Suwerenność ludu

Suwerenność ludu lub suwerenność narodu – doktryna, zgodnie z którą lud, rozumiany jako polityczna wspólnota obywateli, jest suwerenem w państwie i od niego wywodzi się władza i polityczna legitymizacja. Zasada suwerenności ludu jest jedną z podstawowych zasad demokratycznych konstytucji.

Doktryna suwerenności ludu ukształtowała się w opozycji do idei legitymistycznych wywodzących władzę od Boga. Spór o uzasadnienie i pochodzenie władzy był jedną z zasadniczych osi europejskiej nowożytnej filozofii politycznej.

Sposób sprawowania suwerenności przez lud jest przedmiotem sporu teoretyków i filozofów politycznych. Suwerenność ludu może być sprawowana bezpośrednio (różne formy demokracji bezpośredniej) lub pośrednio, poprzez reprezentację.

Przyjęcie zasady suwerenności ludu niekoniecznie musi się też wiązać z demokratyzacją. Niektórzy filozofowie (np. Thomas Hobbes) wskazywali, że chociaż władza wywodzi się od ludu, to zawsze musi być sprawowana przez reprezentantów. Reprezentowane jednostki nie mają wpływu na politykę i poza skrajnymi przypadkami nie mogą się jej sprzeciwiać. Ta idea absolutnej reprezentacji mogła więc stanowić podstawę legitymizacji monarchii czy władzy autorytarnej.

W doktrynach demokratycznych wymaga się, aby suwerenność ludu była sprawowana bądź bezpośrednio, bądź przez wybieranych okresowo reprezentantów.