1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: uk:Триоксиметилен |
m kat. |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|grafika1 = 1,3,5-Trioxane.svg |
|grafika1 = 1,3,5-Trioxane.svg |
||
|grafika1_opis = 1,3,5-trioksan |
|grafika1_opis = 1,3,5-trioksan |
||
|grafika2 = |
|grafika2 = |
||
|grafika2_opis = |
|grafika2_opis = |
||
|grafika3 = Trioxane isomers.svg |
|grafika3 = Trioxane isomers.svg |
||
|grafika3_opis = Izomery trioksanu: 1,3,5-trioksan ''(a)'', 1,2,4-trioksan ''(b)'' |
|grafika3_opis = Izomery trioksanu: 1,3,5-trioksan ''(a)'', 1,2,4-trioksan ''(b)'' |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|Inne nazwy = trioksan |
|Inne nazwy = trioksan |
||
|Wzór sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub> |
|Wzór sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub> |
||
|Inne wzory = |
|Inne wzory = |
||
|SMILES = [http://www.daylight.com/daycgi/depict?43314f434f434f31 C1OCOCO1] |
|SMILES = [http://www.daylight.com/daycgi/depict?43314f434f434f31 C1OCOCO1] |
||
|Masa molowa = 90,08 |
|Masa molowa = 90,08 |
||
|Wygląd = białe krystaliczne ciało stałe |
|Wygląd = białe krystaliczne ciało stałe |
||
|Numer CAS = 110-88-3 |
|Numer CAS = 110-88-3 |
||
|PubChem = |
|PubChem = |
||
|DrugBank = |
|DrugBank = |
||
|Gęstość = 1,17 |
|Gęstość = 1,17 |
||
|Stan skupienia w podanej G = ciecz |
|Stan skupienia w podanej G = ciecz |
||
|G warunki niestandardowe = 65°C |
|G warunki niestandardowe = 65°C |
||
|Rozpuszczalność w wodzie = |
|Rozpuszczalność w wodzie = |
||
|RwW warunki niestandardowe = |
|RwW warunki niestandardowe = |
||
|Inne rozpuszczalniki = |
|Inne rozpuszczalniki = |
||
|Temperatura topnienia = 60.5 |
|Temperatura topnienia = 60.5 |
||
|Tt warunki niestandardowe = ±1,5° |
|Tt warunki niestandardowe = ±1,5° |
||
|Temperatura wrzenia = 113.5 |
|Temperatura wrzenia = 113.5 |
||
|Tw warunki niestandardowe = ±1,5° |
|Tw warunki niestandardowe = ±1,5° |
||
|Temperatura krytyczna = |
|Temperatura krytyczna = |
||
|Ciśnienie krytyczne = |
|Ciśnienie krytyczne = |
||
|Kwasowość = |
|Kwasowość = |
||
|Zasadowość = |
|Zasadowość = |
||
|Aktywność optyczna = |
|Aktywność optyczna = |
||
|Lepkość = |
|Lepkość = |
||
|L warunki niestandardowe = |
|L warunki niestandardowe = |
||
|Napięcie powierzchniowe = |
|Napięcie powierzchniowe = |
||
|Np warunki niestandardowe = |
|Np warunki niestandardowe = |
||
|Punkt izoelektryczny = |
|Punkt izoelektryczny = |
||
|Typ hybrydyzacji i VSEPR = |
|Typ hybrydyzacji i VSEPR = |
||
|Układ krystalograficzny = |
|Układ krystalograficzny = |
||
|Moment dipolowy = |
|Moment dipolowy = |
||
|Zewnętrzne dane MSDS = http://www.sigmaaldrich.com/catalog/search/SearchResultsPage/Expand |
|Zewnętrzne dane MSDS = http://www.sigmaaldrich.com/catalog/search/SearchResultsPage/Expand |
||
|Hazard E = |
|Hazard E = |
||
|Hazard C = |
|Hazard C = |
||
|Hazard O = |
|Hazard O = |
||
|Hazard F = tak |
|Hazard F = tak |
||
|Hazard FF = |
|Hazard FF = |
||
|Hazard T = |
|Hazard T = |
||
|Hazard TT = |
|Hazard TT = |
||
|Hazard Xn = tak |
|Hazard Xn = tak |
||
|Hazard Xi = |
|Hazard Xi = |
||
|Hazard N = |
|Hazard N = |
||
|Palność = 2 |
|Palność = 2 |
||
|Zdrowie = 2 |
|Zdrowie = 2 |
||
|Reaktywność = 0 |
|Reaktywność = 0 |
||
|Inne = |
|Inne = |
||
|Temperatura zapłonu = 45 |
|Temperatura zapłonu = 45 |
||
|Tz uwagi = |
|Tz uwagi = |
||
|Tz warunki niestandardowe = |
|Tz warunki niestandardowe = |
||
|Temperatura samozapłonu = |
|Temperatura samozapłonu = |
||
|Ts uwagi = |
|Ts uwagi = |
||
|Ts warunki niestandardowe = |
|Ts warunki niestandardowe = |
||
|Zwroty ryzyka = R: 11-37-63 |
|Zwroty ryzyka = R: 11-37-63 |
||
|Zwroty bezpieczeństwa = S: 36/37-46 |
|Zwroty bezpieczeństwa = S: 36/37-46 |
||
|Numer RTECS = YK0350000 |
|Numer RTECS = YK0350000 |
||
|Inne aniony = |
|Inne aniony = |
||
|Inne kationy = |
|Inne kationy = |
||
|Pochodne ? = |
|Pochodne ? = |
||
|? = |
|? = |
||
|Podobne związki = [[triazyna]]<br>[[melamina]] |
|Podobne związki = [[triazyna]]<br />[[melamina]] |
||
|aktywny = |
|aktywny = |
||
|minerał = |
|minerał = |
||
}} |
}} |
||
'''Trioksan''' - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C<sub>3</sub>O<sub>3</sub>H<sub>6</sub>) to [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], będący [[trimer]]em [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania. |
'''Trioksan''' - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C<sub>3</sub>O<sub>3</sub>H<sub>6</sub>) to [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], będący [[trimer]]em [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania. |
||
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 |
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62°C. Trioksan wrze w temp. 115°C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu. |
||
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]: |
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]: |
||
[[ |
[[Plik:Trioxane syntesis.svg|500px|center]] |
||
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu. |
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu. |
||
| Linia 91: | Linia 91: | ||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
*[[Triazyna]] |
* [[Triazyna]] |
||
[[Kategoria:Etery]] |
[[Kategoria:Etery]] |
||
[[Kategoria:Acetale]] |
|||
[[Kategoria:Aldehydy]] |
[[Kategoria:Aldehydy]] |
||
[[Kategoria:Monomery]] |
[[Kategoria:Monomery]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Heterocykliczne związki tlenu]] |
||
[[de:Trioxan]] |
[[de:Trioxan]] |
||
Wersja z 16:05, 14 kwi 2009
| |||||
| [[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}} | |||||
| Identyfikacja | |||||
| Numer CAS |
{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
Trioksan - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C3O3H6) to organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62°C. Trioksan wrze w temp. 115°C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.
Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:
- jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
- jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy.
- po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
- jest monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) - polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
- jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu