1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawki w infoboksie |
m Poprawienie zakresu temperatur, drobne redakcyjne, WP:SK |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|Wzór sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub> |
|Wzór sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub> |
||
|Inne wzory = |
|Inne wzory = |
||
|SMILES = |
|SMILES = C1OCOCO1 |
||
|Masa molowa = 90,08 |
|Masa molowa = 90,08 |
||
|Wygląd = białe krystaliczne ciało stałe |
|Wygląd = białe krystaliczne ciało stałe |
||
|Numer CAS = 110-88-3 |
|Numer CAS = {{CAS|110-88-3}} |
||
|PubChem = 8081 |
|PubChem = 8081 |
||
|DrugBank = |
|DrugBank = |
||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
|RwW warunki niestandardowe = |
|RwW warunki niestandardowe = |
||
|Inne rozpuszczalniki = |
|Inne rozpuszczalniki = |
||
|Temperatura topnienia = |
|Temperatura topnienia = 59–62 |
||
|Tt warunki niestandardowe = |
|Tt warunki niestandardowe = |
||
|Temperatura wrzenia = |
|Temperatura wrzenia = 112–115 |
||
|Tw warunki niestandardowe = |
|Tw warunki niestandardowe = |
||
|Temperatura krytyczna = |
|Temperatura krytyczna = |
||
|Ciśnienie krytyczne = |
|Ciśnienie krytyczne = |
||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
|Moment dipolowy = |
|Moment dipolowy = |
||
|Zewnętrzne dane MSDS = http://www.sigmaaldrich.com/catalog/search/SearchResultsPage/Expand |
|Zewnętrzne dane MSDS = http://www.sigmaaldrich.com/catalog/search/SearchResultsPage/Expand |
||
|Źródło zagrożeń = <!-- Wstaw wg wzoru: |
|Źródło zagrożeń = <!-- Wstaw wg wzoru: RL|podaj numer CAS związku| data dostępu = --> |
||
|Piktogram = {{Piktogram ostrzegawczy|F|Xn}} <!-- Wstaw symbole wg wzoru: |
|Piktogram = {{Piktogram ostrzegawczy|F|Xn}} <!-- Wstaw symbole wg wzoru: Piktogram ostrzegawczy|C|E|F|F+|N|O|T|T+|Xn|Xi|?|brak --> |
||
|Palność = 2 |
|Palność = 2 |
||
|Zdrowie = 2 |
|Zdrowie = 2 |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
|Temperatura samozapłonu = |
|Temperatura samozapłonu = |
||
|Ts warunki niestandardowe = |
|Ts warunki niestandardowe = |
||
|Zwroty ryzyka = R: 11 |
|Zwroty ryzyka = R: 11, 37, 63 |
||
|Zwroty bezpieczeństwa = S: 36/37 |
|Zwroty bezpieczeństwa = S: 36/37, 46 |
||
|Numer RTECS = YK0350000 |
|Numer RTECS = YK0350000 |
||
|Inne aniony = |
|Inne aniony = |
||
Wersja z 22:10, 10 sie 2010
| |||||||||
| [[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}} | |||||||||
| Identyfikacja | |||||||||
| Numer CAS |
{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PubChem | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Trioksan – (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C3O3H6) – organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 °C. Trioksan wrze w temp. 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.
Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:
- jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
- jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy.
- po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
- jest monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) – polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
- jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu