Husiatyn

Husiatyn

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Prawa miejskie	1559
Populacja (2001) • liczba ludności	6400
Kod pocztowy	48205
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "stopniN", "stopniE", "minutE" oraz "minutN".

położenie na mapie województwo tarnopolskiego w roku 1939

Husiatyn (ukr. Гусятин) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, siedziba władz rejonu husiatyńskiego w obwodzie tarnopolskim. Liczył 6,4 tys. mieszkańców w 2006 r.

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1552 roku położone było w XVI wieku w województwie podolskim.

Historia

Prawa miejskie otrzymał w roku 1559. Od XVI wieku miasto cierpiało z powodu najazdów tatarskich. W 1649 roku Kozacy z czernią wymordowali miejscowych Żydów i spalili zamek. Odbudowa miasta była możliwa po 1683 roku, gdy Husiatyn stał się własnością Potockich. Do roku 1772 wchodził w skład województwa podolskiego Rzeczypospolitej (z tego okresu pochodzi zamieszczony herb), następnie w zaborze austriackim. I rozbiór Polski podzielił Husiatyn na część austriacką i część rosyjską, która zupełnie podupadła. Po osiedleniu się w Husiatynie rabina Mordechaja Szragi Friedmana miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków chasydyzmu na Podolu. W 1890 roku mieszkało tu 4197 Żydów (ponad 2/3 mieszkańców miasta). Działała drukarnia hebrajska, 4 banki żydowskie, miasto było zelektryfikowane.

W czasie I wojny światowej miasto doznało poważnych strat, rosyjscy żołnierze spalili 600 z 699 domów, większość żydowskich mieszkańców na zawsze opuściła miasto.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości do 17 września 1939 w powiecie kopyczynieckim województwa tarnopolskiego. Do roku 1914 linia kolejowa oraz przejście graniczne między Galicją a Rosją, do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. przejście graniczne z ZSRR.

Od 7 lipca 1941 do 24 marca 1944 okupowany przez Niemców. 6 lipca 1941 Ukraińcy rozstrzelali w Husiatynie około 200 Żydów. Pozostałych Niemcy przesiedlili w marcu 1942 do Probużnej i Kopyczyniec.

Zabytki

• zamek - zniszczony w ruinie
• synagoga z końca XVII w., wyremontowana pod koniec XIX wieku, zniszczona częściowo na pocz. I wojny światowej, częściowo odbudowana w latach 30. XX w.
• cerkiew św. Onufrego z końca XVI w. lub pocz. XVII w.
• kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i klasztor Bernardynów ufundowany w 1610 roku przez starostę Walentego Kalinowskiego i jego syna hetmana polnego Marcina Kalinowskiego, odbudowany w XVIII w.m po 1945 roku magazyn chemikaliów, zwrócony katolikom w 1990 r., odbudowa szczytu w 2017 r.

Ludzie związani z miastem

• Felicjan Plato Bałaban – polski dowódca wojskowy, płk. WP, dowódca Żandarmerii w l. 1929-39
• Kazimierz Bigda – polski oficer wojskowy
• Eugeniusz Dültz – starosta c. k. powiatu husiatyńskiego, honorowy obywatel Husiatynia z 1906
• Zdzisław Kawecki – polski dowódca wojskowy, sportowiec, rtm. kawalerii WP, srebrny medalista olimpijski w jeździectwie
• Seweryn Nalewajko – hetman kozacki
• Marian Rechowicz – polski biskup rzymskokatolicki, historyk Kościoła, rektor KUL
• Józef Ziółkowski – polski chemik, profesor

Galeria

• 
  Kościół bernardynów przed remontem
• 
  Synagoga
• 
  Cerkiew św. Onufrego
• 
  Willa secesyjna, ul. Nezależnosti 14
• 
  Budynek "Sokoła", ul. Suchodolska 4

Zobacz też

• Światowid ze Zbrucza

Linki zewnętrzne

• Husiatyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 223 .
• Historia Żydów w Husiatynie na portalu Wirtualny Sztetl
• Zamek w Husiatynie
• Zdjęcia z Husiatyna