Hekla: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Trambampas (dyskusja | edycje) szablon |
m robot dodaje: ca:Hekla |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
[[Kategoria:Wulkany Islandii]] |
[[Kategoria:Wulkany Islandii]] |
||
{{Wulkany Islandii}} |
{{Wulkany Islandii}} |
||
[[af:Hekla]] |
[[af:Hekla]] |
||
[[ca:Hekla]] |
|||
[[cs:Hekla]] |
[[cs:Hekla]] |
||
[[da:Hekla]] |
[[da:Hekla]] |
Wersja z 23:50, 15 sty 2009
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |
Państwo |
{{{państwo}}} |
---|---|
Położenie |
{{{położenie}}} |
Pasmo |
{{{pasmo}}} |
Wysokość |
{{{wysokość}}} m n.p.m. |
Wybitność |
{{{wybitność}}} m |
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Hekla (isl. 'kaptur, czepek') - wulkan w południowo-zachodniej Islandii, położony 115 km na wschód od stolicy kraju Reykjavíku. Najwyższy czynny wulkan wyspy - 1491 m n.p.m. - należy też do najbardziej aktywnych.
Hekla jest stratowulkanem, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych kraterów, rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie erupcji wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: bomby, popioły, gazy oraz lawę. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-efuzywnych typu wezuwiańskiego. W jego aktywności obserwuje się pewną periodyczność - wybuchy następują co kilkadziesiąt lat. Najkrótszy okres między dwoma wybuchami wyniósł 16 lat, najdłuższy - 87 lat. W czasach historycznych odnotowano wybuchy Hekli w latach: 1104, 1158, 1206, 1222, 1300, 1341, 1389, ok. 1440, 1510, 1597, 1636, 1693, 1766, 1845, 1878, 1947-48, 1970 i 2000. Ważniejsze erupcje w czasach przedhistorycznych to: 6600 BP, 4000 BP, 2800 BP oraz ok. 860 r. n.e. Erupcjom towarzyszą najczęściej lekkie trzęsienia ziemi oraz spływy gwałtownie topniejących lodów tzw. jökulhlaupy (w czasie erupcji 1947/48 w jednej fali spłynęło około 3 km³ wody). Hekla produkuje głównie dacyty oraz andezyty bazaltowe.
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w hodowlach zwierząt, które były podstawą islandzkiego rolnictwa.
Hekla często pojawiała się w literaturze europejskiej, już od średniowiecza. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót piekieł".