Koropiec: Różnice pomiędzy wersjami

Koropiec
Коропець
	; Pałac Badeniego w Koropcu
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	monasterzyski
Powierzchnia	8,61 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 3304
Nr kierunkowy	+380 3555
Kod pocztowy	48370
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Koropiec
	Położenie na mapie Ukrainy Koropiec
	48°56′19″N 25°10′46″E/48,938611 25,179444
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:08, 6 sie 2018

Koropiec (ukr. Коропець, Koropeć) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie w rejonie monasterzyskim obwodu tarnopolskiego.

Historia

W 1427 roku wzmiankowano, że Koropiec posiada prawa magdeburskie oraz, że król Władysław Jagiełło uposażył istniejący już wcześniej kościół parafialny^[2]. Do połowy XV wieku Koropiec należał do dóbr królewskich. W 1453 roku właścicielem miasta był Michał Buczacki^[2].

Fedor Lubartowicz m.in. posiadał też zamek w Koropcu (zdaniem Łeontija Wojtowycza, chodzi się o Koropcu na brzegu Dniestra)^[3]. Fedor Lubartowicz zdaniem Zygmunta Radzimińskiego miał m.in. syna Andruszka (zm. ok. 1438), księcia na Koropcu^[4].

W 1607 roku został zniszczony przez Tatarów. W 1615 r. wieś była już własnością Stefana Potockiego, wojewody bracławskiego. Dziedziczona w rodzinie Potockich przez dwa stulecia.

Przy końcu XVIII w. Koropiec nabyty została przez Mysłowskich h. Rawicz. Nowi właściciele w pocz. XIX w. wybudowali klasycystyczny pałacyk. W 2. poł. XIX w. właścicielem był Alfred Mysłowski, zamiłowany hodowca koni i uczestnik wyścigów. Żoną jego była Helena z Młockich, jedna z uznanych piękności Lwowa. Urokowi pałacu w Koropcu (między innymi marmurowe żłoby w stajniach) nie mógł oprzeć się marszałek Sejmu Galicyjskiego (namiestnik c.k.) Stanisław Badeni, który nie bez oporów ze strony właścicieli nabył pałac od syna Alfreda (Alfreda jr) w 1893. Po nim zaś majątek przypadł najmłodszemu jego synowi, Stefanowi, który był jego właścicielem do 1939 r.
W II Rzeczypospolitej wieś była siedzibą gminy wiejskiej Koropiec w powiecie buczackim, województwo tarnopolskie.

W 1929 roku liczyła 5366 mieszkańców.

W latach 1944-1945 Ukraińcy dokonali na Polakach zbrodni we wsiach: Barysz, Korościatyn, Puźniki, Zalesie, położonych na północ od Koropca.

W 1989 liczyło 3779 mieszkańców^[5].

W 2013 liczyło 3474 mieszkańców^[6].

Zabytki

pałac - pierwszy niewielki klasycystyczny pałac zwieńczony czterospadowym dachem został wzniesiony przez Mysłowskich na początku XIX w. Hrabia Stanisław Marcin Badeni przebudował pałac do 1906 roku na wielkopańską rezydencję w stylu neorenesansowym^[7]. Pałac został zniszczony w latach 1914-1920, ale wkrótce go odbudowano. Po 1945 r. mieścił się w nim dom dziecka i szkoła. Pałac otacza park krajobrazowy z początku XIX w. Przed 1939 r. park miał 200 ha, obecnie około 6 ha.

Osobny artykuł: Pałac w Koropcu.

kościół rzymskokatolicki pw. św. Mikołaja poświęcony w 1868 roku^[2]. Powstał dzięki funduszom rodziny Mysłowskich i zapisowi księdza Marcina Mierzwińskiego. Kościół konsekrowano w 1882 roku^[2]. Zrujnowany w okresie Ukraińskiej SRR po wysiedleniu z tych ziem Polaków w 1946 roku, gdy zamieniono go na magazyn ziarna, a od 1960 roku na salę sportową i sklep meblowy. Remontowany po upadku ZSRR z inicjatywy polskiego duchownego ks. Ludwika Rutyny i poświęcony ponownie w 1992 roku.
cmentarz katolicki z 650 polskimi nagrobkami.
cerkiew na Przewoźcu pw. Zaśnięcia Bogarodzicy z 1785 r.
pomnik Anieli Krzywoń poległej w bitwie pod Lenino, Polki z położonej na północ wsi Puźniki.

Ludzie związani z Koropcem

Mysłowscy a wśród nich:
Antoni Mysłowski (1802–10 grudnia 1872) – dziedzic Koropca - (70), autor: Uwagi nad handlem zbożowym...

Ludzie urodzeni w Koropcu

Michał Kaziów – polski pisarz i publicysta, dziennikarz radiowy pracownik Polskiego Związku Niewidomych.
Iwan Dolisznij – ukraiński ekonomista, ojciec akademika Marjana Dolisznego^[8]

Przypisy

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66
↑ ^a ^b ^c ^d MichałM. Kurzej MichałM., Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Koropcu [online] [dostęp 2018-08-06] (ang.).
↑ Łewko Wojtowycz: Żydacziwske kniaziwstwo (1393-1442), s. 116. (ukr.)
↑ Tam że, s. 117. (ukr.)
↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.94
↑ Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa: 1995, s. 90-96.
↑ Stepan Dawymuka. Marjan Dolisznij. „Dzwin”, 8 (874) (sierpień 2017), s. 229–230. (ukr.)

Bibliografia

Koropiec, wś, pow. tłumacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 414 .
Przewoziec (1) cz. Koropca, na południe od Koropca, pow. buczacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 188 .

Linki zewnętrzne

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66

[:0-2] MichałM. Kurzej MichałM., Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Koropcu [online] [dostęp 2018-08-06] (ang.).

[3] Łewko Wojtowycz: Żydacziwske kniaziwstwo (1393-1442), s. 116. (ukr.)

[4] Tam że, s. 117. (ukr.)

[5] Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу

[6] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.94

[Aftanazy-7] Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa: 1995, s. 90-96.

[8] Stepan Dawymuka. Marjan Dolisznij. „Dzwin”, 8 (874) (sierpień 2017), s. 229–230. (ukr.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 28: / Linia 28: @@
 == Historia ==
+W 1427 roku wzmiankowano, że Koropiec posiada prawa magdeburskie oraz, że król Władysław Jagiełło uposażył istniejący już wcześniej kościół parafialny<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Michał Kurzej |tytuł = Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Koropcu |data dostępu = 2018-08-06 |url = https://www.academia.edu/37171025/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_p.w._%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_Koropcu?campaign=upload_email |język = en}}</ref>. Do połowy XV wieku Koropiec należał do dóbr królewskich. W 1453 roku właścicielem miasta był Michał Buczacki<ref name=":0" />.
-[[Fedor Lubartowicz]] m.in. posiadał też [[zamek w Koropcu]] (zdaniem [[Łeontij Wojtowycz|Łeontija Wojtowycza]], chodzi się o Koropcu na brzegu [[Dniestr]]a)<ref>[[Łeontij Wojtowycz|Łewko Wojtowycz]]: ''[http://shron.chtyvo.org.ua/Voitovych_Leontii/Podilske_kniazivstvo_XIV-pochatok_XV_st.pdf Żydacziwske kniaziwstwo (1393-1442)]'', s. 116. {{lang|uk}}</ref>. Fedor Lubartowicz zdaniem [[Zygmunt Radzimiński|Zygmunta Radzimińskiego]] miał m.in. syna Andruszka (zm. ok. 1438), księcia na Koropcu<ref>[http://shron.chtyvo.org.ua/Voitovych_Leontii/Podilske_kniazivstvo_XIV-pochatok_XV_st.pdf Tam że]'', s. 117. {{lang|uk}}</ref>.
+[[Fedor Lubartowicz]] m.in. posiadał też [[zamek w Koropcu]] (zdaniem [[Łeontij Wojtowycz|Łeontija Wojtowycza]], chodzi się o Koropcu na brzegu [[Dniestr]]a)<ref>[[Łeontij Wojtowycz|Łewko Wojtowycz]]: ''[http://shron.chtyvo.org.ua/Voitovych_Leontii/Podilske_kniazivstvo_XIV-pochatok_XV_st.pdf Żydacziwske kniaziwstwo (1393-1442)]'', s. 116. {{lang|uk}}</ref>. Fedor Lubartowicz zdaniem [[Zygmunt Radzimiński|Zygmunta Radzimińskiego]] miał m.in. syna Andruszka (zm. ok. 1438), księcia na Koropcu<ref>[http://shron.chtyvo.org.ua/Voitovych_Leontii/Podilske_kniazivstvo_XIV-pochatok_XV_st.pdf Tam że]'', s. 117. {{lang|uk}}''</ref>.
-Do początku XVI w. Koropiec należał do dóbr królewskich. Pierwszy kościół parafialny wybudowany tu został w 1421 r. W 1615 r. wieś była już własnością [[Stefan Potocki (wojewoda bracławski)|Stefana Potockiego]], [[wojewodowie bracławscy|wojewody bracławskiego]]. Dziedziczona w rodzinie Potockich przez dwa stulecia.
+W 1607 roku został zniszczony przez Tatarów. W 1615 r. wieś była już własnością [[Stefan Potocki (wojewoda bracławski)|Stefana Potockiego]], [[wojewodowie bracławscy|wojewody bracławskiego]]. Dziedziczona w rodzinie Potockich przez dwa stulecia.
-Przy końcu XVIII w. Koropiec nabyty została przez [[Mysłowscy herbu Rawicz|Mysłowskich]] h. Rawicz. Nowi właściciele w pocz. XIX w. wybudowali klasycystyczny pałacyk. W 2. poł. XIX w. właścicielem był Alfred Mysłowski, zamiłowany hodowca koni i uczestnik wyścigów. Żoną jego była Helena z Młockich, jedna z uznanych piękności Lwowa.
-Urokowi pałacu w  Koropcu (między innymi marmurowe żłoby w stajniach) nie mógł oprzeć się marszałek Sejmu Galicyjskiego (namiestnik c.k.) Stanisław Badeni, który nie bez oporów ze strony właścicieli nabył pałac od syna Alfreda  (Alfreda jr) w 1893. Po nim zaś majątek przypadł najmłodszemu jego synowi, Stefanowi, który był jego właścicielem do 1939 r.<br />
+Przy końcu XVIII w. Koropiec nabyty została przez [[Mysłowscy herbu Rawicz|Mysłowskich]] h. Rawicz. Nowi właściciele w pocz. XIX w. wybudowali klasycystyczny pałacyk. W 2. poł. XIX w. właścicielem był Alfred Mysłowski, zamiłowany hodowca koni i uczestnik wyścigów. Żoną jego była Helena z Młockich, jedna z uznanych piękności Lwowa.
-W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] wieś była siedzibą [[gmina Koropiec|gminy wiejskiej Koropiec]] w [[Powiat buczacki (II Rzeczpospolita)|powiecie buczackim]], [[województwo tarnopolskie]].
+Urokowi pałacu w  Koropcu (między innymi marmurowe żłoby w stajniach) nie mógł oprzeć się marszałek Sejmu Galicyjskiego (namiestnik c.k.) Stanisław Badeni, który nie bez oporów ze strony właścicieli nabył pałac od syna Alfreda  (Alfreda jr) w 1893. Po nim zaś majątek przypadł najmłodszemu jego synowi, Stefanowi, który był jego właścicielem do 1939 r.<br />W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] wieś była siedzibą [[gmina Koropiec|gminy wiejskiej Koropiec]] w [[Powiat buczacki (II Rzeczpospolita)|powiecie buczackim]], [[województwo tarnopolskie]].
 W [[1929]] roku liczyła 5366 mieszkańców.
@@ Linia 47: / Linia 47: @@
 == Zabytki ==
 [[Plik:Beauplan special fragment 7 Buchach.jpg|thumb|240px|Kropiecz na mapie z 1650]]
-* [[pałac]] - pierwotny [[klasycyzm|klasycystyczny]] pałac zwieńczony czterospadowym dachem został wzniesiony przez [[Mysłowscy herbu Rawicz|Mysłowskich]] na początku XIX w.  Hr. [[Stanisław Marcin Badeni]] przebudował pałac po 1893 r. na wielkopańską rezydencję w stylu [[renesans|neorenesansowym]]<ref name=Aftanazy>{{cytuj książkę|nazwisko=[[Roman Aftanazy]]|tytuł=[[Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej]]. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska'', T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich|miejsce=Wrocław, Warszawa| data=1995| ISBN = 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0 t. 7| strony=90-96}}</ref>. Po 1945 r. mieścił się w nim dom dziecka i szkoła. Pałac otacza park krajobrazowy z początku XIX w. Przed 1939 r. park miał 200 ha, obecnie około 6 ha.
+* [[pałac]] - pierwszy niewielki [[klasycyzm|klasycystyczny]] pałac zwieńczony czterospadowym dachem został wzniesiony przez [[Mysłowscy herbu Rawicz|Mysłowskich]] na początku XIX w.  Hrabia [[Stanisław Marcin Badeni]] przebudował pałac do 1906 roku na wielkopańską rezydencję w stylu [[renesans|neorenesansowym]]<ref name=Aftanazy>{{cytuj książkę|nazwisko=[[Roman Aftanazy]]|tytuł=[[Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej]]. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska'', T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich|miejsce=Wrocław, Warszawa| data=1995| ISBN = 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0 t. 7| strony=90-96}}</ref>. Pałac został zniszczony w latach 1914-1920, ale wkrótce go odbudowano. Po 1945 r. mieścił się w nim dom dziecka i szkoła. Pałac otacza park krajobrazowy z początku XIX w. Przed 1939 r. park miał 200 ha, obecnie około 6 ha.
 {{Osobny artykuł|Pałac w Koropcu}}
-* kościół rzymskokatolicki pw. św. Mikołaja konsekrowany w 1882 r. Zrujnowany w okresie Ukraińskiej SRR po [[Wysiedlenie Polaków z Kresów Wschodnich 1944–1946|wysiedleniu]] z tych ziem [[Polacy|Polaków]] gdy zamieniono go na magazyn ziarna. Remontowany po upadku ZSRR z inicjatywy polskiego duchownego ks. [[Ludwik Rutyna|Ludwika Rutyny]].
+* kościół rzymskokatolicki pw. św. Mikołaja poświęcony w 1868 roku<ref name=":0" />. Powstał dzięki funduszom rodziny Mysłowskich i zapisowi księdza Marcina Mierzwińskiego. Kościół konsekrowano w 1882 roku<ref name=":0" />. Zrujnowany w okresie Ukraińskiej SRR po [[Wysiedlenie Polaków z Kresów Wschodnich 1944–1946|wysiedleniu]] z tych ziem [[Polacy|Polaków]] w 1946 roku, gdy zamieniono go na magazyn ziarna, a od 1960 roku na salę sportową i sklep meblowy. Remontowany po upadku ZSRR z inicjatywy polskiego duchownego ks. [[Ludwik Rutyna|Ludwika Rutyny]] i poświęcony ponownie w 1992 roku.
 * cmentarz katolicki z 650 polskimi nagrobkami.
 * cerkiew na Przewoźcu pw. Zaśnięcia Bogarodzicy z 1785 r.