Bitwa pod Hodowem: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|epoka = nowożytność |
|epoka = nowożytność |
||
|nazwa = Bitwa pod Hodowem |
|nazwa = Bitwa pod Hodowem |
||
|konflikt = [[ |
|konflikt = [[Wojna polsko-turecka 1683-1699]] |
||
|grafika = |
|grafika = |
||
|opis = |
|opis = |
||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Polish Pancerny from XVII century.PNG|thumb|Uzbrojenie pancernego w XVII wieku]] |
[[Plik:Polish Pancerny from XVII century.PNG|thumb|Uzbrojenie pancernego w XVII wieku]] |
||
'''Bitwa pod Hodowem''' – [[bitwa]] pomiędzy wojskami [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|polskimi]] a [[Chanat Krymski|tatarskimi]] pod [[Hodów|Hodowem]] w 1694 roku. {{fakt|data=2015-10|Z powodu olbrzymiej dysproporcji sił bitwa ta bywa nazywana [[Polskie Termopile|polskimi Termopilami]], podobnie jak [[obrona Wizny]].}} |
'''Bitwa pod Hodowem''' – [[bitwa]] pomiędzy wojskami [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|polskimi]] a [[Chanat Krymski|tatarskimi]] pod [[Hodów|Hodowem]] w 1694 roku w trakcie [[Wojna polsko-turecka 1683-1699|wojny polsko-tureckiej (1683-1699)]] rozpoczętej [[Bitwa pod Wiedniem|odsieczą wiedeńską]] Jana Sobieskiego. {{fakt|data=2015-10|Z powodu olbrzymiej dysproporcji sił bitwa ta bywa nazywana [[Polskie Termopile|polskimi Termopilami]], podobnie jak [[obrona Wizny]].}} |
||
== Okoliczności == |
== Okoliczności == |
||
Wersja z 15:14, 10 lut 2016
| Wojna polsko-turecka 1683-1699 | |||
| Czas |
{{{czas}}} | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
wygrana sił polskich | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |||
Bitwa pod Hodowem – bitwa pomiędzy wojskami polskimi a tatarskimi pod Hodowem w 1694 roku w trakcie wojny polsko-tureckiej (1683-1699) rozpoczętej odsieczą wiedeńską Jana Sobieskiego. Z powodu olbrzymiej dysproporcji sił bitwa ta bywa nazywana polskimi Termopilami, podobnie jak obrona Wizny.[potrzebny przypis]
Okoliczności
W czerwcu 1694 roku nastąpił najazd Tatarów na ziemie polskie przeprowadzona w celu pozyskania jasyru. Do ich odparcia skierowano 2 zgrupowania jazdy – pierwsze z Okopów Świętej Trójcy pod dowództwem Konstantego Zahorowskiego i drugie z Szańca Panny Marii pod dowództwem Mikołaja Tyszkowskiego. Były to 100 husarzy i 300 pancernych.
Bitwa
Do pierwszego starcia doszło na polach pod wsią Hodów, gdzie polska jazda zaatakowała tatarską straż przednią liczącą około 500-600 koni. Polacy pojmali dwóch mirzów. Po tym starciu Polacy zorientowawszy się, że główne siły przeciwnika dopiero nadejdą i nie mają szans w starciu z sytuacji przygniatającej przewagi liczebnej Tatarów, wycofali się do wsi Hodów. Tam pancerni i husaria zeszli z koni i wykorzystała do obrony tabory, kobyliny, płoty, stoły, beczki itp. Ataki, pieszo i z pomocą broni palnej, przez pięć do sześciu godzin odpierało ok. 300 pancernych i 100 husarzy. Kiedy skończyła się amunicja, obrońcy strzelali tatarskimi strzałami wkładanymi do luf zamiast kul[3]. Tatarów było według różnych szacunków od 25 do 70 tysięcy, jednak król Jan III Sobieski podawał w rozmowie z Mikołajem Złotnickim liczbę 40 000, co dawałoby stosunek sił 100:1[4].
Nie mogąc pokonać obrońców, Tatarzy wysłali Lipków, czyli polskich Tatarów, z żądaniem kapitulacji. Polacy odmówili, wobec czego ze względu na znaczne straty Tatarzy wycofali się do okupowanego ówcześnie przez nich Kamieńca Podolskiego. Dzięki skutecznej obronie powstrzymany został dalszy najazd tatarski.
W bitwie większość obrońców odniosła rany, a zabitych było kilkudziesięciu, w tym kilkunastu towarzyszy chorągiewnych[5]. Dowodzący jedną z rot husarskich Konstanty Zahorowski zmarł z powodu odniesionych ran trzy dni po bitwie. Do tatarskiej niewoli dostał się Mikołaj Tyszkowski, który został z niej potem wykupiony.
Skład wojsk Rzeczpospolitej[6]
- królewska rota husarska Jana III Sobieskiego pod cześnikiem koronnym Mikołajem Złotnickim, który był jednak nieobecny w czasie i bitwy i zastępował go poległy w bitwie Gulcher (Mikołaj Guttyter Dobrodziejski) - 48 ludzi
- królewska rota husarska marszałka nadwornego Józefa Lubomirskiego - około 50 ludzi
- 5 rot pancernych - około 300 ludzi
Upamiętnienie
Już 4 dni po bitwie król Jan III Sobieski przekazał na lekarstwa dla husarzy i pancernych 1000 zł, a hetman Stanisław Jabłonowski przekazał 400 zł na cyrulika Mikołaja na leczenie rannych w szpitalu w Złoczowie. 27 czerwca król przyjął żołnierzy we Lwowie i obdarował ich pieniędzmi i końmi. W 1695 roku król kazał postawić im pomnik, który przetrwał do naszych czasów. Latem 2014 roku przeprowadzono jego renowację, którą wykonał prof. Janusz Smaza z warszawskiej ASP, a następnie 25 października tego samego roku dokonano uroczystego odsłonięcia podczas obchodów 320. rocznicy bitwy przy udziale władz obwodu tarnopolskiego i rejonu zborowskiego[7].
- ↑ J.Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690-1696 w: "Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości" 1963, tom IX/1, s.237-275
- ↑ https://www.msz.gov.pl/resource/82082405-3b4f-4d07-bd96-d15df050470d:JCR
- ↑ Sikora R., Niezwykłe bitwy i szarże husarii, Warszawa 2011.
- ↑ Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, tom 1, opr. J. Woliński, Wrocław 2004.
- ↑ Mała Encyklopedia Wojskowa, p.r. J. Bordziłowski, tom 1, Warszawa 1967
- ↑ J.Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690-1696 w: "Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości" 1963, tom IX/1, s.237-275
- ↑ Relacja z obchodów 320. rocznicy bitwy pod Hodowem i uroczystości odsłonięcia odnowionego pomnika bitwy, Ambasada RP w Kijowie, 25.10.2014
Bibliografia
- J.Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690-1696 w: "Studia i Materiały do Dziejów Wojkowości" 1963, tom IX/1, s.237-275
- Hodów 1694, Kresy.pl
- Polskie Termopile 1694. Bitwa pod Hodowem
- M. Nagielski Hodów 1694-2014. Ostatnie zwycięstwo husarii w dawnym stylu (Kwartalnik "Bellona" 1/2015)
- Biblioteka Czartoryskich, rękopis nr 184, s.244
- Kwartalnik Bellona 1/2015 s.229-233