Mikołaj Radziwiłł Rudy: Różnice pomiędzy wersjami

Mikołaj Radziwiłł „Rudy”
	; Trąby
Rodzina	Radziwiłłowie
Data urodzenia	1512
Data i miejsce śmierci	27 kwietnia 1584 ; Wilno
Ojciec	Jerzy Radziwiłł
Matka	Barbara Kolanka
Żona	Katarzyna Tomicka
Dzieci	Mikołaj Radziwiłł; Krzysztof Radziwiłł
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:01, 28 lut 2017

Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby (ur. w 1512 roku, zm. 27 kwietnia 1584 roku w Wilnie) – hetman wielki litewski w latach 1553–1566 i 1576–1584, kanclerz wielki litewski od 1566, wojewoda trocki (od 1550) i wileński (od 1566).

Życiorys

Był synem Jerzego, bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny i bratem stryjecznym kanclerza wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła Czarnego. W 1547 otrzymał od cesarza Karola V tytuł księcia na Birżach i Dubinkach, potwierdzony w 1549 przez króla Zygmunta II Augusta. Odebrał staranne wykształcenie za granicą.

W 1564 przeszedł na kalwinizm i stał się przywódcą ruchu różnowierczego w Wielkim Księstwie Litewskim, zakładał zbory, sprowadzał z zagranicy uczonych protestanckich i założył w Birżach wyższą szkolę dla młodzieży kalwińskiej. Był wybitnym dowódcą wojskowym. Od 1561 walczył w czasie wojen inflanckich. Podczas wojny z Moskwą, w 1562 roku zdobył i spalił Wieliż. 26 stycznia 1564 wraz hetmanem polnym litewskim Grzegorzem Chodkiewiczem odniósł nad Rosjanami świetne zwycięstwo w bitwie pod Czaśnikami. W 1578 pokonał Rosjan w bitwie pod Wenden. W czasie kampanii moskiewskiej króla Stefana Batorego zwyciężył w bitwie pod Wielkimi Łukami i przeprowadził udane oblężenie Pskowa.

W 1569 był przeciwnikiem zawarcia unii lubelskiej. Po śmierci Zygmunta Augusta, w 1572 był faktycznym rządcą Litwy. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka III Walezego na króla Polski^[1]. Po ucieczce Henryka Walezego popierał kandydaturę arcyksięcia Ernesta Habsburga przeciw księciu Siedmiogrodu Stefanowi Batoremu. W 1575 roku w czasie wolnej elekcji głosował na cesarza Maksymiliana II Habsburga^[2].

Pogrzeb

W 2004 roku w pozostałościach zboru kalwińskiego w Dubinkach znaleziono szczątki, które zidentyfikowano jako należące do Mikołaja Radziwiłła Rudego i jego krewnych (w tym Mikołaja Czarnego). 5 września 2009 roku odbył się ich powtórny uroczysty pogrzeb^[3].

↑ Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572–1576, Kraków 1917, s. 149
↑ Ewa Dubas-Urwanowicz, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998, s. 294
↑ Litwa żegna Radziwiłłów

Bibliografia

Historia Polski: Polska do 1586, Warszawa 2007, ISBN 978-84-9819-808-9

Linki zewnętrzne

Mikołaj Radziwiłł (1512–1584)

[1] Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572–1576, Kraków 1917, s. 149

[2] Ewa Dubas-Urwanowicz, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998, s. 294

[3] Litwa żegna Radziwiłłów

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 W 1564 przeszedł na [[kalwinizm]] i stał się przywódcą ruchu różnowierczego w [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]], zakładał zbory, sprowadzał z zagranicy uczonych protestanckich i założył w Birżach wyższą szkolę dla młodzieży kalwińskiej.
-Był wybitnym dowódcą wojskowym. Od 1561 walczył w czasie [[wojny inflanckie|wojen inflanckich]]. 26 stycznia 1564 wraz [[hetman polny litewski|hetmanem polnym litewskim]] [[Grzegorz Chodkiewicz|Grzegorzem Chodkiewiczem]] odniósł nad Rosjanami świetne zwycięstwo w [[Bitwa pod Czaśnikami (1564)|bitwie pod Czaśnikami]]. W 1578 pokonał [[Rosjanie|Rosjan]] w [[Bitwy pod Kiesią|bitwie pod Wenden]]. W czasie kampanii moskiewskiej króla [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] zwyciężył w [[Oblężenie Wielkich Łuk|bitwie pod Wielkimi Łukami]] i przeprowadził udane [[oblężenie Pskowa]].
+Był wybitnym dowódcą wojskowym. Od 1561 walczył w czasie [[wojny inflanckie|wojen inflanckich]]. Podczas wojny z Moskwą, w 1562 roku zdobył i spalił [[Wieliż]]. 26 stycznia 1564 wraz [[hetman polny litewski|hetmanem polnym litewskim]] [[Grzegorz Chodkiewicz|Grzegorzem Chodkiewiczem]] odniósł nad Rosjanami świetne zwycięstwo w [[Bitwa pod Czaśnikami (1564)|bitwie pod Czaśnikami]]. W 1578 pokonał [[Rosjanie|Rosjan]] w [[Bitwy pod Kiesią|bitwie pod Wenden]]. W czasie kampanii moskiewskiej króla [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] zwyciężył w [[Oblężenie Wielkich Łuk|bitwie pod Wielkimi Łukami]] i przeprowadził udane [[oblężenie Pskowa]].
 W 1569 był przeciwnikiem zawarcia [[unia lubelska|unii lubelskiej]]. Po śmierci [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]], w 1572 był faktycznym rządcą Litwy. W 1573 roku potwierdził elekcję [[Henryk III Walezy|Henryka III Walezego]] na króla Polski<ref>Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572–1576, Kraków 1917, s. 149</ref>. Po ucieczce Henryka Walezego popierał kandydaturę arcyksięcia [[Ernest Habsburg|Ernesta Habsburga]] przeciw księciu Siedmiogrodu [[Stefan Batory|Stefanowi Batoremu]]. W 1575 roku w czasie [[elekcja 1575|wolnej elekcji]] głosował na cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II Habsburga]]<ref>Ewa Dubas-Urwanowicz, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998, s. 294</ref>.