1,3,5-Trioksan

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{1. grafika}}}|120x240px|{{{opis 1. grafiki}}}|alt=]] [[Plik:{{{2. grafika}}}|120x240px|{{{opis 2. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 1. grafiki}}} {{{opis 2. grafiki}}}
[[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}}
Identyfikacja
Numer CAS	{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS
PubChem	8081
SMILES C1OCOCO1
InChI InChI=1S/C3H6O3/c1-4-2-6-3-5-1/h1-3H2 InChIKey BGJSXRVXTHVRSN-UHFFFAOYSA-N

{{Związek chemiczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis 2. grafiki = | opis 1. grafiki = | 3. grafika = | numer CAS = | opis 3. grafiki = | 1. grafika = | 2. grafika = | nazwa = Nieznane pola: "Palność", "Aktywność optyczna", "Masa molowa", "Numer CAS", "Inne kationy", "Inne", "Zdrowie", "Nazwa systematyczna", "Temperatura wrzenia", "Temperatura zapłonu", "grafika3_opis", "Tt warunki niestandardowe", "aktywny", "Inne rozpuszczalniki", "Podobne związki", "?", "grafika2_opis", "Temperatura samozapłonu", "grafika2", "Pochodne ?", "Inne aniony", "Zwroty bezpieczeństwa", "Punkt izoelektryczny", "Numer RTECS", "Zewnętrzne dane MSDS", "Zasadowość", "Zwroty ryzyka", "Ts warunki niestandardowe", "Tz warunki niestandardowe", "minerał", "Reaktywność", "grafika1_opis", "Piktogram", "Moment dipolowy", "Napięcie powierzchniowe", "L warunki niestandardowe", "RwW warunki niestandardowe", "Inne wzory", "Temperatura topnienia", "Nazwa", "Kwasowość", "Źródło zagrożeń", "grafika3", "Układ krystalograficzny", "Lepkość", "Np warunki niestandardowe", "G warunki niestandardowe", "Stan skupienia w podanej G", "grafika1", "Temperatura krytyczna", "Tw warunki niestandardowe", "Typ hybrydyzacji i VSEPR", "Inne nazwy", "Wygląd", "Ciśnienie krytyczne", "Rozpuszczalność w wodzie", "Gęstość" oraz "Wzór sumaryczny".

Trioksan – (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C₃O₃H₆) – organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.

1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 °C. Trioksan wrze w temp. 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.

1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:

Plik:Trioxane syntesis.svg

Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.

Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:

• jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
• jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy.
• po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
• jest monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) – polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
• jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu

Zobacz też

• Triazyna