Maurycy Hauke: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:44, 8 sty 2016

Epitafium Hauków w kościele Kapucynów w Warszawie

Jan Maurycy Hauke herbu Bosak, (ur. 26 października 1775, Seifersdorf, Saksonia, zm. 29 listopada 1830, Warszawa) – hrabia, generał artylerii Wojska Polskiego Królestwa Polskiego, senator-wojewoda Królestwa Polskiego^[1].

Zarys biografii

Syn Fryderyka Karola Haukego i Salomei Schweppenhäuser. Ojciec Julii Hauke – morganatycznej żony księcia Aleksandra Heskiego, tym samym dziadek m.in.: Aleksandra Battenberga, księcia Bułgarii oraz Henryka Battenberga, pradziadek lorda Louisa Mountbattena, ostatniego wicekróla Indii i Wiktorii Eugenii Battenberg, królowej Hiszpanii, prapradziadek Filipa księcia Edynburga, męża królowej Elżbiety II, praprapradziadek króla Hiszpanii Juana Carlosa I.

W armii polskiej od 1790 w stopniu podporucznika – kształcił się w szkole artylerii w Warszawie. 15 marca 1791 awansował na porucznika, a 3 sierpnia 1794 r. – na kapitana. Uczestnik wojny z Rosją w 1792 r. oraz powstania kościuszkowskiego, w którym uczestniczył między innymi w obronie Warszawy. Po upadku insurekcji pozostawał poza wojskiem i pomagał ojcu jako nauczyciel geometrii w jego prywatnej szkole.

W 1798 r. Hauke wstąpił do Legionów Polskich we Włoszech i służył w artylerii. Walczył m.in. w obronie Mantui, gdzie dostał się do niewoli austriackiej. Potem służył w armii Księstwa Warszawskiego, m.in. krótko jako szef sztabu armii. Następnie pełnił funkcje: zastępcy dowódcy 3 legii (dywizji), dowódcy brygady w dywizji gen. Józefa Zajączka w kampanii 1809 r., komendanta Twierdzy Zamość w kampanii 1813 r., gdzie wsławił się długotrwałą i bohaterską obroną i uzyskał honorowe warunki kapitulacji. Awansował na stopień pułkownika 20 grudnia 1806 r. Generał brygady od 27 grudnia 1807 r., generał dywizji od 3 lutego 1813 – na stanowisku komendanta twierdzy Zamość.

Od 22 stycznia 1815 pełnił służbę w Wojsku Polskim Królestwa Kongresowego zajmując stanowiska: kwatermistrza generalnego wojska, dowódcy korpusu artylerii i inżynierii, radcy stanu, dyrektora generalnego w Komisji Rządowej Wojny i zastępcy ministra wojny. Od 1816, po dymisji generała Józefa Wielhorskiego, kierował Ministerstwem Wojny^[2].

3 września 1826 awansował na generała artylerii oraz, wraz z braćmi Ludwikiem Augustem (1779–1861) i Józefem (1790–1837) indygenat z herbem Bosak (w niebiesko-złotym polu złoty kroczący na prawo lew flamandzki z czarnym bosakiem w łapie). Od 1829 hrabia i senator Królestwa Polskiego. Awanse te były nagrodą za wierność i gorliwość w wykonywaniu rozkazów wlk. ks. Konstantego. W późniejszych latach również bracia uzyskali tytuły hrabiowskie. Był członkiem Sądu Wojennego Najwyższego, w zastępstwie Sądu Sejmowego, powołanego do sądzenia oskarżonych o przynależność do Wolnomularstwa Narodowego^[3].

Zdecydowany przeciwnik powstania listopadowego. Zginął 29 listopada 1830 z rąk powstańców (padł pod prawym lwem przed Pałacem Namiestnikowskim w Warszawie) na oczach swojej żony (umarła rok później, w 1831) i młodszych dzieci, które zostały wzięte na pod prawną opiekę i wychowanie cara Mikołaja I. Hauke, jadąc na koniu obok powozu żony z mieszkania służbowego w Pałacu Saskim, napotkał koło Pałacu Namiestnikowskiego grupę podchorążych, idących ze strony ulicy Nowy Świat. Ujrzawszy go, powstańcy zawołali, „Generale, poprowadź nas!”, ale Hauke zaczął wygłaszać mowę, w której nazwał ich przedsięwzięcie głupotą i wezwał ich do powrotu do koszar. Rozległy się wystrzały i Hauke padł martwy. Ze zwłok zdarto carskie ordery i odznaczenia, pozostawiono tylko polskie i francuskie. Przy oględzinach zwłok naliczono 19 ran od kul.

Był członkiem loży wolnomularskiej Français et Polonais^[4].

Żoną generała była Zofia z Lafontaine'ów, córka głównego medyka armii Księstwa Warszawskiego, doktora Leopolda Lafontaine. Z synów Maurycego i Zofii trzej starsi wzięli udział w Powstaniu listopadowym,spośród nich Maurycy Leopold Józef, ur. 1814, poległ 18 maja 1831 w bitwie pod Ostrołęką. Córki Maurycego Zofia, Emilia i Julia zostały damami dworu żony następnego cara Aleksandra II, Marii Aleksandrowny, księżniczki z Hesji-Darmstadt.

Gen. Hauke pochowany został wraz z żoną i braćmi (bratowe były protestantkami) w kościele Kapucynów w Warszawie, potem, w 1841, wraz z sześcioma innymi Polakami „wiernymi monarsze” na rozkaz cara Mikołaja I upamiętniony został na rozebranym w r. 1917 obelisku wzniesionym na Placu Saskim.

Potomstwo

Generałostwo Maurycy i Zofia Haukowie mieli jedenaścioro dzieci o imionach:

Maurycy Napoleon ur. 1800, zm. 1852, porucznik artylerii wojsk polskich, powstaniec listopadowy, wyemigrował w 1851 do Ameryki, dalsze losy nieznane;
Emilia i Leopold, bliźnięta, (1811–1812);
Władysław Leopold Maurycy (1812–1841), porucznik wojsk polskich, powstaniec listopadowy, kawaler Virtuti Militari, po upadku powstania urzędnik w Suwałkach;
Józef (1814–1831), zob. wyżej;
Zofia Salomea Teresa (1816–1863), dama dworu cesarzowej Marii Aleksandrownej, pisarka, wyszła za kuzyna, generała carskiego Aleksandra Haukego;
Wincenty (1817–1863), oficer carskich kirasjerów, bliższe losy nieznane;
Konstanty (1819–1840), oficer carskich huzarów, utonął w czasie manewrów pod Krasnymstawem;
Emilia Joanna Wiktoria (1821–1890), wyszła za barona Karola Augusta Stackelberga (1816-1887), miała dziewięcioro dzieci;
Julia Teresa Salomea (1825-1895), protoplastka Battenbergów-Mountbattenów, prababka Filipa, księcia Edynburga, męża królowej brytyjskiej Elżbiety II;
Aleksander (1828–1829).

Odznaczenia

Order Legii Honorowej (1807)^[5];
Order Virtuti Militari III klasy (1808)^[5];
Order Świętego Stanisława II klasy (1814);
Order Świętego Stanisława I klasy (1829)^[1];
Order Świętej Anny I kl (1815);
Order Świętej Anny I klasy z brylantami (1818)^[6];
Order Świętego Włodzimierza II klasy (1819)^[6];
Order Świętego Aleksandra Newskiego (1820)^[6];
Order Orła Białego (1829)^[5];
Znak Honorowy za 30 lat służby (1830)^[7].

Zobacz też

Hauke (ród)

↑ ^a ^b Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, nr. 5, r. IX, Warszawa, sierpień 1930, s. 98.
↑ Marian Kukiel, Zarys historii wojskowości w Polsce, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa, s. 146.
↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 495.
↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
↑ ^a ^b ^c Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego. Zamek Królewski w Warszawie, 2013. s. 290
↑ ^a ^b ^c Rocznik woyskowy królestwa polskiego na rok 1827. Warszawa: Drukarnia Wojskowa, 1827. s. 6
↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]

Bibliografia

Stanisław Łoza, Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach, t. II, Warszawa 1934
Polski Słownik Biograficzny, t. IX, Wrocław itd. 1960-61
Pуccкий биoгpафичecкий cлoвapь, t. IV, Sankt Petersburg 1896- 1918
Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-ausgsburski w Warszawie, Warszawa 1989

[Stanisława_1830-1] Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, nr. 5, r. IX, Warszawa, sierpień 1930, s. 98.

[2] Marian Kukiel, Zarys historii wojskowości w Polsce, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa, s. 146.

[3] Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 495.

[4] Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.

[oob-5] Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego. Zamek Królewski w Warszawie, 2013. s. 290

[rwkp-6] Rocznik woyskowy królestwa polskiego na rok 1827. Warszawa: Drukarnia Wojskowa, 1827. s. 6

[7] Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 22: / Linia 22: @@
 Żoną generała była Zofia z Lafontaine'ów, córka głównego medyka armii Księstwa Warszawskiego, [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]] [[Franciszek Leopold Lafontaine|Leopolda Lafontaine]]. Z synów Maurycego i Zofii trzej starsi wzięli udział w Powstaniu listopadowym,spośród nich Maurycy Leopold Józef, ur. [[1814]], poległ [[18 maja]] [[1831]] w [[Bitwa pod Ostrołęką (1831)|bitwie pod Ostrołęką]]. Córki Maurycego Zofia, Emilia i Julia zostały damami dworu żony następnego cara [[Aleksander II Romanow|Aleksandra II]], [[Maria Romanowa (1824-1880)|Marii Aleksandrowny]], księżniczki z Hesji-Darmstadt.
-Gen. Hauke pochowany został wraz z żoną i braćmi (bratowe były [[protestantyzm|protestantkami]]) w [[Kościół Przemienienia Pańskiego w Warszawie|kościele Kapucynów]] w Warszawie, potem, w [[1841]], wraz z sześcioma innymi Polakami „wiernymi monarsze” na rozkaz cara Mikołaja I upamiętniony został na rozebranym w r. [[1917]] imponującym [[Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową|obelisku]] wzniesionym na Placu Saskim.
+Gen. Hauke pochowany został wraz z żoną i braćmi (bratowe były [[protestantyzm|protestantkami]]) w [[Kościół Przemienienia Pańskiego w Warszawie|kościele Kapucynów]] w Warszawie, potem, w [[1841]], wraz z sześcioma innymi Polakami „wiernymi monarsze” na rozkaz cara Mikołaja I upamiętniony został na rozebranym w r. [[1917]] [[Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową|obelisku]] wzniesionym na Placu Saskim.
 === Potomstwo ===