Strateg (Grecja): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TXiKiBoT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: sh:Strategos
dodanie informacji o strategach w IV w. p.n.e.
Linia 7: Linia 7:
Do roku [[487 p.n.e.]], gdy zniesiono urząd ''[[archont]]a polemarcha'', stratedzy byli jego pomocnikami, później urząd stratega stał się jednym z ważniejszych.
Do roku [[487 p.n.e.]], gdy zniesiono urząd ''[[archont]]a polemarcha'', stratedzy byli jego pomocnikami, później urząd stratega stał się jednym z ważniejszych.


Początkowo w wypadku wojny wyruszali na nią wszyscy ''stratedzy'', sprawując dowództwo codziennie na zmianę, po [[Starożytna Grecja#Wojny perskie|wojnach perskich]] wysyłano nie więcej niż trzech, a czasem jednego stratega. Od tego też czasu pojawiła się funkcja pierwszego stratega i urząd zaczął nabierać znaczenia politycznego. W latach [[443 p.n.e.|443]]-[[429 p.n.e.]] nieprzerwanie funkcję tę sprawował [[Perykles]], który praktycznie kierował w tym okresie polityką Aten. Wprowadzona za jego rządów zasada wynagradzania za sprawowanie urzędów i ich obsada drogą losowania nie obejmowała urzędu stratega, dlatego mogły go obejmować jedynie osoby zamożne.
Początkowo w wypadku wojny wyruszali na nią wszyscy ''stratedzy'', sprawując dowództwo codziennie na zmianę, po [[Starożytna Grecja#Wojny perskie|wojnach perskich]] wysyłano nie więcej niż trzech, a czasem jednego stratega. Od tego też czasu pojawiła się funkcja pierwszego stratega i urząd zaczął nabierać znaczenia politycznego. W latach [[443 p.n.e.|443]]-[[429 p.n.e.]] nieprzerwanie funkcję tę sprawował [[Perykles]], który praktycznie kierował w tym okresie polityką Aten. Wprowadzona za jego rządów zasada wynagradzania za sprawowanie urzędów i ich obsada drogą losowania nie obejmowała urzędu stratega, dlatego mogły go obejmować jedynie osoby zamożne.Od połowy IV wieku nastąpiła zmiana obowiązków stratega. Dotychczas każdy strateg dowodził oddziałami wyłącznie ze swojej fyli a od połowy IV wieku 5 strategów miało dokładnie określony zakres obowiązków. Pojawił się strateg hoplicki (epi tous hoplitas), który był odpowiedzialny za dowodzenie oddziałami poza granicami kraju. Strateg epi ten choran miał bronić Attyki w razie napadu, epi tas symmorias był odpowiedzialny za wyznaczanie trierarchów. A dwóch pozostałych pełniło funkcję epi ton Peiraiea. Mieli oni zarządzać stoczniami i poerem wojennym.


Funkcję ''strategosa autokratora'' (o nieograniczonej władzy) sprawował w [[407 p.n.e.]] [[Alkibiades]].
Funkcję ''strategosa autokratora'' (o nieograniczonej władzy) sprawował w [[407 p.n.e.]] [[Alkibiades]].

Wersja z 22:27, 20 sty 2010

Strateg (stgr. στρατηγός strategos, l.mn. στρατηγοί strategoi) – w starożytnej Grecji wysoki rangą dowódca w armii lub flocie.

W Sparcie stratedzy byli mianowani na czas wojny i mogli w zastępstwie króla objąć stanowisko głównodowodzącego.

W Atenach od czasów Klejstenesa był to stały urząd – rokrocznie eklezja (zgromadzenie ludowe) wybierała 10 strategów, po jednym z każdej fyli; każdy z nich dowodził oddziałem hoplitów wystawianych przez odpowiednią fylę. O urząd można było się ubiegać wielokrotnie.

Do roku 487 p.n.e., gdy zniesiono urząd archonta polemarcha, stratedzy byli jego pomocnikami, później urząd stratega stał się jednym z ważniejszych.

Początkowo w wypadku wojny wyruszali na nią wszyscy stratedzy, sprawując dowództwo codziennie na zmianę, po wojnach perskich wysyłano nie więcej niż trzech, a czasem jednego stratega. Od tego też czasu pojawiła się funkcja pierwszego stratega i urząd zaczął nabierać znaczenia politycznego. W latach 443-429 p.n.e. nieprzerwanie funkcję tę sprawował Perykles, który praktycznie kierował w tym okresie polityką Aten. Wprowadzona za jego rządów zasada wynagradzania za sprawowanie urzędów i ich obsada drogą losowania nie obejmowała urzędu stratega, dlatego mogły go obejmować jedynie osoby zamożne.Od połowy IV wieku nastąpiła zmiana obowiązków stratega. Dotychczas każdy strateg dowodził oddziałami wyłącznie ze swojej fyli a od połowy IV wieku 5 strategów miało dokładnie określony zakres obowiązków. Pojawił się strateg hoplicki (epi tous hoplitas), który był odpowiedzialny za dowodzenie oddziałami poza granicami kraju. Strateg epi ten choran miał bronić Attyki w razie napadu, epi tas symmorias był odpowiedzialny za wyznaczanie trierarchów. A dwóch pozostałych pełniło funkcję epi ton Peiraiea. Mieli oni zarządzać stoczniami i poerem wojennym.

Funkcję strategosa autokratora (o nieograniczonej władzy) sprawował w 407 p.n.e. Alkibiades.

Urząd ten występował także w innych państwach greckich poza Spartą i Atenami – funkcję tę pełnił na przykład Dionizjos Starszy, tyran Syrakuz – a także w państwach hellenistycznych.

Zobacz też: