Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
ilustracja, drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
ilustracja
Linia 1: Linia 1:
{{Świątynia chrześcijańska infobox
{{Świątynia chrześcijańska infobox
|nazwa = Katedra Świętych Apostołów<br/>Piotra i Pawła w Szawlach
|nazwa = Katedra Świętych Apostołów<br/>Piotra i Pawła w Szawlach
⚫
|nazwa miejscowa = Šv. Petro ir Povilo katedros.jpg
|kod języka = lt
|kod języka = lt
⚫
|nazwa miejscowa = Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra
|funkcja świątyni = [[katedra]]
|funkcja świątyni = [[katedra]]
|nr rej. zabytku =
|nr rej. zabytku =
⚫
|rejestr =
|data rejestracji =
|data rejestracji =
⚫
|rejestr =
|grafika = Szawle katedra.jpg
|grafika = Szawle katedra.jpg
|opis grafiki =
|opis grafiki =
Linia 13: Linia 13:
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]]
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]]
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
⚫
|administratura typ = [[Diecezja]]
|administratura nazwa = [[Diecezja szawelska|szawelska]]
|administratura nazwa = [[Diecezja szawelska|szawelska]]
⚫
|administratura typ = [[Diecezja]]
|tytuł świątyni =
|tytuł świątyni =
|data nadania =
|data nadania =
Linia 31: Linia 31:
|aktualne przeznaczenie =
|aktualne przeznaczenie =
|data zniszczenia = 1941-1943
|data zniszczenia = 1941-1943
⚫
|zniszczona przez =
|data odbudowy = 1951–1953
|data odbudowy = 1951–1953
|data reaktywacji =
|data reaktywacji =
|poprzednie wyznanie =
|poprzednie wyznanie =
|fundator = Mikołaj Radziwiłł "Sierotka"<br />
|fundator = Mikołaj Radziwiłł "Sierotka"<br />Hieronim Wołłowicz
⚫
|zniszczona przez =
Hieronim Wołłowicz
|plan świątyni =
|plan świątyni =
|opis planu =
|opis planu =
Linia 66: Linia 65:
|nazwa dzwonu =
|nazwa dzwonu =
|kod mapy = Szawle
|kod mapy = Szawle
| stopniN = 55 | minutN = 55 | sekundN = 57.2
|opis miejsca =
| współrzędne =
| stopniE = 23 | minutE = 19 | sekundE = 11.4
|opis miejsca =
|commons = Category:Šiauliai Cathedral
⚫
|pozycja napisu =
|commons = Category:Šiauliai Cathedral
|www =
|www =
| stopniN = 55
⚫
}}
| minutN = 55
| sekundN = 57.2
| stopniE = 23
| minutE = 19
| sekundE = 11.4
⚫
|pozycja napisu =
⚫
}}
'''Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach''' ([[lit.]] Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w [[Szawle|Szawlach]] . Zbudowany w 1 połowie XVII wieku w stylu [[Manieryzm (sztuka)|manierystycznym]], przebudowany w niewielkim stopniu na przełomie XIX/XX wieku. Podniesiony do roli katedry w 1997.
'''Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach''' ([[lit.]] Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w [[Szawle|Szawlach]] . Zbudowany w 1 połowie XVII wieku w stylu [[Manieryzm (sztuka)|manierystycznym]], przebudowany w niewielkim stopniu na przełomie XIX/XX wieku. Podniesiony do roli katedry w 1997.


== Historia ==
== Historia ==
Pomiędzy rokiem 1610 a 1616 zapadła decyzją o wniesieniu obecnego kościoła, podjęta wspólnie przez starostę szawelskiego [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka)|Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę”]] oraz biskupa wileńskiego Mikołaja Paca. Po śmierci "Sierotki" budowie patronował [[Hieronim Wołłowicz]], na co wskazuje herb na portalu prowadzącym do zakrystii. Kościół został zbudowany najpewniej niedługo przed 1634 rokiem<ref>[http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf]</ref>, w którym został poświęcony przez biskupa żmudzkiego Jerzego Tyszkiewicza (według innych źródeł kościół powstał w: 1595<ref>Baranowski, A. J. ''Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski''. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380</ref>, 1617, 1625<ref>Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987</ref>). Wzorem dla kościoła mogła być kaplica grobowa w Château d’Anet pod Paryżem, którą przed 1566 rokiem zaprojektował [[Claude de Foucque]]<ref>http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf</ref>.
Pomiędzy rokiem 1610 a 1616 zapadła decyzją o wniesieniu obecnego kościoła, podjęta wspólnie przez starostę szawelskiego [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka)|Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę”]] oraz biskupa wileńskiego Mikołaja Paca. Po śmierci "Sierotki" budowie patronował [[Hieronim Wołłowicz]], na co wskazuje herb na portalu prowadzącym do zakrystii. Kościół został zbudowany najpewniej niedługo przed 1634 rokiem<ref>[http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf]</ref>, w którym został poświęcony przez biskupa żmudzkiego Jerzego Tyszkiewicza (według innych źródeł kościół powstał w: 1595<ref>Baranowski, A. J. ''Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski''. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380</ref>, 1617, 1625<ref>Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987</ref>). Wzorem dla kościoła mogła być kaplica grobowa w Château d’Anet pod Paryżem, którą przed 1566 rokiem zaprojektował [[Claude de Foucque]]<ref>http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf</ref>.

⚫
O obronnym charakterze kościoła w Szawlach decyduje obecność wąskich okienek strzelniczych umieszczonych w poszczególnych elewacjach i sześć nadwieszonych wieżyczek na rzucie okręgu wyposażone w otwory strzelnicze.
[[Plik:Šiauliai church in 19th c.jpg|left|thumb|250px|Kościół św. św. Piotra i Pawła w [[Szawle|Szawlach]] w [[XIX wiek]]u.]]
[[Plik:Šiauliai church in 19th c.jpg|left|thumb|250px|Kościół św. św. Piotra i Pawła w [[Szawle|Szawlach]] w [[XIX wiek]]u.]]
[[Plik:Siauliai Kathedrale St. Antonius 3.JPG|250px|left|thumb|250pxthumb|]]
⚫
O obronnym charakterze kościoła w Szawlach decyduje obecność wąskich okienek strzelniczych umieszczonych w poszczególnych elewacjach i sześć nadwieszonych wieżyczek na rzucie okręgu wyposażone w otwory strzelnicze.

W końcu XIX wieku nastąpiła niewielka przebudowa podczas której podwyższono wieżę, dodając ostatnią kondygnację oraz wymieniono hełmy na wieży i na wieżyczkach. Do obiegającego trzecią kondygnację fryzu arkadkowego dodano [[Pilaster|pilastry]]. W latach 1911–1912 przebudowano oba aneksy dodając wieloboczne zamknięcia, a w roku 1924 obie kaplice kaplice boczne, w tym jedną, od strony północnej, na miejscu wcześniejszej kruchty.
W końcu XIX wieku nastąpiła niewielka przebudowa podczas której podwyższono wieżę, dodając ostatnią kondygnację oraz wymieniono hełmy na wieży i na wieżyczkach. Do obiegającego trzecią kondygnację fryzu arkadkowego dodano [[Pilaster|pilastry]]. W latach 1911–1912 przebudowano oba aneksy dodając wieloboczne zamknięcia, a w roku 1924 obie kaplice kaplice boczne, w tym jedną, od strony północnej, na miejscu wcześniejszej kruchty.


Wersja z 13:11, 23 sty 2017

Katedra Świętych Apostołów
Piotra i Pawła w Szawlach
Šv. Petro ir Povilo katedros.jpg
katedra
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Szawle

Adres

{{{adres}}}

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

szawelska

Wezwanie

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Położenie na mapie Szawli
Mapa konturowa Szawli, u góry znajduje się punkt z opisem „Katedra Świętych ApostołówPiotra i Pawła w Szawlach”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, u góry znajduje się punkt z opisem „Katedra Świętych ApostołówPiotra i Pawła w Szawlach”
55,93271°N 23,31997°E/55,932710 23,319970
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach (lit. Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w Szawlach . Zbudowany w 1 połowie XVII wieku w stylu manierystycznym, przebudowany w niewielkim stopniu na przełomie XIX/XX wieku. Podniesiony do roli katedry w 1997.

Historia

Pomiędzy rokiem 1610 a 1616 zapadła decyzją o wniesieniu obecnego kościoła, podjęta wspólnie przez starostę szawelskiego Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę” oraz biskupa wileńskiego Mikołaja Paca. Po śmierci "Sierotki" budowie patronował Hieronim Wołłowicz, na co wskazuje herb na portalu prowadzącym do zakrystii. Kościół został zbudowany najpewniej niedługo przed 1634 rokiem[1], w którym został poświęcony przez biskupa żmudzkiego Jerzego Tyszkiewicza (według innych źródeł kościół powstał w: 1595[2], 1617, 1625[3]). Wzorem dla kościoła mogła być kaplica grobowa w Château d’Anet pod Paryżem, którą przed 1566 rokiem zaprojektował Claude de Foucque[4].

Kościół św. św. Piotra i Pawła w Szawlach w XIX wieku.

O obronnym charakterze kościoła w Szawlach decyduje obecność wąskich okienek strzelniczych umieszczonych w poszczególnych elewacjach i sześć nadwieszonych wieżyczek na rzucie okręgu wyposażone w otwory strzelnicze.

W końcu XIX wieku nastąpiła niewielka przebudowa podczas której podwyższono wieżę, dodając ostatnią kondygnację oraz wymieniono hełmy na wieży i na wieżyczkach. Do obiegającego trzecią kondygnację fryzu arkadkowego dodano pilastry. W latach 1911–1912 przebudowano oba aneksy dodając wieloboczne zamknięcia, a w roku 1924 obie kaplice kaplice boczne, w tym jedną, od strony północnej, na miejscu wcześniejszej kruchty.

Po zniszczeniach II wojny światowej odbudowany w latach 1951–1953.

Kościół charakteryzuje się ponad 70–metrową ośmioboczną wieżą zakończoną szpicem widoczną z każdego punktu miasta. W świątyni znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej oraz XVIII-wieczne organy przeniesionymi tu z kościoła św. Trójcy w Kownie.

Bibliografia:

  • Aleksandra Szymanowicz-Hren, Ecclesia parochialis in oppido Szaule murata, tituli SS. Petri et Pauli apostolorum, habens omnem decorem, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Kowalczyk, J., Sebastian Serlio a sztuka polska, o roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Wrocław: Zakład Narod. im. Ossolińskich, 1973.
  • Baranowski, A. J., Między Rzymem a Wilnem. Magnackie fundacje sakralne w Wielkim Księstwie Litewskim w czasach kontrreformacji na tle polityki Dynastycznej w Europie Środkowej, Warszawa: IS PAN, 2006
  • Tarwoynia, P., Przywitanie wesołe <...> na szczęśliwy przyjazd do Szawel <...> Georgii Tyszkiewicz <...> Episcopi Samogitiae <...> na <...> Kościoła Szawelskiego poświęcenie. Roku Pańskiego 1634, Wilno, 1634.(Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. BPAU, st. dr. 3903)
  1. ↑ [1]
  2. ↑ Baranowski, A. J. Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380
  3. ↑ Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987
  4. ↑ http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katedra_Świętych_Apostołów_Piotra_i_Pawła_w_Szawlach&oldid=48290059”