Literatura stosowana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Godziemba (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Godziemba (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 3: Linia 3:
"Literatura stosowana" (w ujęciu Skwarczyńskiej) to teksty (pisane lub ustne) o charakterze praktycznym i użytkowym, w odróżnieniu od, tradycyjnie pojętej, "literatury pięknej", która służy czystemu [[piękno |pięknu]]. Koncepcję tę Skwarczyńska włączyła po latach w obręb swej uniwersalnej teorii literatury, głoszącej, że "dzieło literackie to każdy sensowny twór słowny" (pisany lub ustny).
"Literatura stosowana" (w ujęciu Skwarczyńskiej) to teksty (pisane lub ustne) o charakterze praktycznym i użytkowym, w odróżnieniu od, tradycyjnie pojętej, "literatury pięknej", która służy czystemu [[piękno |pięknu]]. Koncepcję tę Skwarczyńska włączyła po latach w obręb swej uniwersalnej teorii literatury, głoszącej, że "dzieło literackie to każdy sensowny twór słowny" (pisany lub ustny).


Koncepcja ta otwierała pole badań rozległego obszaru tekstów, zarówno pozbawionych wyraźnej organizacji [[estetyka |estetycznej]] tworzywa, jak i wysoce kunsztownych. Skwarczyńską interesowały [[gatunek literacki | gatunki]] literatury stosowanej, rozpatrywane nowatorsko poza tradycją [[genologia | genologiczną]] wysnutą z [[Arystoteles]]a, a opisywane niejako od podstaw, jak (traktowane jako gatunek): [[ewangelia]], [[kazanie]], [[rozmowa]] i bardzo wiele innych. Juz w roku [[1937]] uczona wydała pionierską monografię ''Teoria listu'', obszernie przedstawiającą gatunek literatury stosowanej.
Koncepcja ta otwierała pole badań rozległego obszaru tekstów, zarówno pozbawionych wyraźnej organizacji [[estetyka |estetycznej]] tworzywa, jak i wysoce kunsztownych. Skwarczyńską interesowały [[gatunek literacki | gatunki]] literatury stosowanej, rozpatrywane nowatorsko poza tradycją [[genologia | genologiczną]] wysnutą z [[Arystoteles]]a, a opisywane niejako od podstaw, jak (traktowane jako gatunek): [[ewangelia]], [[kazanie]], [[dziennik (literatura) | dziennik]], [[rozmowa]] i bardzo wiele innych. Juz w roku [[1937]] uczona wydała pionierską monografię ''Teoria listu'', obszernie przedstawiającą gatunek literatury stosowanej.


Wyniki badań nad literaturą stosowaną Skwarczyńska publikowała w założonym przez siebie w [[1958]] periodyku naukowym "Zagadnienia Rodzajów Literackich". Nowatorskim w wymiarze światowym leksykonem gatunków, ogarniającym też literaturę stosowaną, miał się stać ''Słownik rodzajów literackich'', zainicjowany przez uczoną, a zablokowany w latach stalinowskich PRL-u wskutek braku dotacji. Ukończyli go wiele lat po śmierci Skwarczyńskiej jej uczniowie.
Wyniki badań nad literaturą stosowaną Skwarczyńska publikowała w założonym przez siebie w [[1958]] periodyku naukowym "Zagadnienia Rodzajów Literackich". Nowatorskim w wymiarze światowym leksykonem gatunków, ogarniającym też literaturę stosowaną, miał się stać ''Słownik rodzajów literackich'', zainicjowany przez uczoną, a zablokowany w latach stalinowskich PRL-u wskutek braku dotacji. Ukończyli go wiele lat po śmierci Skwarczyńskiej jej uczniowie.

Wersja z 17:45, 17 sty 2008

Literatura stosowana - termin teoretycznoliteracki utworzony w 1932, potem upowszechniony, przez Stefanię Skwarczyńską.

"Literatura stosowana" (w ujęciu Skwarczyńskiej) to teksty (pisane lub ustne) o charakterze praktycznym i użytkowym, w odróżnieniu od, tradycyjnie pojętej, "literatury pięknej", która służy czystemu pięknu. Koncepcję tę Skwarczyńska włączyła po latach w obręb swej uniwersalnej teorii literatury, głoszącej, że "dzieło literackie to każdy sensowny twór słowny" (pisany lub ustny).

Koncepcja ta otwierała pole badań rozległego obszaru tekstów, zarówno pozbawionych wyraźnej organizacji estetycznej tworzywa, jak i wysoce kunsztownych. Skwarczyńską interesowały gatunki literatury stosowanej, rozpatrywane nowatorsko poza tradycją genologiczną wysnutą z Arystotelesa, a opisywane niejako od podstaw, jak (traktowane jako gatunek): ewangelia, kazanie, dziennik, rozmowa i bardzo wiele innych. Juz w roku 1937 uczona wydała pionierską monografię Teoria listu, obszernie przedstawiającą gatunek literatury stosowanej.

Wyniki badań nad literaturą stosowaną Skwarczyńska publikowała w założonym przez siebie w 1958 periodyku naukowym "Zagadnienia Rodzajów Literackich". Nowatorskim w wymiarze światowym leksykonem gatunków, ogarniającym też literaturę stosowaną, miał się stać Słownik rodzajów literackich, zainicjowany przez uczoną, a zablokowany w latach stalinowskich PRL-u wskutek braku dotacji. Ukończyli go wiele lat po śmierci Skwarczyńskiej jej uczniowie.

Bibliografia:

  • Stefania Skwarczyńska: O pojęcie literatury stosowanej. W: Szkice z zakresu teorii literatury. Lwów 1932
  • Stefania Skwarczyńska: Teoria listu. Wyd. 2. Białystok 2005
  • Stefania Skwarczyńska: Wstęp do nauki o literaturze. Warszawa 1954-1965, tomy I-III
  • Słownik rodzajów i gatunków literackich. Red.: Grzegorz Gazda i Słowinia Tynecka-Makowska. Kraków 2006
  • Antoni Czyż: Stefania Skwarczyńska i ZRL. W: Andrzej Borkowski, Marcin Pliszka: Bibliografia zawartości "Zagadnień Rodzajów Literackich". Siedlce 2003
  • Stanisław Dąbrowski: Literatura i literackość. Kraków 1977