Ruszcza (Kraków): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 12:55, 11 lis 2008

Ruszcza - dawna wieś podkrakowska, położona ok. 15 km na północny-wschód od jego centrum. )d 1951 w granicach administracyjnych Krakowa, obecnie wchodzi w skład Dzielnicy XVIII Nowa Huta.

Historia

Pierwotną zabudowę wsi ujawniły badania archeologiczne, które ujawniły w jej centrum ślady osady ziemiankowej datowane na X-XIII wiek. Pierwszy raz wzmiankowana w dokumentach w 1222 (dokument wspomina o kapelanie - Bernardzie z Ruszczy). Wieś stanowiła centrum majątku potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego Świebodziców-Gryfitów (pochodził z niego m.in. Klemens z Ruszczy), a następnie do ich potomków - Branickich, którzy przejęli nazwisko od sąsiedniej wsi - Branic. (Po wymarciu rodu Branickich w końcu XVIII w. wieś przeszła w ręce Badenich, a następnie Popielów.) W 1312 roku w Ruszczy została erygowana parafia, prawdopodobnie istniał wtedy kościół romański, przebudowany w 1420 roku na kościół gotycki p.w. Św. Grzegorza. W 1373 Elżbieta Łokietkówna przeniosła wieś z prawa polskiego na prawo średzkie. Od XV w. w Ruszczy działała szkoła parafialna. W końcu XIX wieku wieś liczyła około 240 mieszkańców, około 40 domostw, 2 karczmy, posiadała też szkołę powszechną.

W 1951 włączona w granice Krakowa. W latach następnych przeprowadzono przez Ruszczę linię kolejową Nowa Huta-Podłęże, zajęto też część terenów pod budowę zaplecza Huty im. Lenina. Zlokalizowano też tutaj zakład karny.

Zabytki

gotycki kościół pod wezwaniem św. Grzegorza Wielkiego o charakterze obronnym, ufundowany na początku XV w. przez Wierzbiętę z Branic na miejscu starszej budowli romańskiej;
neorenesansowy pałac Popielów (bardzo mocno zdewastowany) z drugiej połowy XIX w. oraz resztki dawnego parku

Linki zewnętrzne

Dzielnica XVIII

Źródła

Encyklopedia Krakowa, PWN, Warszawa-Kraków 2000

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Ruszcza''' - historyczny obszar [[Kraków|Krakowa]] wchodzący w skład [[Dzielnica XVIII Nowa Huta|Dzielnicy XVIII Nowa Huta]], dawna wieś.
+'''Ruszcza''' - dawna wieś podkrakowska, położona ok. 15 km na północny-wschód od jego centrum. )d 1951 w granicach administracyjnych Krakowa, obecnie wchodzi w skład [[Dzielnica XVIII Nowa Huta|Dzielnicy XVIII Nowa Huta]].
+==Historia==
-Pierwszy raz wymieniana w dokumentach w [[1222]]. Stanowiła centrum majątku potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego [[Gryfici (Świebodzice)|Świebodziców-Gryfitów]] (pochodził z niego m.in. [[Klemens z Ruszczy]]), a następnie do ich potomków - [[Braniccy herbu Gryf|Branickich]]. W [[1373]] [[Elżbieta Łokietkówna]] przeniosła wieś na [[Prawo średzkie|prawo średzkie]]. Po wymarciu rodu Branickich w końcu [[XVIII w.]] wieś przeszła w ręce [[Badeni|Badenich]], a następnie Popielów.
+Pierwotną zabudowę wsi ujawniły badania archeologiczne, które ujawniły w jej centrum ślady osady ziemiankowej datowane na X-XIII wiek.
+Pierwszy raz wzmiankowana w dokumentach w [[1222]] (dokument wspomina o kapelanie - Bernardzie z Ruszczy). Wieś stanowiła centrum majątku potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego [[Gryfici (Świebodzice)|Świebodziców-Gryfitów]] (pochodził z niego m.in. [[Klemens z Ruszczy]]), a następnie do ich potomków - [[Braniccy herbu Gryf|Branickich]], którzy przejęli nazwisko od sąsiedniej wsi - [[Branice|Branic]]. (Po wymarciu rodu Branickich w końcu [[XVIII w.]] wieś przeszła w ręce [[Badeni|Badenich]], a następnie Popielów.)
+W 1312 roku w Ruszczy została erygowana parafia, prawdopodobnie istniał wtedy kościół romański, przebudowany w 1420 roku na kościół gotycki p.w. Św. Grzegorza.
+W [[1373]] [[Elżbieta Łokietkówna]] przeniosła wieś z prawa polskiego na [[Prawo średzkie|prawo średzkie]].
+Od XV w. w Ruszczy działała szkoła parafialna.
+W końcu XIX wieku wieś liczyła około 240 mieszkańców, około 40 domostw, 2 karczmy, posiadała też szkołę powszechną.
 W [[1951]] włączona w granice Krakowa. W latach następnych przeprowadzono przez Ruszczę linię kolejową [[Nowa Huta]]-[[Podłęże]], zajęto też część terenów pod budowę zaplecza [[Huta im. Lenina|Huty im. Lenina]]. Zlokalizowano też tutaj [[Zakłady karne w Polsce|zakład karny]].
-===Zabytki===
+==Zabytki==
 * [[Gotyk|gotycki]] [[Kościół św. Grzegorza Wielkiego w Krakowie|kościół pod wezwaniem św. Grzegorza Wielkiego]] o charakterze obronnym, ufundowany na początku [[XV w.]] przez [[Wierzbięta z Branic|Wierzbiętę z Branic]] na miejscu starszej budowli [[Styl romański|romańskiej]];
 * [[Neorenesans|neorenesansowy]] pałac Popielów (bardzo mocno zdewastowany) z drugiej połowy [[XIX w.]] oraz resztki dawnego parku
-===Linki zewnętrzne===
+==Linki zewnętrzne==
 *[http://www.bip.krakow.pl/?sub_dok_id=1665 Dzielnica XVIII]
+==Źródła==
+* Encyklopedia Krakowa, PWN, Warszawa-Kraków 2000
 {{Szablon: Dzielnica XVIII Nowa Huta}}