Quiz

Quiz – rodzaj zabawy, rozrywki intelektualnej dla kilku osób, polegającej na przedstawieniu przez jedną z osób pozostałym zagadnienia w formie zapytania w ten sposób, by na podstawie dostarczonych wraz z zapytaniem informacji oraz wiedzy ogólnej można było wydedukować prawidłową odpowiedź. Pytanie powinno być sformułowane w ten sposób, by odpowiedź nie była całkiem oczywista, zabawa polega de facto na dyskusji zgadujących nad różnymi możliwościami i wykluczaniu tych, które nie spełniają warunków zadanych w pytaniu.

Zabawa bywa niekiedy prowadzona przed kamerami telewizyjnymi, wówczas quiz taki staje się odmianą teleturnieju.

Etymologia

Słowo to pojawia się po raz pierwszy w roku 1784, w Anglii, i oznacza wtedy dziwną osobę. To określenie przetrwało do dziś w angielskim słowie "quizzical". Było ono także używane w określeniu "quizzing glass", powiązanym z brytyjską regencją. Następnie było używane w znaczeniu "naśmiewać się z kogoś", "kpić". Nie jest znany sposób w jaki to słowo zyskało dzisiejsze znaczenie testu, jednak nie pojawia się w nim przed 1867, kiedy to pojawiło się w Stanach Zjednoczonych.

OED2 posiada cytat z roku 1847, w którym pojawia się to słowo: "She com back and quiesed us" (ang. "Powróciła i przepytała nas"), który może być kluczem do zrozumienia pochodzenia. Quiz jako test może też pochodzić od zniekształconego łacińskiej frazy "Qui es?", oznaczającej "Kim jesteś?" American Heritage twierdzi, że quiz może pochodzić od angielskiego, dialektowego słowa "quiset", oznaczającego "pytać". Niezależnie od wszystkiego, słowo to posiada taki sam źródłosłów jak słowa "question" czy "inquisitive".

Istnieje także pewien dobrze znana miejska legenda o pochodzeniu tego słowa, głosząca że w 1791 roku, właściciel teatru w Dublinie, James Daly, założył się o to, że w ciągu dwudziestu czterech godzin wprowadzi do użycia nowe słowo. W tym celu wynajął grupę ludzi, którzy otrzymali za zadanie napisać na murach Dublinu słowo-nonsens "quiz". Dzięki temu, w przeciągu dnia słowo to zyskało rozgłos i otrzymało swoje dzisiejsze znaczenie (skoro nikt go nie znał, powszechnie myślano, że to pewien test). Jednakże, nie ma żadnego dowodu potwierdzającego tę tezę, a samo słowo było w użytku przed 1791 rokiem .

Zobacz też

• kolokwium
• Quiz Show - film