Dąbrowica (powiat lubelski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
[[Plik:Ruiny zamku Firlejów.jpg|thumb|left|150px|widok od wjazdu]] |
[[Plik:Ruiny zamku Firlejów.jpg|thumb|left|150px|widok od wjazdu]] |
||
Znajdują się tu ruiny zamku z [[XIV wiek]]u, należącego do rodziny [[Firlejowie|Firlejów]], mianowicie baszta, w której mieściła się [[kaplica]] zamkowa. Do ruin dobudowano obiekt współczesny, w którym mieści się placówka [[Caritas (organizacja)|Caritas]]. |
|||
Komunikację pasażerską z [[Lublin]]em zapewnia autobus miejski linii 3. |
Komunikację pasażerską z [[Lublin]]em zapewnia autobus miejski linii 3. |
||
| Linia 38: | Linia 37: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Wieś notowana od roku 1317 roku. W latach 1317–1330 dziedzicami Dąbrowicy, Mełgwi, Janowic, Markuszowic w kluczu zwanym Mełgiewskim byli bracia Dzierżko i Ostasz z Bejsc w powiecie wiślickim – protoplaści rodu Firlejów. |
Wieś notowana od roku 1317 roku. W latach 1317–1330 dziedzicami Dąbrowicy, Mełgwi, Janowic, Markuszowic w kluczu zwanym Mełgiewskim byli bracia Dzierżko i Ostasz z Bejsc w powiecie wiślickim – protoplaści rodu Firlejów, którzy od 1409 roku tytułowali się ''de Dambrowicza'', czyniąc z tej miejscowości swoją główną rodową siedzibę. |
||
Król [[Władysław I Łokietek]] w roku 1317 i 1330 przenosi 2. krotnie Dąbrowicę na [[prawo średzkie]]. W rękach rodziny Firlejów wieś i pozostałe dobra pozostają do XVII wieku.<br /> |
Król [[Władysław I Łokietek]] w roku 1317 i 1330 przenosi 2. krotnie Dąbrowicę na [[prawo średzkie]]. W rękach rodziny Firlejów wieś i pozostałe dobra pozostają do XVII wieku.<br /> |
||
Opis i rysunek ruin zamku dostarcza Tygodnik Ilustrowany z roku 1864 tom X str.358 |
Opis i rysunek ruin zamku dostarcza Tygodnik Ilustrowany z roku 1864 tom X str.358<ref name="tygodnik">{{Cytuj pismo | tytuł = Tygodnik Ilustrowany rocznik 1864 | czasopismo = Tygodnik Ilustrowany | wydawca = [[Gebethner i Wolff]] | data = 1864 | url = http://www.bilp.uw.edu.pl/ti/1864/foto/n358.htm}}</ref>. |
||
== Zamek Firlejów w Dąbrowicy == |
|||
* Zamek Firlejów - zbudowany pierwotnie w [[XIV wiek|XV wieku]] i związany przez wieku z rodem [[Firlejowie|Firlejów]]. Pierwsza znacząca rozbudowa rozpoczęła się ok. 1506 roku i związana była z najznamienitszym przedstawicielem Filejów – [[Mikołaj Firlej (zm. 1526)|Mikołaja Firleja]] (zm. 1526), późniejszym kasztelanem krakowskim i hetmanem wielkim koronnym. Budowa była kontynuowana była przez wojewodę lubelskiego [[Piotr Firlej (wojewoda lubelski)|Piotra Firleja]], który zbudował także w bezpośredniej bliskości zamku kaplicę św. Mikołaja z muru pruskiego<ref name=":0">{{Cytuj|tytuł=Rezydencja Firlejów w Dąbrowicy|czasopismo=leksykon.teatrnn.pl|data dostępu=2017-07-04|url=http://teatrnn.pl/leksykon/node/4486/rezydencja_firlej%C3%B3w_w_d%C4%85browicy|język=pl}}</ref>. Ponownie zamek przebudowano w początku XVII wieku budując nowe północne skrzydło, arkady i baszty. Całość zwieńczona była attyką. Po dwu stronach elewacji znajdowały się dwie dwukondygnacyjne, sześcioboczne wieże. Od strony wschodniej w początkach XVII wieku stanęła reprezentacyjna galeria arkadowa. Zamek zaczął ulegać rujnacji już w końcu XVII wieku, gdy Firlejowie zaczęli ubożeć i tracić wpływy polityczne. Linia Firlejów z Dąbrowicy wygasła wraz ze śmiercią ostatniej przedstawicielki rodu, Marianny Sapieżyny, córki Józefa Firleja<ref name=":0" />. Dobra przeszły w latach 20-30. XX wieku w ręce oo. jezuitów, zaś w czasie II wojny światowej stały się miejscem przetrzymywania więźniów na terenie obozu SS, który powstał po konfiskacie dóbr jezuickich<ref name=":0" />. W latach 1952–1953 na terenie ruin zamku przeprowadzono prace inwentaryzacyjne, wzbogacone o badania terenowe. Do dzisiaj zachowała się jedynie wieża, w której mieściła się [[kaplica]] zamkowa. Do ruin zamku w latach 90. XX wieku dobudowano nie pasujący do zabytku obiekt mieszczący placówkę [[Caritas (organizacja)|Caritas]]<ref name=":0" />. |
|||
== Kultura i Sport == |
== Kultura i Sport == |
||
| Linia 48: | Linia 50: | ||
Działa tutaj również klub [[Piłka nożna|piłkarski]] KS Dąbrowica, występujący w lubelskiej klasie okręgowej. |
Działa tutaj również klub [[Piłka nożna|piłkarski]] KS Dąbrowica, występujący w lubelskiej klasie okręgowej. |
||
== Bibliografia == |
|||
* Gawarecki H., Stankowa M., ''Wizja pałacu w Dąbrowicy z 1694 r.'', „Rocznik Lubelski”, R. 3, 1960, s. 241–252. |
|||
* Kurzątkowska, A., ''Rezydencja Firlejów w Dąbrowicy'', „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 9, 1964, z. 1, s. 29–49. |
|||
* Rolska Irena, ''Firlejowie Leopardzi. Studia nad patronatem i fundacjami artystycznymi w XVI–XVII wieku'', Lublin 2009. |
|||
* ''Siedem wieków Dąbrowicy'', red. C. Taracha, Lublin 2012. |
|||
* Hohengarten A., Lipski Z., ''Dąbrowica wczoraj i dziś'', Dąbrowica 2000. |
|||
{{Przypisy|przypisy= |
{{Przypisy|przypisy= |
||
<ref name="teryt">{{cytuj stronę| url = http://www.stat.gov.pl/broker/access/showTreeDefinition.jspa?gmiId=5835&level=gmi |tytuł=TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju) |opublikowany=Główny Urząd Statystyczny |data dostępu=2016-02-29}}</ref> |
<ref name="teryt">{{cytuj stronę| url = http://www.stat.gov.pl/broker/access/showTreeDefinition.jspa?gmiId=5835&level=gmi |tytuł=TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju) |opublikowany=Główny Urząd Statystyczny |data dostępu=2016-02-29}}</ref> |
||
Wersja z 11:35, 4 lip 2017
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
| |
| Państwo | lubelskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (31.12.2015) |
1312 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 81 |
| Kod pocztowy |
21-002[1] |
| Tablice rejestracyjne |
LUB |
| SIMC |
0381456 |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |
Dąbrowica – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Jastków[2][3].
Komunikację pasażerską z Lublinem zapewnia autobus miejski linii 3.
W Dąbrowicy znajdują się liczne ścieżki rowerowe oraz szlaki turystyczne.
Wieś stanowi sołectwo gminy Jastków[4].
Historia
Wieś notowana od roku 1317 roku. W latach 1317–1330 dziedzicami Dąbrowicy, Mełgwi, Janowic, Markuszowic w kluczu zwanym Mełgiewskim byli bracia Dzierżko i Ostasz z Bejsc w powiecie wiślickim – protoplaści rodu Firlejów, którzy od 1409 roku tytułowali się de Dambrowicza, czyniąc z tej miejscowości swoją główną rodową siedzibę.
Król Władysław I Łokietek w roku 1317 i 1330 przenosi 2. krotnie Dąbrowicę na prawo średzkie. W rękach rodziny Firlejów wieś i pozostałe dobra pozostają do XVII wieku.
Opis i rysunek ruin zamku dostarcza Tygodnik Ilustrowany z roku 1864 tom X str.358[5].
Zamek Firlejów w Dąbrowicy
- Zamek Firlejów - zbudowany pierwotnie w XV wieku i związany przez wieku z rodem Firlejów. Pierwsza znacząca rozbudowa rozpoczęła się ok. 1506 roku i związana była z najznamienitszym przedstawicielem Filejów – Mikołaja Firleja (zm. 1526), późniejszym kasztelanem krakowskim i hetmanem wielkim koronnym. Budowa była kontynuowana była przez wojewodę lubelskiego Piotra Firleja, który zbudował także w bezpośredniej bliskości zamku kaplicę św. Mikołaja z muru pruskiego[6]. Ponownie zamek przebudowano w początku XVII wieku budując nowe północne skrzydło, arkady i baszty. Całość zwieńczona była attyką. Po dwu stronach elewacji znajdowały się dwie dwukondygnacyjne, sześcioboczne wieże. Od strony wschodniej w początkach XVII wieku stanęła reprezentacyjna galeria arkadowa. Zamek zaczął ulegać rujnacji już w końcu XVII wieku, gdy Firlejowie zaczęli ubożeć i tracić wpływy polityczne. Linia Firlejów z Dąbrowicy wygasła wraz ze śmiercią ostatniej przedstawicielki rodu, Marianny Sapieżyny, córki Józefa Firleja[6]. Dobra przeszły w latach 20-30. XX wieku w ręce oo. jezuitów, zaś w czasie II wojny światowej stały się miejscem przetrzymywania więźniów na terenie obozu SS, który powstał po konfiskacie dóbr jezuickich[6]. W latach 1952–1953 na terenie ruin zamku przeprowadzono prace inwentaryzacyjne, wzbogacone o badania terenowe. Do dzisiaj zachowała się jedynie wieża, w której mieściła się kaplica zamkowa. Do ruin zamku w latach 90. XX wieku dobudowano nie pasujący do zabytku obiekt mieszczący placówkę Caritas[6].
Kultura i Sport
W Dąbrowicy zlokalizowany jest Gminny Ośrodek Kultury i Sportu. Funkcjonuje w nim Zespół Pieśni i Tańca w Dąbrowicy. Od 2011 roku organizowany jest corocznie, na początku września Jarmark Firlejowski, w roku 2017 Dąbrowica obchodzi 700. lecie istnienia.
Działa tutaj również klub piłkarski KS Dąbrowica, występujący w lubelskiej klasie okręgowej.
Bibliografia
- Gawarecki H., Stankowa M., Wizja pałacu w Dąbrowicy z 1694 r., „Rocznik Lubelski”, R. 3, 1960, s. 241–252.
- Kurzątkowska, A., Rezydencja Firlejów w Dąbrowicy, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 9, 1964, z. 1, s. 29–49.
- Rolska Irena, Firlejowie Leopardzi. Studia nad patronatem i fundacjami artystycznymi w XVI–XVII wieku, Lublin 2009.
- Siedem wieków Dąbrowicy, red. C. Taracha, Lublin 2012.
- Hohengarten A., Lipski Z., Dąbrowica wczoraj i dziś, Dąbrowica 2000.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Jastków. Urząd Gminy Jastków. [dostęp 2016-04-15].
- ↑ Tygodnik Ilustrowany rocznik 1864. „Tygodnik Ilustrowany”, 1864. Gebethner i Wolff.
- ↑ a b c d Rezydencja Firlejów w Dąbrowicy, „leksykon.teatrnn.pl” [dostęp 2017-07-04] (pol.).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Dąbrowica 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 930.
