Strategic Arms Limitation Treaty (II)

Podpisanie porozumienia przez głowy państw ZSRR i USA

SALT II (Strategic Armaments Limitation Talks) – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między USA a ZSRR, zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej.

Negocjacje

W dniach od 27 czerwca do 3 lipca 1974 r. doszło do spotkania w Moskwie Breżniewa z Nixonem, którego pozycja w związku z aferą Watergate była już bardzo osłabiona. Było to ostatnie spotkanie obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały sie nader skromne. Objęły układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw pociskom balistycznym, a nie dwóch jak postanowiono w 1972 r.(SALT I).

Niespodziewanie poważne wyniki osiągnęli Gerald Ford i Leonid Breżniew podczas spotkania zapoznawczego spotkania we Władywostoku, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia broni jądrowej do 2300 sztuk, przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych będzie w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych w Władywostoku zasadach, podpisany został 18 czerwca 1979 r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym się spotkali Carter i Leonid Breżniew. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez Senat USA, niemniej obydwa kraje przestrzegały zgodnie jego postanowień.

Kulisy porozumień

RSD-10 Pionier (SS-20 Saber)

Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie rakiety średniego zasięgu SS-20 Saber. Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J.Carter, prezydent Francji V.Giscard d'Estaing, kanclerz RFN H.Schmidt oraz premier brytyjski J.Callaghan podczas obrad w Gwadelupie podjęli 6 stycznia 1979 r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po II wojnie światowej. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 supernowoczesnych manewrujących pocisków typu Cruise (BGM-109 Tomahawk) i 108 nie mniej nowoczesnych rakiet MGM-31 Pershing. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie ZSRR musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarna NATO i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem.

Bibliografia

A. Patka Najnowsza Historia Świata 1963-1979 tom II Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000 ISBN 83-08-03034-3

Zobacz też

• SALT I