Konopiszcze: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
współrzędne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 33: Linia 33:
[[Plik:Konopiště castle.JPG|thumb|250px|Zamek Konopiszte od strony bramy głównej]]
[[Plik:Konopiště castle.JPG|thumb|250px|Zamek Konopiszte od strony bramy głównej]]


'''Konopiszte''' ([[język czeski|czes.]] '' Konopiště'', [[język niemiecki|niem.]] ''Konopischt'') – zamek w środkowych [[Czechy|Czechach]], 50 km na południowy wschód od [[Praga|Pragi]]. Jego najbardziej znanym właścicielem był arcyksiążę [[Franciszek Ferdynand Habsburg|Franciszek Ferdynand]], następca tronu [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]], zamordowany w [[Sarajewo|Sarajewie]] w 1914.
'''Konopiszte''' ([[język czeski|czes.]] '' Konopiště'', [[język niemiecki|niem.]] ''Konopischt'') – zamek w środkowych [[Czechy|Czechach]], położony około 50 km na południowy wschód od [[Praga|Pragi]]. Jego najbardziej znanym właścicielem był arcyksiążę [[Franciszek Ferdynand Habsburg|Franciszek Ferdynand]], następca tronu [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]], zamordowany w [[Sarajewo|Sarajewie]] w 1914.


Zamek wybudowano po 1294 roku, a decyzję o jego budowie wydał przypuszczalnie praski biskup Tobiáš z Benešova. Obiekt był bardzo nowoczesny na owe czasy i wzorowany na zamkach francuskich, dlatego istnieją dyskusje czy budowa nie nie była inicjatywą króla [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara II]]. Była to budowla w stylu gotyckim z dwoma cylindrycznymi wieżami, fosą, czterema bramami wjazdowymi i mostem zwodzonym. Po wygaśnięciu rodu Benešoviczów w 1327 roku twierdza przeszła na kolejne 275 lat w ręce rodu Sternbergów. Pod koniec XV wieku ród ten przeprowadził pierwszą większą przebudowę obiektu.
Początki zamku sięgają XIII stulecia – wybudowano go wówczas w [[architektura gotycka|stylu gotyckim]]. W XVII wieku przebudowała go czeska rodzina arystokratyczna Sternbernków (Sternberg). Następnie w XVIII wieku wygląd zewnętrzny uległ przebudowie w [[Architektura baroku|stylu barokowym]] na polecenie kolejnego czeskiego rodu – von Vrtba (czes. ''Vrtbové'' lub ''z Vrtby'').


W XVII wieku ponownie przebudowała go czeska rodzina arystokratyczna Sternbernków (Sternberg). Następnie w XVIII wieku wygląd zewnętrzny uległ przebudowie w [[Architektura baroku|stylu barokowym]] na polecenie kolejnego czeskiego rodu – von Vrtba (czes. ''Vrtbové'' lub ''z Vrtby'').
W 1887 od rodziny [[Lobkovic|Lobkowitzów]] zamek nabył Franciszek Ferdynand, który w latach 1889-1894 przeprowadził gruntowną renowację obiektu. Ponieważ arcyksiążę miał w przyszłości zostać cesarzem Austrii i królem Węgier, przebudowa miała na celu przygotowanie zamku na przyszłą rezydencję cesarską, w której mógłby przebywać częściej niż w niechętnym mu [[Wiedeń|Wiedniu]]. Prace renowacyjne i budowlane właściwie nigdy się nie zakończyły. Na przełomie XIX i XX wieku Konopiszte było najnowocześniejszym zamkiem w Europie – z instalacją elektryczną, windą sięgającą III piętra, łazienkami wyposażonymi w ciepłą i zimną wodę, centralnym ogrzewaniem. Pod względem zaawansowania technicznego, inne cesarskie rezydencje – [[Hofburg]] oraz [[Pałac Schönbrunn|Schönbrunn]] – stały daleko w tyle. Przebudowę zamku przerwała dopiero tragiczna śmierć arcyksięcia, który wraz z małżonką, [[Zofia von Chotek|Zofią von Chotek]], został [[Zamach w Sarajewie|zamordowany w Sarajewie]] przez [[Serbowie|serbskich]] terrorystów.

W 1887 od rodziny [[Lobkovic|Lobkowitzów]] zamek nabył Franciszek Ferdynand, który w latach 1889-1894 przeprowadził gruntowną renowację obiektu<ref>{{Cytuj|tytuł=Konopiště|data dostępu=2017-02-14|opublikowany=www.zamek-konopiste.cz|url=https://www.zamek-konopiste.cz/cs|język=cs}}</ref>. Ponieważ arcyksiążę miał w przyszłości zostać cesarzem Austrii i królem Węgier, przebudowa miała na celu przygotowanie zamku na przyszłą rezydencję cesarską, w której mógłby przebywać częściej niż w niechętnym mu [[Wiedeń|Wiedniu]]. Prace renowacyjne i budowlane właściwie nigdy się nie zakończyły. Na przełomie XIX i XX wieku Konopiszte było najnowocześniejszym zamkiem w Europie – z instalacją elektryczną, windą sięgającą III piętra, łazienkami wyposażonymi w ciepłą i zimną wodę, centralnym ogrzewaniem. Pod względem zaawansowania technicznego, inne cesarskie rezydencje – [[Hofburg]] oraz [[Pałac Schönbrunn|Schönbrunn]] – stały daleko w tyle. Przebudowę zamku przerwała dopiero tragiczna śmierć arcyksięcia, który wraz z małżonką, [[Zofia von Chotek|Zofią von Chotek]], został [[Zamach w Sarajewie|zamordowany w Sarajewie]] przez [[Serbowie|serbskich]] terrorystów.


Po rozpadzie monarchii Habsburgów w 1921 zamek przejęło [[Pierwsza Republika Czechosłowacka|państwo czechosłowackie]]. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] stacjonowały w zamku jednostki [[Schutzstaffel|SS]], ale nie doszło do większych zniszczeń i grabieży wyposażenia budowli.
Po rozpadzie monarchii Habsburgów w 1921 zamek przejęło [[Pierwsza Republika Czechosłowacka|państwo czechosłowackie]]. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] stacjonowały w zamku jednostki [[Schutzstaffel|SS]], ale nie doszło do większych zniszczeń i grabieży wyposażenia budowli.

Wersja z 17:44, 14 lut 2017

Zamek Konopiszte
Ilustracja
Zamek od strony jeziora
Państwo

 Czechy

Rozpoczęcie budowy

XIII w.

Ważniejsze przebudowy

XVII w., 1889-94

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek Konopiszte”
Ziemia49°46′46″N 14°39′24″E/49,779444 14,656667
Strona internetowa
Zamek Konopiszte od strony bramy głównej

Konopiszte (czes. Konopiště, niem. Konopischt) – zamek w środkowych Czechach, położony około 50 km na południowy wschód od Pragi. Jego najbardziej znanym właścicielem był arcyksiążę Franciszek Ferdynand, następca tronu Austro-Węgier, zamordowany w Sarajewie w 1914.

Zamek wybudowano po 1294 roku, a decyzję o jego budowie wydał przypuszczalnie praski biskup Tobiáš z Benešova. Obiekt był bardzo nowoczesny na owe czasy i wzorowany na zamkach francuskich, dlatego istnieją dyskusje czy budowa nie nie była inicjatywą króla Przemysła Ottokara II. Była to budowla w stylu gotyckim z dwoma cylindrycznymi wieżami, fosą, czterema bramami wjazdowymi i mostem zwodzonym. Po wygaśnięciu rodu Benešoviczów w 1327 roku twierdza przeszła na kolejne 275 lat w ręce rodu Sternbergów. Pod koniec XV wieku ród ten przeprowadził pierwszą większą przebudowę obiektu.

W XVII wieku ponownie przebudowała go czeska rodzina arystokratyczna Sternbernków (Sternberg). Następnie w XVIII wieku wygląd zewnętrzny uległ przebudowie w stylu barokowym na polecenie kolejnego czeskiego rodu – von Vrtba (czes. Vrtbové lub z Vrtby).

W 1887 od rodziny Lobkowitzów zamek nabył Franciszek Ferdynand, który w latach 1889-1894 przeprowadził gruntowną renowację obiektu[1]. Ponieważ arcyksiążę miał w przyszłości zostać cesarzem Austrii i królem Węgier, przebudowa miała na celu przygotowanie zamku na przyszłą rezydencję cesarską, w której mógłby przebywać częściej niż w niechętnym mu Wiedniu. Prace renowacyjne i budowlane właściwie nigdy się nie zakończyły. Na przełomie XIX i XX wieku Konopiszte było najnowocześniejszym zamkiem w Europie – z instalacją elektryczną, windą sięgającą III piętra, łazienkami wyposażonymi w ciepłą i zimną wodę, centralnym ogrzewaniem. Pod względem zaawansowania technicznego, inne cesarskie rezydencje – Hofburg oraz Schönbrunn – stały daleko w tyle. Przebudowę zamku przerwała dopiero tragiczna śmierć arcyksięcia, który wraz z małżonką, Zofią von Chotek, został zamordowany w Sarajewie przez serbskich terrorystów.

Po rozpadzie monarchii Habsburgów w 1921 zamek przejęło państwo czechosłowackie. Podczas II wojny światowej stacjonowały w zamku jednostki SS, ale nie doszło do większych zniszczeń i grabieży wyposażenia budowli.

Obecnie w zamku znajduje się muzeum, licznie odwiedzane przez turystów. W środku można podziwiać tysiące trofeów łowieckich arcyksięcia, prywatne oraz reprezentacyjne pokoje, a także pamiątki zamachu sarajewskiego.

Najbliższa miejscowość to Benešov – w mieście arcyksiążę rozkazał wybudować luksusową (cesarską) poczekalnię na dworcu kolejowym, aby jego znakomici goście (m.in. Franciszek Józef I oraz Wilhelm II) mogli w godnych siebie warunkach oczekiwać na pociąg.

Linki zewnętrzne

  1. Konopiště [online], www.zamek-konopiste.cz [dostęp 2017-02-14] (cz.).