Order Przyjaźni Narodów

Order Przyjaźni Narodów

Awers Awers
Baretka
Ustanowiono	17 grudnia 1972
Wydano	72.760

Order Przyjaźni Narodów (ros. Орден Дружбы народов) – ustanowiony dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 17 grudnia 1972 w 50-tą rocznicę utworzenia ZSRR. Statut orderu był zmieniony dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 18 lipca 1980 roku. Nadawanie orderu zostało zakończone z dniem rozpadu ZSRR w 1991 roku.

Statut orderu

Order został ustanowiony dla nagradzania wybitnych zasług w dziedzinie umacniania przyjaźni i braterskiej współpracy socjalistycznych narodów i narodowości, za znaczący wkład gospodarczy oraz społeczno-polityczny rozwój ZSRR i republik związkowych.

Orderem mogą być nagradzani:

• obywatele ZSRR,
• przedsiębiorstwa, instytucje, organizacje, jednostki wojskowe i związki taktyczne, republiki związkowe i autonomiczne, kraje, obwody, republiki autonomiczne, obwody autonomiczne i miasta.

Orderem mogą być też nagrodzone osoby nie będące obywatelami ZSRR.

Order Przyjaźni Narodów jest nadawany:

• za wybitny wkład w umocnienie przyjaźni i braterskiej współpracy socjalistycznych narodów i narodowości,
• za wybitne osiągnięcia w dziedzinie rozwoju gospodarki narodowej ZSRR i republik związkowych,
• za szczególnie owocną działalność w rozwoju nauki, zbliżenia kultur socjalistycznych narodów i narodowości, aktywne uczestniczenie w wychowaniu ludzi radzieckich w duchu internacjonalizmu proletariackiego, oddania i wierności radzieckiej ojczyźnie,
• za szczególne zasługi w umacnianiu siły obronnej ZSRR,
• za wybitne zasługi w umacnianiu braterskiej przyjaźni i współpracy krajów socjalistycznych, umacnianiu pokoju i przyjacielskich stosunków między narodami

Order nosi się na lewej piersi w kolejności za Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy a przed Orderem "Znak Honoru".

Nadania

Order Przyjaźni Narodów nadany był po raz pierwszy w dniu 29 grudnia 1972. W tym dniu dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR zostały odznaczone wszystkie republiki związkowe ZSRR, wszystkie republiki autonomiczne i obwody autonomiczne oraz okręgi narodowościowe. Ogólna liczba nadań w tym dniu wyniosła 53. Orderem Przyjaźni Narodów nr 1 został odznaczony sztandar Rosyjskiej Federacyjnej SRR. Pierwsi obywatele nagrodzeni orderem - to grupa 199 pracowników radzieckiego lotnictwa cywilnego w dniu 9 lutego 1973.

Drugim cudzoziemcem odznaczonym orderem był generał Wojciech Jaruzelski (pierwszym cudzoziemcem był minister spraw zagranicznych tymczasowego rządu Republiki Wietnamu Południowego).

12 października 1973 roku z okazji 30-lecia ludowego Wojska Polskiego z rąk ministra obrony ZSRR, marszałka ZSRR Andrieja Greczki order ten otrzymali: marszałek Polski Michał Żymierski, gen. broni Józef Urbanowicz, gen. dyw. Florian Siwicki, gen. dyw. Tadeusz Tuczapski, gen. dyw. Włodzimierz Sawczuk, gen. dyw. Zbigniew Nowak, gen. dyw. Mieczysław Obiedziński, gen. dyw. Teodor Kufel, gen. dyw. Zygmunt Zieliński, gen. dyw. Sylwester Kaliski, gen. dyw. Tadeusz Hupałowski, gen. dyw. dr Józef Baryła, gen. dyw. Józef Kamiński, gen. dyw. Wojciech Barański, gen. dyw. Włodzimierz Oliwa, gen. dyw. pil. Roman Paszkowski, wiceadmirał Ludwik Janczyszyn, gen. bryg. pil. Henryk Michałowski, gen. dyw. Michał Stryga, gen. dyw. Franciszek Księżarczyk oraz gen. broni w st. spocz. Zygmunt Berling. Tego samego dnia w godzinach popołudniowych z rąk ambasadora ZSRR w Polsce Stanisława Piłotowicza order otrzymali m. in. gen. bryg. Władysław Mróz, gen. bryg. Wacław Jagas oraz płk Michał Janiszewski.

Ostatnie nadanie orderu miało miejsce w dniu 21 grudnia 1991 roku.

Ogólna liczba nadań do dnia 21 grudnia 1991, kiedy to definitywnie zakończono nadawanie orderu – wyniosła 72.760.

Opis odznaki orderu

Order Przyjaźni Narodów wykonany jest ze srebra i przedstawia lekko wypukłą, pozłacaną, pokrytą ciemno-czerwoną emalią pięcioramienną gwiazdę, obramowaną pięcioma pękami rozchodzących się złocistych promieni. W centralnej części gwiazdy jest umieszczone pozłacane godło państwowe ZSRR. Elementy godła pokryte są kolorową emalią. Poniżej godła znajduje się pozłacana, pokryta ciemno-czerwoną emalią wstęga z napisem: "CCCP". Pomiędzy godłem a okalającym go kręgiem - na tle białej emalii - w górnej części umieszczony jest napis: "Дружба народов", a w środkowej i dolnej części białego pola są liście laurowe, pokryte zieloną emalią.

Order jest noszony na wielobarwnej wstążce.

Bibliografia

• (ros.) G. Koliesnikow, A. Rożkow – Ordery i medale ZSRR, wyd. II uzupełnione, Wojenizdat, Moskwa 1978
• (ros.) Wojskowy słownik encyklopedyczny, Moskwa 1986
• (ros.) Statut i opis orderu
• Żołnierz Wolności, 13 października 1973