Sakja Pandita: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
TXiKiBoT (dyskusja | edycje)
357 468 edycji
m robot dodaje: cs:Sakja Pandita
m uzup.
Linia 1: Linia 1:
'''Sakja Pandita''' Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) - wielki [[Tybet (region)|tybetański]] przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych [[buddyzm|buddyjskich]] uczonych oraz [[scholastyk]]ów. Był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów - twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji [[sakja]]. Bratanek wielkiego mistrza [[Sonam Tsemo]], dzierżawcy tradycji [[sakja]]. Ze względu na jego wkład dla historii [[buddyzm]]u w [[Tybet (region)|Tybecie]] jest uważany obecnie wraz z [[Tsongkhapa|Tsongkhapą]] i [[Longczenpa|Longczenpą]] za główną postać [[Buddyzm tybetański|buddyzmu tybetańskiego]], która jest niczym emanacją [[Mandziuśri]]ego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli [[pandita]], "wielki uczony" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz [[Tantry Jogi Najwyższej|tantryczny]] i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu [[Lamdre]]. Jego sława była tak wielka, że dotarła do [[Indie|Indii]], skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana [[Kubilaj]]a, wezwał on go na swój dwór jako najdostojniejszego przedstawiciela Tybetańczyków i uznał jako swojego mistrza religijnego. Był to początek długich związków między sakjapami, a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, które wiele wieków później zastąpiły relacje z [[Dalajlama]]mi. Sakja Pandita zawarł traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa [[Mongołowie|Mongołów]] na buddyzm.
'''Sakja Pandita''' Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) - wielki [[Tybet (region)|tybetański]] przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych [[buddyzm|buddyjskich]] uczonych oraz [[scholastyk]]ów. Był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów - twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji [[sakja]]. Bratanek wielkiego mistrza [[Sonam Tsemo]], dzierżawcy tradycji [[sakja]]. Ze względu na jego wkład dla historii [[buddyzm]]u w [[Tybet (region)|Tybecie]] jest uważany obecnie wraz z [[Tsongkhapa|Tsongkhapą]] i [[Longczenpa|Longczenpą]] za główną postać [[Buddyzm tybetański|buddyzmu tybetańskiego]], która jest niczym emanacją [[Mandziuśri]]ego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli [[pandita]], "wielki uczony" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz [[Tantry Jogi Najwyższej|tantryczny]] i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu [[Lamdre]]. Jego sława była tak wielka, że dotarła do [[Indie|Indii]], skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana [[Kubilaj]]a, Sakja Pandita zainicjował początek długich związków między sakjapami, a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, do tego stopnia, że zawarł traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa [[Mongołowie|Mongołów]] na buddyzm, a sam Chana [[Kubilaj]] przyjął wychowanego przez Sakja Panditę jego wnuka Pagpa ([[Transliteracja Wyliego|wylie:]] Gro-mgon Chos-rgyal ‘Phags-pa Blo-gros rgyal-mtshan, 1235 – 1280) w 1253 r.n.e jako swojego mistrza duchowegi i doradcę w sprawach poza religijnych. Owe relacje religijno-polityczne pomiędzy władcami Tybetu i Mongolii wiele wieków później zastąpiły relacje między [[Dalajlama]]mi, a następcami władcami [[Imperium Mongolskie|imperium mongolskiego]].


== Wykaz głównych dzieł Sakja Pandity ==
== Wykaz głównych dzieł Sakja Pandity ==
1) Wyjaśnienie Intencji Świętego ([[angielski|ang.]] Elucidating the Sage's Thought, [[sanskryt]]. Munimataprakasha)
- Dzieło harmonizujące poglądy [[madhjamaka]] Nagardżuny i [[Natura Buddy]] Majtreji zebrana w siedmiu działach


===Pięć głównych dzieł===
2) Pramanayuktinidhi (Kopalnia o Logice, ang. mine of logic-reasoning)
- Dzieło epokowe w zaistnieniu wiedzy o logice, analitycznym wnioskowaniu w nauce tybetańskiej zebrane w jedenastu działach


*Pramanayuktinidhi (tłum. Kopalnia o Logice)- Dzieło epokowe w zaistnieniu wiedzy o logice, analitycznym wnioskowaniu w nauce tybetańskiej zebrane w jedenastu działach ([[Język angielski]]: ''Treasury of Logic on Valid Cognition (Tshad ma rigs pa'i gter)''<br />The [[Padmakara Translation Group]] (2005: p.37) holds that the ''Tsod-ma rigs-gter'', a celebrated work many consider Sakya Pandita's ''[[magnum opus]]'', champions Dhamakirti's 'antirealism' by countering Chapa's (phya pa chos kyi seng ge, 1109-1169) interpretation of Dharmakirti.<ref>Shantarakshita; Mipham; Padmakara Translation Group, [[2005]]. ''The Adornment of the Middle Way: Shantarakshita's Madhyamakalankara with commentary by Jamgön Mipham.'' Boston, Massachusetts, USA: Shambhala Publications. ISBN 1-59030-241-9, s.37</ref>
3) Trisambvaraprabedha (Rozróżnienie Trzech Kodeksów Moralnego Postępowania, ang. Differentiation of the Three Vows)
- Dzieło o kodeksie moralnego postępowania w buddyzmie harmonizujące podejścia [[Vinaja|Pratimokszy Winaji]], postępowania [[Mahajana|mahajanistycznego]] Bodhisattwy oraz postępowania według [[Wadżrajana|wadżrajany]]
*Trisambvaraprabedha (tłum. Rozróżnienie Trzech Kodeksów Moralnego Postępowania)- Dzieło o kodeksie moralnego postępowania w buddyzmie harmonizujące podejścia [[Vinaja|Pratimokszy Winaji]], postępowania [[Mahajana|mahajanistycznego]] Bodhisattwy oraz postępowania według [[Wadżrajana|wadżrajany]], ([[Język angielski]]: ''Discrimination of the Three Vows (sDom-gsum rab-dbye)''<br />Published in English as ''A Clear Differentiation of the Three Codes: Essential Distinctions among the Individual Liberation, Great Vehicle, and Tantric Systems'' by Sakya Pandita Kunga Gyaltshen, translated by Jared Douglas Rhoton. (State University of New York Press: 2001).
*(tłum. Brama mędrców, [[Język angielski]]: ''The Entrance Gate for the Wise (Mkhas pa rnams 'jug pa'i sgo)''<br />Section III published in English as ''The Entrance Gate for the Wise (Section III): Saksya Pandita on Indian and Tibetan Traditions of Pramana and Philosophical Debate''. by David P. Jackson (Arbeitskreis fur Tibetisch und Buddhistiche Studien Universiteit Wein: 1997)
*Munimataprakasha (tłum. Wyjaśnienie Intencji Świętego)- Dzieło harmonizujące poglądy [[madhjamaka]] Nagardżuny i [[Natura Buddy]] Majtreji zebrana w siedmiu działach, ([[Język angielski]]: ''Clarifying the Sage's Intention (Thub pa'i dgongs gsal)''<br />A commentary on the on two verses of Maitreya’s ''[[Mahayanasutralamkara]]'', this serves as the main ''Lam Rim'' text in the Sakya school.
*(tłum. Strofy Sakja pandity, [[Język angielski]]: ''The Elegant Sayings of Sakya Pandita (sa skya legs bshad)''<br />Published in English as ''Ordinary Wisdom: Sakya Pandita's Treasury of Good Advice,'' translated by John T. Davenport. (Wisdom Publications:2000 ISBN-10: 0861711610).

===Inne dzieła ([[Transliteracja Wyliego]])===
*sgra'i bstan bcos
*tshad ma'i bstan bcos sde bdun gyi snying po rig pa'i gter 'grel pa dang bcas pa
*bzo'i bstan bcos
*sku gzugs kyi bstan bcos
*sa brtag pa
*bstan pa rin po che'i rtsis
*yan lag brgyad pa'i bsdus don
*phyogs bcu'i sangs rgyas byang chub sems dpa' la zhu ba'i 'phrin yig dang skyes bu dam pa rnams la springs yig sogs 'phrin yig dang zhus lan mang ba
*grub mtha' rnam 'byed
*pha rol phyin pa'i gzhung lugs spyi'i tshogs chos chen mo
*bdag med ma'i bstod pa'i 'grel pa
*rdo rje theg pa'i man ngag rten 'brel lnga'i yi ge
*lam sbas bshad dang bla ma'i rnal 'byor
*sems bskyed chen mo lung sbyor
*chos nyams su blang ba'i rim pa
*theg pa chen po'i lam gyi rnam gzhag mdor bsdus
*bsngo ba'i yon bshad
*bdag nyid kyi rnam thar nga brgyad ma'i rtsa 'grel
*sdeb sbyor me tog gi chun po
*snyan ngag mkhas pa'i kha rgyan
*mngon brjod tshig gi gter
*zlos gar rab dga'i 'jug pa
*rol mo'i bstan bcos
*byis pa bde blag tu 'jug pa'i 'grel pa
*bstod pa rgyud gsum 'khor lo'i 'grel pa
*sangs rgyas la bstod pa sogs bstod pa mang po mdzad

===Translations<ref>Rhoton pg. 13</ref>===
*Pramānavārttika of Dharmakīrti (with Śākyaśrībhadra)
*Pramānavārttikatīkā of Śamkaranandana (with Samghaśrī)
*Samksiptapranidhāna of Candragomin
*Amarakośa of Amarasimha (partial)
*Kāvyādarśa of Dandin (partial)
*Āryaguhyamanitilaka (tantra)
*Āryavajrapātālatantrarāja
*Sarvatathāgatakāyavākcitta Guhyālamkāravyūhatantrarāja
*Ganacakravidhi
*Yuganaddhaprakāśasekaprakriyā
*Vajrakīlamūlatantra

{{przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==

Wersja z 12:11, 1 paź 2009

Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) - wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków. Był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów - twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji sakja. Bratanek wielkiego mistrza Sonam Tsemo, dzierżawcy tradycji sakja. Ze względu na jego wkład dla historii buddyzmu w Tybecie jest uważany obecnie wraz z Tsongkhapą i Longczenpą za główną postać buddyzmu tybetańskiego, która jest niczym emanacją Mandziuśriego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli pandita, "wielki uczony" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz tantryczny i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu Lamdre. Jego sława była tak wielka, że dotarła do Indii, skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana Kubilaja, Sakja Pandita zainicjował początek długich związków między sakjapami, a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, do tego stopnia, że zawarł traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa Mongołów na buddyzm, a sam Chana Kubilaj przyjął wychowanego przez Sakja Panditę jego wnuka Pagpa (wylie: Gro-mgon Chos-rgyal ‘Phags-pa Blo-gros rgyal-mtshan, 1235 – 1280) w 1253 r.n.e jako swojego mistrza duchowegi i doradcę w sprawach poza religijnych. Owe relacje religijno-polityczne pomiędzy władcami Tybetu i Mongolii wiele wieków później zastąpiły relacje między Dalajlamami, a następcami władcami imperium mongolskiego.

Wykaz głównych dzieł Sakja Pandity

Pięć głównych dzieł

  • Pramanayuktinidhi (tłum. Kopalnia o Logice)- Dzieło epokowe w zaistnieniu wiedzy o logice, analitycznym wnioskowaniu w nauce tybetańskiej zebrane w jedenastu działach (Język angielski: Treasury of Logic on Valid Cognition (Tshad ma rigs pa'i gter)
    The Padmakara Translation Group (2005: p.37) holds that the Tsod-ma rigs-gter, a celebrated work many consider Sakya Pandita's magnum opus, champions Dhamakirti's 'antirealism' by countering Chapa's (phya pa chos kyi seng ge, 1109-1169) interpretation of Dharmakirti.[1]
  • Trisambvaraprabedha (tłum. Rozróżnienie Trzech Kodeksów Moralnego Postępowania)- Dzieło o kodeksie moralnego postępowania w buddyzmie harmonizujące podejścia Pratimokszy Winaji, postępowania mahajanistycznego Bodhisattwy oraz postępowania według wadżrajany, (Język angielski: Discrimination of the Three Vows (sDom-gsum rab-dbye)
    Published in English as A Clear Differentiation of the Three Codes: Essential Distinctions among the Individual Liberation, Great Vehicle, and Tantric Systems by Sakya Pandita Kunga Gyaltshen, translated by Jared Douglas Rhoton. (State University of New York Press: 2001).
  • (tłum. Brama mędrców, Język angielski: The Entrance Gate for the Wise (Mkhas pa rnams 'jug pa'i sgo)
    Section III published in English as The Entrance Gate for the Wise (Section III): Saksya Pandita on Indian and Tibetan Traditions of Pramana and Philosophical Debate. by David P. Jackson (Arbeitskreis fur Tibetisch und Buddhistiche Studien Universiteit Wein: 1997)
  • Munimataprakasha (tłum. Wyjaśnienie Intencji Świętego)- Dzieło harmonizujące poglądy madhjamaka Nagardżuny i Natura Buddy Majtreji zebrana w siedmiu działach, (Język angielski: Clarifying the Sage's Intention (Thub pa'i dgongs gsal)
    A commentary on the on two verses of Maitreya’s Mahayanasutralamkara, this serves as the main Lam Rim text in the Sakya school.
  • (tłum. Strofy Sakja pandity, Język angielski: The Elegant Sayings of Sakya Pandita (sa skya legs bshad)
    Published in English as Ordinary Wisdom: Sakya Pandita's Treasury of Good Advice, translated by John T. Davenport. (Wisdom Publications:2000 ISBN-10: 0861711610).

Inne dzieła (Transliteracja Wyliego)

  • sgra'i bstan bcos
  • tshad ma'i bstan bcos sde bdun gyi snying po rig pa'i gter 'grel pa dang bcas pa
  • bzo'i bstan bcos
  • sku gzugs kyi bstan bcos
  • sa brtag pa
  • bstan pa rin po che'i rtsis
  • yan lag brgyad pa'i bsdus don
  • phyogs bcu'i sangs rgyas byang chub sems dpa' la zhu ba'i 'phrin yig dang skyes bu dam pa rnams la springs yig sogs 'phrin yig dang zhus lan mang ba
  • grub mtha' rnam 'byed
  • pha rol phyin pa'i gzhung lugs spyi'i tshogs chos chen mo
  • bdag med ma'i bstod pa'i 'grel pa
  • rdo rje theg pa'i man ngag rten 'brel lnga'i yi ge
  • lam sbas bshad dang bla ma'i rnal 'byor
  • sems bskyed chen mo lung sbyor
  • chos nyams su blang ba'i rim pa
  • theg pa chen po'i lam gyi rnam gzhag mdor bsdus
  • bsngo ba'i yon bshad
  • bdag nyid kyi rnam thar nga brgyad ma'i rtsa 'grel
  • sdeb sbyor me tog gi chun po
  • snyan ngag mkhas pa'i kha rgyan
  • mngon brjod tshig gi gter
  • zlos gar rab dga'i 'jug pa
  • rol mo'i bstan bcos
  • byis pa bde blag tu 'jug pa'i 'grel pa
  • bstod pa rgyud gsum 'khor lo'i 'grel pa
  • sangs rgyas la bstod pa sogs bstod pa mang po mdzad

Translations[2]

  • Pramānavārttika of Dharmakīrti (with Śākyaśrībhadra)
  • Pramānavārttikatīkā of Śamkaranandana (with Samghaśrī)
  • Samksiptapranidhāna of Candragomin
  • Amarakośa of Amarasimha (partial)
  • Kāvyādarśa of Dandin (partial)
  • Āryaguhyamanitilaka (tantra)
  • Āryavajrapātālatantrarāja
  • Sarvatathāgatakāyavākcitta Guhyālamkāravyūhatantrarāja
  • Ganacakravidhi
  • Yuganaddhaprakāśasekaprakriyā
  • Vajrakīlamūlatantra
  1. ↑ Shantarakshita; Mipham; Padmakara Translation Group, 2005. The Adornment of the Middle Way: Shantarakshita's Madhyamakalankara with commentary by Jamgön Mipham. Boston, Massachusetts, USA: Shambhala Publications. ISBN 1-59030-241-9, s.37
  2. ↑ Rhoton pg. 13

Bibliografia

  • Sakya Pandita Kunga Gyaltshen, CLEAR DIFFERENTIATION OF THE THREE CODES: Essential Distinctions Among Individual Liberation, Great Vehicle & Tantric Systems, tłum. Jared Rhoton, Snow Lion Publication, 2002
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sakja_Pandita&oldid=18662370”