Jan Cieplak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Upamiętnienie: ilustracja |
drobne redakcyjne |
||
Linia 57: | Linia 57: | ||
* Po jego śmierci w 1926 ukazała się publikacja pt. ''Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka''<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka | miejsce = [[Wilno]] | data = 1926 | url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=28964}}</ref>. |
* Po jego śmierci w 1926 ukazała się publikacja pt. ''Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka''<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka | miejsce = [[Wilno]] | data = 1926 | url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=28964}}</ref>. |
||
* [[Plik:Katedra w Wilnie nagrobek bpa Jana Cieplaka.jpg|mały|377x377px| |
* [[Plik:Katedra w Wilnie nagrobek bpa Jana Cieplaka.jpg|mały|377x377px|Popiersie i tablica nagrobna z 1929 roku w katedrze wileńskiej (zniszczone po 1945 roku).]]W katedrze w Wilnie umieszczono wykonany przez prof. [[Bolesław Bałzukiewicz|Bolesława Bałzukiewicza]] w 1929 r. nagrobek biskupa. Pomnik ten został zniszczony po 1945 roku, gdy miejscowe władze kazały usunąć popiersie, godło i tablicę. W 1994 r. w pustej niszy i miejscu po tablicy umieszczono popiersie biskupa litewskiego pochodzenia [[Jerzy Matulewicz|Jerzego Matulewicza]]. |
||
* [[Jan Lechoń]] poświęcił mu wiersz ''[[Arcybiskup Cieplak]]'' (1952)<ref name="Loth">Roman Loth, ''Jana Lechonia wiersze nieprawomyślne'', w: ''Przegląd Katolicki'', nr 52-53/1989, s.9</ref>. |
* [[Jan Lechoń]] poświęcił mu wiersz ''[[Arcybiskup Cieplak]]'' (1952)<ref name="Loth">Roman Loth, ''Jana Lechonia wiersze nieprawomyślne'', w: ''Przegląd Katolicki'', nr 52-53/1989, s.9</ref>. |
Wersja z 17:01, 20 lut 2018
Sługa Boży | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 lutego 1926 |
Miejsce pochówku |
Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie |
Arcybiskup tytularny Ochrydy | |
Okres sprawowania |
1919 - 1925 |
Arcybiskup metropolita wileński | |
Okres sprawowania |
1925-1926 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
(dts) 24 lipca 1881 |
Nominacja biskupia |
(dts) 14 grudnia 1925 |
Sakra biskupia |
(dts) 7 grudnia 1908 |
Odznaczenia | |
Jan Feliks Cieplak (ur. 17 sierpnia 1857 w Dąbrowie Górniczej, zm. 17 lutego 1926 w Passaic w stanie New Jersey) – arcybiskup nominat wileński, sufragan mohylewski, Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Przed sakrą biskupią
Urodził się w kolonii Reden pod Dąbrową w powiecie będzińskim jako syn Jacentego Cieplaka (25 lat), górnika z kolonii Reden i Julianny z Bugajskich (22 lata, zmarła 21 XII 1859). Miał przyrodniego brata Stanisława (ur. 1879)[1]. Ochrzczony został 23 sierpnia 1857 w kościele św. Trójcy w Będzinie.
W latach 1869–1873 uczył się w gimnazjum klasycznym w Kielcach, a następnie studiował w tamtejszym seminarium duchownym, które ukończył w 1878. W 1882 ukończył Akademię Duchowną w Petersburgu. Święcenia kapłańskie otrzymał 24 lipca 1881. Został adiunktem na tejże akademii, wykładał archeologię biblijną, liturgię, teologię moralną, uczył też śpiewu kościelnego. W 1901 otrzymał stopień doktora teologii za rozprawę De momento, quo transsubstantiatio in Augustissimo Missae Sacrificio peragitur.
Biskup
7 grudnia 1908 został w Petersburgu konsekrowany na sufragana mohylewskiego. W 1909 r. poświęcił nowo powstały kościół parafialny Polonii w Harbinie, pod wezwaniem św. Stanisława. Wielokrotnie karany przez władze rosyjskie za wygłaszanie patriotycznych kazań i udział w manifestacjach narodowych. Od 6 sierpnia 1914 został administratorem archidiecezji mohylewskiej.
Po rewolucji lutowej w 1917 uczestniczył w posiedzeniach Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego. 29 kwietnia 1919 został arcybiskupem tytularnym Ochrydy. Jako najstarszy rangą przedstawiciel kościoła rzymskokatolickiego w ZSRR był dwukrotnie aresztowany w latach 1920 i 1922. W dniach 21–25 marca 1923 sądzono go w Moskwie na procesie pokazowym. Wraz z 14 innymi duchownymi został skazany na karę śmierci za "podżeganie do buntu poprzez zabobony".[2] Pod naciskiem światowej opinii publicznej i po ostrzeżeniu ze strony rządu polskiego wyrok zamieniono na 10 lat więzienia. W 1924 wydalono go z ZSRR i przez Rygę udał się 12 kwietnia 1924 do Polski. 7 listopada 1925 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski[3].
14 grudnia 1925 został wyznaczony na arcybiskupa Wilna, zmarł jednak przed objęciem stanowiska. 16 marca 1926 pochowany został w katedrze wileńskiej. W pogrzebie uczestniczył Prezydent RP Stanisław Wojciechowski.
Upamiętnienie
- Po jego śmierci w 1926 ukazała się publikacja pt. Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka[4].
- W katedrze w Wilnie umieszczono wykonany przez prof. Bolesława Bałzukiewicza w 1929 r. nagrobek biskupa. Pomnik ten został zniszczony po 1945 roku, gdy miejscowe władze kazały usunąć popiersie, godło i tablicę. W 1994 r. w pustej niszy i miejscu po tablicy umieszczono popiersie biskupa litewskiego pochodzenia Jerzego Matulewicza.
- Jan Lechoń poświęcił mu wiersz Arcybiskup Cieplak (1952)[5].
- Od 23 czerwca 1952 w Rzymie toczy się proces przygotowawczy do beatyfikacji Sługi Bożego Jana Cieplaka.
Przypisy
- ↑ Ś. p. St. Cieplak. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 225 z 3 października 1937.
- ↑ x. Józef Kłos, Grymas szatana, Wiadomości dla Duchowieństwa, Poznań, kwiecień 1923
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1080
- ↑ Pośmiertne wspomnienia pierwszego arcypasterza metropolji wileńskiej ś. p. Ks. Arcybiskupa Jana Cieplaka. Wilno: 1926.
- ↑ Roman Loth, Jana Lechonia wiersze nieprawomyślne, w: Przegląd Katolicki, nr 52-53/1989, s.9
Zobacz też
Bibliografia
- Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu
- Wykładowcy Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu
- Biskupi mohylewscy
- Biskupi wileńscy
- Ludzie urodzeni w Dąbrowie Górniczej
- Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Ofiary prześladowań antykatolickich w Związku Radzieckim
- Ofiary represji Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich wobec Polaków i obywateli polskich
- Więźniowie radzieckich więzień
- Osoby skazane na karę śmierci
- Pochowani w bazylice archikatedralnej św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie
- Postacie historii najnowszej
- Polacy w Chinach
- Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego
- Urodzeni w 1857
- Zmarli w 1926