Grupa hydroksylowa: Różnice pomiędzy wersjami

{{{nazwa}}}
[[Plik:{{{1. grafika}}}\|120x240px\|{{{opis 1. grafiki}}}\|alt=]]	[[Plik:{{{2. grafika}}}\|120x240px\|{{{opis 2. grafiki}}}\|alt=]]
{{{opis 1. grafiki}}}	{{{opis 2. grafiki}}}
	[[Plik:{{{3. grafika}}}\|180x240px\|{{{opis 3. grafiki}}}\|alt=]]; {{{opis 3. grafiki}}}
	Identyfikacja
Numer CAS	{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:16, 16 lis 2009

Grupa hydroksylowa, grupa wodorotlenowa (-OH) – jednowartościowa grupa funkcyjna zbudowana z atomu tlenu i wodoru.

W związkach nieorganicznych grupa hydroksylowa związana z atomem metalu tworzy wodorotlenki i hydroksysole. W wodorotlenkach metali o małej elektroujemności grupa hydroksylowa związana jest z metalem wiązaniem jonowym i oddysocjowuje pod wpływem wody tworząc anion wodorotlenowy OH^-.

Grupa hydroksylowa związana z niemetalami tworzy kwasy, w których wiązanie jonowe występuje między atomem tlenu i wodoru grupy hydroksylowej. Pod wpływem wody z kwasów oddysocjowuje jon wodorowy.

W chemii organicznej jest to grupa funkcyjna alkoholi i fenoli oraz stanowi fragment grupy karboksylowej, charakterystycznej dla kwasów karboksylowych.

Jeśli grupa -OH połączona jest z tetraedrycznym atomem węgla, to związek taki nosi nazwę alkoholu. W cząsteczkach alkoholi wielowodorotlenowych grupy -OH muszą być związane z różnymi atomami węgla. Układy zawierające dwie grupy -OH związane z tym samym atomem węgla są zazwyczaj nietrwałe. Tracą one cząsteczkę wody, przechodząc w związki zawierające wiązanie karbonylowe (>C=O).

Jeśli grupa -OH jest przyłączona do atomu węgla połączonego wiązaniem podwójnym z innym atomem węgla (oprócz układów aromatycznych), to wówczas takie połączenia nazywa się enolami. Enole są jednak bardzo nietrwałe i ulegają przegrupowaniu do związków zawierających grupy karbonylowe. Związki aromatyczne zawierające grupy hydroksylowe to fenole i polifenole.

Jeżeli atom węgla oprócz grupy hydroksylowej zawiera grupę karbonylową, to ugrupowanie takie nazywa się grupą karboksylową -COOH, charakterystyczną dla kwasów karboksylowych.

Związki, w których występują grupy hydroksylowe i inne grupy funkcyjne, nazywa się przez dodanie przedrostka hydroksy-. Np. hydroksykwas, hydroksyamina itd.

Zobacz też

jon wodorotlenowy

@@ Linia 78: / Linia 78: @@
 W [[chemia organiczna|chemii organicznej]] jest to [[grupa funkcyjna]] [[alkohol]]i i [[fenol]]i oraz stanowi fragment [[grupa karboksylowa|grupy karboksylowej]], charakterystycznej dla [[kwasy karboksylowe|kwasów karboksylowych]].
-Jeśli grupa -OH połączona jest z tetraedrycznym [[atom]]em węgla, to związek taki nosi nazwę [[alkohol]]u. W cząsteczkach alkoholi wielowodorotlenowych grupy -OH muszą być związane z różnymi atomami węgla. Układ zawierający dwie grupy -OH związane z tym samym atomem węgla są zazwyczaj nietrwałe. Tracą one cząsteczkę [[woda|wody]], przechodząc w związki zawierające wiązanie [[grupa karbonylowa|karbonylowe]] (>C=O).
+Jeśli grupa -OH połączona jest z tetraedrycznym [[atom]]em węgla, to związek taki nosi nazwę [[alkohol]]u. W cząsteczkach alkoholi wielowodorotlenowych grupy -OH muszą być związane z różnymi atomami węgla. Układy zawierające dwie grupy -OH związane z tym samym atomem węgla są zazwyczaj nietrwałe. Tracą one cząsteczkę [[woda|wody]], przechodząc w związki zawierające wiązanie [[grupa karbonylowa|karbonylowe]] (>C=O).
 Jeśli grupa -OH jest przyłączona do atomu węgla połączonego wiązaniem podwójnym z innym atomem węgla (oprócz układów aromatycznych), to wówczas takie połączenia nazywa się [[enol]]ami. Enole są jednak bardzo nietrwałe i ulegają przegrupowaniu do związków zawierających grupy karbonylowe. Związki aromatyczne zawierające grupy hydroksylowe to [[fenole]] i [[polifenole]].