetysław zrzekł się wszystkich ziem polskich (w tym Małopolski), poza częścią Śląska<ref>''Kosmasa Kronika Czechów'', s. 154, (zob. przyp. 18) podaje, że Czechom pozostała część Śląska po lewej stronie Odry z Wrocławiem i Opolem; z kolei T. Jurek: ''Ryczyn biskupi'' [w]: "Roczniki historyczne" (1994), s. 40-44, uważa, że już w 1041 Polska odzyskała cały Śląsk oprócz ziemi Golęszyców.</ref>. Niezniszczony [[Kraków]] stał się główną siedzibą polskiego [[książę|księcia]]. W 1046 roku Kazimierz ponownie spróbował odzyskać Śląsk, co doprowadziło do spotkania z Brzetysławem I u króla niemieckiego w [[Merseburg]]u, a potem w [[Miśnia|Miśni]], gdzie zawarto układ pokojowy. |
||
W 1047 roku, przy wsparciu zbrojnym Jarosława, Kazimierz zaatakował Mazowsze i pokonał Miecława. Przyłączył wówczas [[Mazowsze]] oraz zapewne [[Pomorze Gdańskie]], jako że w bitwie zostali pokonani sojusznicy Miecława – książęta pomorscy. W 1050 roku Kazimierz Odnowiciel wyprawił się na Śląsk i |
W 1047 roku, przy wsparciu zbrojnym Jarosława, Kazimierz zaatakował Mazowsze i pokonał Miecława. Przyłączył wówczas [[Mazowsze]] oraz zapewne [[Pomorze Gdańskie]], jako że w bitwie zostali pokonani sojusznicy Miecława – książęta pomorscy. |
||
[[Plik:Kaiserpfalz Goslar 01 (7227588456).jpg|thumb|170px|Zrekonstruowany pfalz cesarski w Goslarze]] |
|||
W 1050 roku Kazimierz Odnowiciel ponownie wyprawił się na Śląsk i ostatecznie go zajął. Spowodowało to skargę Brzetysława I czeskiego do cesarza Henryka, co doprowadziło do zjazdu w [[Goslar]]ze w listopadzie tego samego roku, na którym Kazimierz zapobiegł groźbie interwencji niemieckiej. Spór o ziemie te rozstrzygnięto ostatecznie na [[Zjazd w Kwedlinburgu 1054|zjeździe w Kwedlinburgu]]. Śląsk pozostał przy Polsce, a Kazimierz Odnowiciel zobowiązał się płacić Czechom coroczny trybut w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota. |
|||
W 1046 odnowił [[archidiecezja krakowska|biskupstwo krakowskie]]. Nowym [[Biskupi krakowscy|biskupem]] został mnich iroszkocki [[Aaron (arcybiskup)|Aron]]. W 1051 odnowione zostało biskupstwo wrocławskie z siedzibą w [[Ryczyn (grodzisko)|Ryczynie]], które prawdopodobnie podporządkowano zwierzchnictwu metropolity magdeburskiego<ref>'T. Jurek: ''Ryczyn biskupi'' [w]: "Roczniki historyczne" (1994), s. 37-38, 44-45, 50-54.</ref>. |
W 1046 odnowił [[archidiecezja krakowska|biskupstwo krakowskie]]. Nowym [[Biskupi krakowscy|biskupem]] został mnich iroszkocki [[Aaron (arcybiskup)|Aron]]. W 1051 odnowione zostało biskupstwo wrocławskie z siedzibą w [[Ryczyn (grodzisko)|Ryczynie]], które prawdopodobnie podporządkowano zwierzchnictwu metropolity magdeburskiego<ref>'T. Jurek: ''Ryczyn biskupi'' [w]: "Roczniki historyczne" (1994), s. 37-38, 44-45, 50-54.</ref>. Nowym biskupem wrocławskim został [[Hieronim]]. W 1051 roku wsparł cesarza Henryka w wyprawie przeciwko Andrzejowi I węgierskiemu, podczas której oddziały polskie wzięły udział w bitwie o most nad Rabanicą (Repczą). |
||
Kazimierzowi nie udało się jednak odnowić arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Przypisuje się fundację [[Klasztor Benedyktynów w Tyńcu|klasztoru benedyktynów w Tyńcu]]. Zamiast utrzymywać stałą drużynę wojów zapoczątkował on zwyczaj nadawania ziemi rycerzom w zamian za służbę wojskową. Starania o odbudowę kraju po kryzysie sprawiły, że Kazimierz został obdarzony przydomkiem Odnowiciela. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Kazimierz Odnowiciel zmarł [[19 marca]] 1058 roku<ref name="zgon"/> w [[Poznań|Poznaniu]], a jego ciało spoczywa w [[Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu|Katedrze Poznańskiej]]. Podczas swojego drugiego, trwającego osiemnaście lat panowania, doprowadził do przywrócenia państwowości polskiej i odzyskał dla Piastów państwo w takich granicach, w jakich otrzymał je od Mieszka II. |
||
=== Bolesław Zapomniany === |
=== Bolesław Zapomniany === |
||
Wersja z 13:16, 1 paź 2014
Kazimierz I Karol Odnowiciel (ur. 25 lipca 1016, zm. 19 marca 1058[1] w Poznaniu) – książę z dynastii Piastów, władca Polski w latach 1034-1058 (z przerwami), syn Mieszka II i Rychezy.
Po śmierci ojca, w 1034 objął władzę w zniszczonym kryzysem lat poprzednich państwie. Próbował wzmocnić władzę monarszą, co spotkało się ze sprzeciwem możnowładztwa. Książę został wygnany na Węgry, skąd wyjechał później do Niemiec. W kraju zapanował chaos. Brak centralnej władzy spowodował samowolę, a nawet utworzenie na części terytorium niezależnego państewka (Masław na Mazowszu). Doszło do powstania ludowego, a w 1039(?) najazdu księcia Czech Brzetysława.
Dopiero w 1039, a być może 1040 Kazimierz powrócił do kraju, przystępując do odbudowy zniszczonej organizacji państwowej i kościelnej. W polityce zagranicznej oparł się na sojuszu z Rusią. W 1047 ostatecznie pokonał Masława i przywrócił polskie panowanie na Mazowszu. Przeniósł z Gniezna do Krakowa główny ośrodek władzy państwowej i odnowił tamtejsze biskupstwo. Ufundował opactwo benedyktynów w Tyńcu (1044). Zbrojnie opanował też zagarnięty przez Czechów Śląsk (1050), jednak na zjeździe w Kwedlinburgu w 1054 zgodził się płacić za niego Czechom coroczny trybut.
Panowanie
W 1026 został oddany do któregoś z klasztorów, prawdopodobnie jedynie w celu zdobycia wykształcenia. Domniemane istnienie Bolesława Zapomnianego i połączona z tym hipoteza, że Kazimierz złożył profesję zakonną i został oblatem, a w 1034 r. dostał od papieża dyspensę i wystąpił z zakonu nie cieszy się obecnie wśród historyków i publicystów większą popularnością. Po śmierci Mieszka ster rządów zapewne chciała przejąć Rycheza, być może wcześniej skłócona z mężem. Kazimierz ulegał woli ambitnej matki. Ona sama najprawdopodobniej wywiozła z kraju koronę królewską Mieszka II (w okresie rządów Bezpryma), co obecnie odczytuje się jako przejaw dbałości o prawa syna do tronu. Kazimierz nie zdołał się jednak koronować ze względu na trudności wewnętrzne (możni nie życzyli sobie koronacji) i zewnętrzne (sprzeciw Cesarstwa).
Wielkopolska uległa buntowi ludowemu skierowanemu przeciwko możnowładcom oraz Kościołowi i nastąpił masowy powrót do wierzeń przedchrześcijańskich. Na Mazowszu powstało oddzielne państwo Miecława (Masława). Na Pomorzu władzę przejęła miejscowa dynastia. W 1038, wykorzystując sytuację wewnętrzną Polski i panujące bezkrólewie, książę czeski Brzetysław I najechał zbrojnie Polskę, rabując ogromne bogactwa. Złupił on Wielkopolskę, niszcząc siedziby biskupie w Poznaniu i Kruszwicy. Ze zdewastowanej stolicy kraju, Gniezna, wywiózł do Pragi relikwie św. Wojciecha, Radzyma Gaudentego i pięciu eremitów, krzyż złoty ofiarowany przez Mieszka I, który ważył trzy razy tyle co on sam, złote tablice wysadzane klejnotami i wiele innych kosztowności. Jak pisał Gall Anonim: "I tak długo wspomniane miasta pozostawały w opuszczeniu,że w kościele św. Wojciecha Męczennika i św Piotra Apostoła dzikie zwierzęta znalazły legowiska." Ponadto żołnierze czescy zburzyli budowle sakralne w Poznaniu, które zostały wzniesione przez Mieszka I na uroczystość chrztu Polski, a także splądrowali grobowiec tego władcy, czego dowodem była m.in. czeska moneta odnaleziona w ruinach. Brzetysław zrujnował również zamek oraz kościół kamienny na wyspie Jeziora Lednickiego w Wielkopolsce. Z Giecza, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do Czech, do miejscowości zwanej odtąd Hedčany (od czeskiej nazwy Giecza – Hedeč)[2]. W drodze powrotnej Brzetysław zabrał Polsce Śląsk oraz Małopolskę.
Kazimierz, przebywający dotychczas na Węgrzech na dworze króla Stefana I (który jednak był w kłopotliwej sytuacji, bo wspierał Brzetysława I czeskiego), po jego śmierci w sierpniu 1038 r. udał się do Niemiec, gdzie korzystne koligacje miała jego matka Rycheza. W 1039 nowy cesarz, Henryk III, udzielił mu militarnego (hufiec ok. 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich) i finansowego wsparcia. Cesarz obawiał się bowiem zbytniego wzmocnienia Brzetysława czeskiego. Pomoc okazał również książę ruski Jarosław Mądry, którego siostrę, Marię Dobroniegę, pojął Kazimierz za żonę. Odnowiciel powrócił do Wielkopolski, a w 1040 roku dokonał wyprawy na Śląsk. Na mocy układu w Ratyzbonie z 1041, Brzetysław zrzekł się wszystkich ziem polskich (w tym Małopolski), poza częścią Śląska[3]. Niezniszczony Kraków stał się główną siedzibą polskiego księcia. W 1046 roku Kazimierz ponownie spróbował odzyskać Śląsk, co doprowadziło do spotkania z Brzetysławem I u króla niemieckiego w Merseburgu, a potem w Miśni, gdzie zawarto układ pokojowy.
W 1047 roku, przy wsparciu zbrojnym Jarosława, Kazimierz zaatakował Mazowsze i pokonał Miecława. Przyłączył wówczas Mazowsze oraz zapewne Pomorze Gdańskie, jako że w bitwie zostali pokonani sojusznicy Miecława – książęta pomorscy.
.jpg)
W 1050 roku Kazimierz Odnowiciel ponownie wyprawił się na Śląsk i ostatecznie go zajął. Spowodowało to skargę Brzetysława I czeskiego do cesarza Henryka, co doprowadziło do zjazdu w Goslarze w listopadzie tego samego roku, na którym Kazimierz zapobiegł groźbie interwencji niemieckiej. Spór o ziemie te rozstrzygnięto ostatecznie na zjeździe w Kwedlinburgu. Śląsk pozostał przy Polsce, a Kazimierz Odnowiciel zobowiązał się płacić Czechom coroczny trybut w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota.
W 1046 odnowił biskupstwo krakowskie. Nowym biskupem został mnich iroszkocki Aron. W 1051 odnowione zostało biskupstwo wrocławskie z siedzibą w Ryczynie, które prawdopodobnie podporządkowano zwierzchnictwu metropolity magdeburskiego[4]. Nowym biskupem wrocławskim został Hieronim. W 1051 roku wsparł cesarza Henryka w wyprawie przeciwko Andrzejowi I węgierskiemu, podczas której oddziały polskie wzięły udział w bitwie o most nad Rabanicą (Repczą).
Kazimierzowi nie udało się jednak odnowić arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Przypisuje się fundację klasztoru benedyktynów w Tyńcu. Zamiast utrzymywać stałą drużynę wojów zapoczątkował on zwyczaj nadawania ziemi rycerzom w zamian za służbę wojskową. Starania o odbudowę kraju po kryzysie sprawiły, że Kazimierz został obdarzony przydomkiem Odnowiciela.
Kazimierz Odnowiciel zmarł 19 marca 1058 roku[1] w Poznaniu, a jego ciało spoczywa w Katedrze Poznańskiej. Podczas swojego drugiego, trwającego osiemnaście lat panowania, doprowadził do przywrócenia państwowości polskiej i odzyskał dla Piastów państwo w takich granicach, w jakich otrzymał je od Mieszka II.
Bolesław Zapomniany
Ze względu na ubóstwo źródeł pisanych z tego okresu niejasna jest kwestia Bolesława Zapomnianego, domniemanego starszego brata Kazimierza I, który miał panować w latach 1034-1038.
Argumenty dyskusji pomiędzy historykami co do faktyczności istnienia księcia Bolesława opisane zostały w jego biogramie.
Rodzina
Małżeństwo i potomstwo
Kazimierz Odnowiciel prawdopodobnie w 1041 roku poślubił Dobroniegę (ur. w okr. 1010–1016, zm. 13 grudnia 1087) – córkę Włodzimierza I Wielkiego. Z tego małżeństwa pochodzili:
- Bolesław II Śmiały (ur. ok. 1042, zm. 2 lub 3 kwietnia 1081 lub 1082) – książę Polski (1058-1076), król Polski (1076-1079),
- Władysław I Herman (ur. ok. 1043, zm. 4 czerwca 1102) – książę Polski (1079-1102),
- Mieszko (ur. 16 kwietnia 1045, zm. 28 stycznia 1065) – hipotetyczny książę Kujaw od 1058,
- Świętosława Swatawa (ur. zap. 1046–1048, zm. 1 września 1126) – żona Wratysława II, z dynastii Przemyślidów, księcia ołomunieckiego (1055-1056, 1058-1061), księcia Czech (1061-1085) oraz króla Czech (1085-1092),
- Otto (ur. zap. 1047 lub 1048, zm. zap. 1048) – otrzymał imię po Ottonie, księciu Szwabii; późne źródła myliły go z Ottonem I Pięknym, księciem morawskim; teorię tą obalił ostatecznie Oswald Balzer.
Genealogia
| Bolesław I Chrobry ur. 967 zm. 17 VI 1025 |
Emnilda ur. w okr. 970–975 zm. 1016 lub 1017 |
Ezzon ur. 955 zm. 21 V 1034 |
Matylda ur. 980 zm. 4 XI 1025 | ||||||||||
| Mieszko II Lambert ur. 990 zm. 10 V 1034 |
Rycheza ur. ok. 993 zm. 21 III 1063 |
||||||||||||
Dobroniega ur. w okr. 1010–1016 zm. 13 XII 1087 OO ok. 1041 |
Kazimierz I Odnowiciel (ur. 25 VII 1016, zm. 28 XI 1058) |
||||||||
| Bolesław II Śmiały ur. ok. 1042 zm. 2 lub 3 IV 1081 lub 1082 |
Władysław I Herman ur. ok. 1043 zm. 4 VI 1102 |
Mieszko ur. 16 IV 1045 zm. 28 I 1065 |
Świętosława Swatawa ur. w okr. 1046-1048 zm. 1 IX 1126 |
Otto ur. w okr. 1047-1048 zm. zap. 1048 | |||||
Następstwo
Kazimierz miał czterech synów, jego następcą został Bolesław II Śmiały (Szczodry), a po jego wygnaniu władzę objął drugi syn Odnowiciela – Władysław I Herman.
Zobacz też
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiezgonBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Kosmasa Kronika Czechów, s. 206; M. Matla-Kozłowska, Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania, s. 464, zob. przyp. 353.
- ↑ Kosmasa Kronika Czechów, s. 154, (zob. przyp. 18) podaje, że Czechom pozostała część Śląska po lewej stronie Odry z Wrocławiem i Opolem; z kolei T. Jurek: Ryczyn biskupi [w]: "Roczniki historyczne" (1994), s. 40-44, uważa, że już w 1041 Polska odzyskała cały Śląsk oprócz ziemi Golęszyców.
- ↑ 'T. Jurek: Ryczyn biskupi [w]: "Roczniki historyczne" (1994), s. 37-38, 44-45, 50-54.
Bibliografia
Bibliografia
- Kosmas, Kosmasa Kronika Czechów, Warszawa 1968.
Opracowania
- Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895.
- Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa-Wrocław (1992).
- Jurek T., Ryczyn biskupi, "Roczniki historyczne" (1994).
- Matla-Kozłowska M., Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania, Poznań 2008.
- Szczur S., Historia Polski: średniowiecze, Kraków 2002, ISBN 83-08-03273-7.