Kościół Świętej Katarzyny w Wilnie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Galeria: drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 68: | Linia 68: | ||
'''Kościół św. Katarzyny w [[Wilno|Wilnie]]''' – usytuowany jest przy ulicy Wileńskiej (''Vilniaus gatve'') w środkowej części miasta, na północ od starówki. |
'''Kościół św. Katarzyny w [[Wilno|Wilnie]]''' – usytuowany jest przy ulicy Wileńskiej (''Vilniaus gatve'') w środkowej części miasta, na północ od starówki. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Drewniany kościół i murowany [[klasztor]] zostały wzniesione w latach [[1619]]–[[1622]] z fundacji hetmana [[Jan Karol Chodkiewicz|Jana Karola Chodkiewicza]] dla [[benedyktynki|zakonu sióstr benedyktynek]] przybyłych do Wilna z [[Nieśwież]]a. Od 1640 przez dziesięć lat rozbudowywano świątynię, powstała wówczas nowa nawa główna i jedna z naw bocznych. Podczas najazdu moskiewskiego w [[1655]] roku, kościół doszczętnie spłonął. [[Kolator|Fundatorem]] odbudowy świątyni w 1703 był [[Jan Feliks Pac]] ([[podkomorzy]] litewski), którego córki Sybilla i Anna były benedyktynkami, to z ich posagu sfinansowano odbudowę<ref name="walejko">{{Cytuj książkę | nazwisko = Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz) | imię = Krzysztof | tytuł = Praktyczny przewodnik po Wilnie | wydawca = Przedsiębiorstwo Wydawnicze "Krzysztof Wałejko" | data = Suwałki 2003 | strony = 88-89 | isbn = 8391897826}}</ref>. |
Drewniany kościół i murowany [[klasztor]] zostały wzniesione w latach [[1619]]–[[1622]] z fundacji hetmana [[Jan Karol Chodkiewicz|Jana Karola Chodkiewicza]] dla [[benedyktynki|zakonu sióstr benedyktynek]] przybyłych do Wilna z [[Nieśwież]]a. Od 1640 przez dziesięć lat rozbudowywano świątynię, powstała wówczas nowa nawa główna i jedna z naw bocznych. Podczas najazdu moskiewskiego w [[1655]] roku, kościół doszczętnie spłonął. [[Kolator|Fundatorem]] odbudowy świątyni w 1703 był [[Jan Feliks Pac]] ([[podkomorzy]] litewski), którego córki Sybilla i Anna były benedyktynkami, to z ich posagu sfinansowano odbudowę<ref name="walejko">{{Cytuj książkę | nazwisko = Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz) | imię = Krzysztof | tytuł = Praktyczny przewodnik po Wilnie | wydawca = Przedsiębiorstwo Wydawnicze "Krzysztof Wałejko" | data = Suwałki 2003 | strony = 88-89 | isbn = 8391897826}}</ref>. Gdy w 1737 kolejny pożar ponownie strawił klasztor, jego odbudowę w latach [[1741]]–[[1773]] przeprowadził [[Jan Krzysztof Glaubitz]]. Przebudował fasadę dodając dwie wieże, zaś na końcu nawy głównej dodano wysoki rokokowy szczyt, dzięki temu bryła świątyni otrzymała monumentalny wygląd. W 1812 przebywające w Wilnie wojska napoleońskie zamieniły klasztor w szpital, a kościół w skład apteczny. Po [[Powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] klasztor nie został zamknięty, natomiast odebrano mu majątek i zakazano prowadzenia [[nowicjat]]u, co skazywało go na wymarcie. Zakaz ten zniesiono w 1905, od 1918 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] siostry prowadziły gimnazjum żeńskie pw. św. Scholastyki. Po wkroczeniu do Wilna wojsk hitlerowskich siostry zaangażowały się w działalność konspiracyjną, wyszyły sztandar dla dywizjonów, w których służyli polscy piloci w Wielkiej Brytanii, a od grudnia 1941 odprawiały zakonspirowane msze święte. W 1942 zostały aresztowane i uwięzione na [[Więzienie na Łukiszkach|Łukiszkach]], w 1944 władze sowieckie rozwiązały zgromadzenie, a świątynię zamieniono na magazyn nawozów sztucznych i chemikaliów{{r|walejko}}. Remont kościoła rozpoczęto w 1994 roku. Obecnie nawa główna jest przystosowana do działalności koncertowej. |
||
== Architektura == |
== Architektura == |
||
| Linia 82: | Linia 82: | ||
== Galeria == |
== Galeria == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
St. Catherine's Church in Vilnius by Napoleonas Orda.jpg|Kościół w XIX w., [[Napoleon Orda]] |
|||
Catherine'sChurch2.jpg|[[Apsyda (architektura)|Apsyda]] kościoła, część budynku byłego klasztoru i szkolne boisko w miejscu klasztornego sadu |
|||
StCatherineVilnius9.JPG|Kaplica Opatrzności Bożej |
|||
StCatherineVilnius7.JPG|Figury [[Benedykt z Nursji|św. Benedykta]] i [[Katarzyna Aleksandryjska|św. Katarzyny]] |
|||
Moniuszko-Vilnius.jpg|Popiersie Stanisława Moniuszki |
|||
Plik:'St Catherine's Church' Vilnius.jpg |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
== Bibliografia == |
|||
* Juliusz Kłos, ''Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juliusza Kłosa, Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione po zgonie autora'', Wilno 1937, s. 214-215 |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 11:22, 16 kwi 2018
 Kościół św. Katarzyny w Wilnie (z widocznym pomnikiem S. Moniuszki) | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wilna  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Litwy  | |||||||||||||||||||
 54°40′54,40″N 25°16′52,40″E/54,681778 25,281222
| |||||||||||||||||||
Kościół św. Katarzyny w Wilnie – usytuowany jest przy ulicy Wileńskiej (Vilniaus gatve) w środkowej części miasta, na północ od starówki.
Historia
Drewniany kościół i murowany klasztor zostały wzniesione w latach 1619–1622 z fundacji hetmana Jana Karola Chodkiewicza dla zakonu sióstr benedyktynek przybyłych do Wilna z Nieświeża. Od 1640 przez dziesięć lat rozbudowywano świątynię, powstała wówczas nowa nawa główna i jedna z naw bocznych. Podczas najazdu moskiewskiego w 1655 roku, kościół doszczętnie spłonął. Fundatorem odbudowy świątyni w 1703 był Jan Feliks Pac (podkomorzy litewski), którego córki Sybilla i Anna były benedyktynkami, to z ich posagu sfinansowano odbudowę[1]. Gdy w 1737 kolejny pożar ponownie strawił klasztor, jego odbudowę w latach 1741–1773 przeprowadził Jan Krzysztof Glaubitz. Przebudował fasadę dodając dwie wieże, zaś na końcu nawy głównej dodano wysoki rokokowy szczyt, dzięki temu bryła świątyni otrzymała monumentalny wygląd. W 1812 przebywające w Wilnie wojska napoleońskie zamieniły klasztor w szpital, a kościół w skład apteczny. Po powstaniu styczniowym klasztor nie został zamknięty, natomiast odebrano mu majątek i zakazano prowadzenia nowicjatu, co skazywało go na wymarcie. Zakaz ten zniesiono w 1905, od 1918 do wybuchu II wojny światowej siostry prowadziły gimnazjum żeńskie pw. św. Scholastyki. Po wkroczeniu do Wilna wojsk hitlerowskich siostry zaangażowały się w działalność konspiracyjną, wyszyły sztandar dla dywizjonów, w których służyli polscy piloci w Wielkiej Brytanii, a od grudnia 1941 odprawiały zakonspirowane msze święte. W 1942 zostały aresztowane i uwięzione na Łukiszkach, w 1944 władze sowieckie rozwiązały zgromadzenie, a świątynię zamieniono na magazyn nawozów sztucznych i chemikaliów[1]. Remont kościoła rozpoczęto w 1994 roku. Obecnie nawa główna jest przystosowana do działalności koncertowej.
Architektura
Wnętrze
Wnętrze kościoła jest pokryte stiukami, znajduje się tu szereg posągów (wiele nowych), nowy ołtarz główny ze zdobiącymi go wielkimi rzeźbami autorstwa Józefa Woszczyńskiego i okna w nawie górnej. Kościół ma kształt wysokiego prostokątnego czworoboku z wysoką absydą i dwiema wysokimi wieżami po obu stronach fasady. Wnętrze kościoła ozdabiała kolekcja obrazów nabytych przez siostry benedyktynki, pędzla Szymona Czechowicza.
Zewnątrz
Do kościoła przylega Kaplica Opatrzności Bożej, będąca arcydziełem architektury barokowej. Z zewnątrz ma kształt sześciokąta, wewnątrz zaś półkola. Wnętrze zdobią rzeźby dłuta Jana i Józefa Hedlów.
Obok wejścia do świątyni znajduje się pomnik polskiego kompozytora Stanisława Moniuszki, dłuta Bolesława Bałzukiewicza, ustawiony tutaj w 1922.
W pobliżu apsydy stoi pomnik poetki Salomėji Nėris, dłuta Vladasa Vildziunasa z 1973 roku[2].
Galeria
-
Kościół w XIX w., Napoleon Orda -
Apsyda kościoła, część budynku byłego klasztoru i szkolne boisko w miejscu klasztornego sadu -
Kaplica Opatrzności Bożej -
Figury św. Benedykta i św. Katarzyny -
Popiersie Stanisława Moniuszki
Bibliografia
- Juliusz Kłos, Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juliusza Kłosa, Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione po zgonie autora, Wilno 1937, s. 214-215
Przypisy
- ↑ a b Krzysztof Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz): Praktyczny przewodnik po Wilnie. Przedsiębiorstwo Wydawnicze "Krzysztof Wałejko", Suwałki 2003, s. 88-89. ISBN 83-918978-2-6.
- ↑ Kościół Św. Katarzyny i klasztor Benedyktynek | miasto Wilno okręg wileński [online], www.radzima.org [dostęp 2015-12-17].
