Ładunek (nabój): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stefs (dyskusja | edycje)
Stefs (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 6: Linia 6:
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Matuszewski| imię=Roman| inni= | tytuł=Muszkiety, arkebuzy, karabiny...| data=2000| wydawca=Rytm| miejsce=Warszawa| isbn=8387893692| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Matuszewski| imię=Roman| inni= | tytuł=Muszkiety, arkebuzy, karabiny...| data=2000| wydawca=Rytm| miejsce=Warszawa| isbn=8387893692| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Maciejewski| imię=Marian| inni= | tytuł=Broń palna wojsk polskich 1797-1831| data=1980| wydawca=Ossolineum| miejsce=Wrocław| isbn=83-04-00440-2| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Maciejewski| imię=Marian| inni= | tytuł=Broń palna wojsk polskich 1797-1831| data=1980| wydawca=Ossolineum| miejsce=Wrocław| isbn=83-04-00440-2| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=| imię=| inni= | tytuł=Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez [[Cyprian Godebski (pisarz)|Cypriana Godebskiego]] (reprint 2000 ?)]| data=1807| wydawca=| miejsce=Jasna Góra| isbn=| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=| imię=| inni= | tytuł=Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez [[Cyprian Godebski (pisarz)|Cypriana Godebskiego]]]| data=1807 (reprint 2000 ?)| wydawca=| miejsce=Jasna Góra| isbn=| strony=}}


== linki zewnętrzne ==
== linki zewnętrzne ==

Wersja z 14:01, 9 lip 2008

Ładunek (amunicja) - inaczej patron (od niem. Patrone) - historycznie nabój - pierwowzór współczesnego naboju zespolonego. Zawinięta w papierową tulejkę porcja czarnego prochu do oddania pojedynczego strzału wraz pociskiem w postaci kuli ołowianej[1], ułatwiająca ładowanie broni odprzodowej, przechowywana w ładownicy. W Polsce, (a także po raz pierwszy w Europie), wprowadzenie ładunków przypisuje się królowi Stefanowi Batoremu w ramach reform wojska (piechota wybraniecka[2]). Zastąpił używanie prochownic, zwłaszcza w wojsku, eliminując stosowanie przybitki i flejtucha, (zmięty papier stanowił przybitkę), ułatwiając ładowanie i tym samym zwiększając szybkostrzelność, choć wymagał kosztownego (wówczas) papieru (papier czerpany). Rozpowszechniony w końcu XVII i XVIII w. w wojsku. Stosowany do II poł. XIX w. do momentu wprowadzenia broni odtylcowej (np. karabinu Dreyse wz. 1849, karabin Sharps M1948, karabin norweski M1842) z nabojem zespolonym, w łusce metalowej. Podczas ładowania broni[3], należało odgryźć przednimi zębami[4] koniec ładunku, podsypać proch na panewkę, resztę prochu wsypać do lufy, następnie wsunąć do lufy zmięty papier z opakowania ładunku (jako przybitkę), a na końcu pocisk, ubijając wszystko stemplem.

  1. sporządzanie ładunków - Maciejewski, str. 155, rys. 21 (za franc. "Règlement de Bardin", 1807)
  2. Maciejewski, str. 13
  3. opis ładowania broni na 12 temp - za: Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego...
  4. (ciekawostka) - brak przednich zębów uwalniał od służby wojskowej

literatura

  • Roman Matuszewski: Muszkiety, arkebuzy, karabiny.... Warszawa: Rytm, 2000. ISBN 83-87893-69-2.
  • Marian Maciejewski: Broń palna wojsk polskich 1797-1831. Wrocław: Ossolineum, 1980. ISBN 83-04-00440-2.
  • Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez Cypriana Godebskiego]. Jasna Góra: 1807 (reprint 2000 ?).

linki zewnętrzne

zobacz też