Haiti (wyspa): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: drobne redakcyjne
m Anulowanie wersji nr 20000705 autora 83.5.141.101 wandalizm
Linia 21: Linia 21:


== Historia ==
== Historia ==
Wyspa odkryta w [[1492]] przez Kolumba, przekształcona została w kolonię hiszpańską. Po wytępieniu rdzennych [[Indianie|Indian]] zaludniona przez [[Murzyni|Murzynów]], sprowadzonych z [[Afryka|Afryki]]. Do [[1667]] pod panowaniem hiszpańskim. W wyniku stopniowego podboju przez [[korsarz]]y [[Francja|francuskich]] w [[1697]] zachodnia część wyspy, jako Santo Domingo, znalazła się we władaniu Francji. W [[1791]] pod wpływem [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] wybuchły bunty niewolników. Po zniesieniu niewolnictwa, powstańcy proklamowali w [[1801]] niezależną republikę, w [[1803]] pobili interwencyjne wojska [[Napoleon Bonaparte|Napoleona I Bonaparte]] złożone m.in. z oddziałów [[Legiony Polskie we Włoszech|Legionów Polskich]] (ok. 6 000 żołnierzy0), którzy w większości przeszli na stronę powstańców i przyczynili się do wyzwolenia republiki Haiti. ref name="bazylow">{{cytuj książkę|nazwisko=Bazylow|imię=Ludwik|autor=[[Ludwik Bazylow]]|tytuł=Historia powszechna 1789-1918|wydawca=Książka i Wiedza|miejsce=Warszawa|data=1981|strony=117}}</ref>.
Wyspa odkryta w [[1492]] przez Kolumba, przekształcona została w kolonię hiszpańską. Po wytępieniu rdzennych [[Indianie|Indian]] zaludniona przez [[Murzyni|Murzynów]], sprowadzonych z [[Afryka|Afryki]]. Do [[1667]] pod panowaniem hiszpańskim. W wyniku stopniowego podboju przez [[korsarz]]y [[Francja|francuskich]] w [[1697]] zachodnia część wyspy, jako Santo Domingo, znalazła się we władaniu Francji. W [[1791]] pod wpływem [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] wybuchły bunty niewolników. Po zniesieniu niewolnictwa, powstańcy proklamowali w [[1801]] niezależną republikę, w [[1803]] pobili interwencyjne wojska [[Napoleon Bonaparte|Napoleona I Bonaparte]] złożone m.in. z oddziałów [[Legiony Polskie we Włoszech|Legionów Polskich]] (ok. 6 000 żołnierzy)<ref name="bazylow">{{cytuj książkę|nazwisko=Bazylow|imię=Ludwik|autor=[[Ludwik Bazylow]]|tytuł=Historia powszechna 1789-1918|wydawca=Książka i Wiedza|miejsce=Warszawa|data=1981|strony=117}}</ref>.


== Polityka ==
== Polityka ==

Wersja z 14:35, 18 sty 2010

Haiti
{{{nazwa oryginalna}}}
ilustracja
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

 Dominikana
 Haiti

Akwen

{{{akwen}}}

Archipelag

Wielkie Antyle

Powierzchnia

{{{powierzchnia}}} km²

Długość linii brzegowej

{{{długość brzegu}}}

Najwyższy punkt

{{{najwyższy punkt}}} m n.p.m.

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane  Dominikana
 Haiti | mapa/core | wariant =  Dominikana
 Haiti }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[Plik:{{{mapa wyspy}}}|240x240px|alt=Mapa wyspy|]]
{{{opis mapy wyspy}}}

Haitiwyspa na Morzu Karaibskim (najwyższy szczyt Pico Duarte 3 098 m n.p.m., długość linii brzegowej 3 059 km), druga co do wielkości (po Kubie) wyspa Wielkich Antyli. Dawniej używano nazwy Hispaniola. Hispaniola to zlatynizowana wersja nazwy Española, czyli Mała Hiszpania, nadanej w 1492 podczas pierwszej wyprawy Kolumba. Później używano także nazw: Santo Domingo i San Domingo. W Polsce zaprzestano używania nazwy Hispaniola w XIX wieku, a przyjęto nazwę Haiti. W innych językach nadal używa się nazwy Hispaniola.

Historia

Wyspa odkryta w 1492 przez Kolumba, przekształcona została w kolonię hiszpańską. Po wytępieniu rdzennych Indian zaludniona przez Murzynów, sprowadzonych z Afryki. Do 1667 pod panowaniem hiszpańskim. W wyniku stopniowego podboju przez korsarzy francuskich w 1697 zachodnia część wyspy, jako Santo Domingo, znalazła się we władaniu Francji. W 1791 pod wpływem rewolucji francuskiej wybuchły bunty niewolników. Po zniesieniu niewolnictwa, powstańcy proklamowali w 1801 niezależną republikę, w 1803 pobili interwencyjne wojska Napoleona I Bonaparte złożone m.in. z oddziałów Legionów Polskich (ok. 6 000 żołnierzy)[1].

Polityka

Na wyspie położone są następujące państwa:

państwo ludność powierzchnia gęstość stolica
  (2008) (km²) (/km²)  
Haiti 8 925 000 27 750 321,6 Port-au-Prince
Dominikana 9 904 200 48 730 203,2 Santo Domingo
Razem: 18 829 200 76 480 246,2
  1. Ludwik Bazylow: Historia powszechna 1789-1918. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981, s. 117.

Bibliografia

  • Andrzej Krupa, Edyta Banaszkiewicz-Zygmunt, Witold Sienkiewicz, Elżbieta Weremowicz: Podręczna encyklopedia PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13706-1.

Zobacz też