1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
nowe szablony zwrotów S i R + ew. drb. tech. |
m drobne techniczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Związek chemiczny infobox |
{{Związek chemiczny infobox |
||
|Nazwa = Trioksan |
|Nazwa = Trioksan |
||
|grafika1 = |
|grafika1 = |
||
|grafika1_opis = |
|grafika1_opis = |
||
|grafika2 = |
|grafika2 =1,3,5-Trioxane.svg |
||
|grafika2_opis = |
|grafika2_opis =1,3,5-trioksan |
||
|grafika3 = Trioxane isomers.svg |
|grafika3 = Trioxane isomers.svg |
||
|grafika3_opis = Izomery trioksanu: 1,3,5-trioksan ''(a)'', 1,2,4-trioksan ''(b)'' |
|grafika3_opis = Izomery trioksanu: 1,3,5-trioksan ''(a)'', 1,2,4-trioksan ''(b)'' |
Wersja z 12:46, 29 gru 2010
| |||||||||
[[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}} | |||||||||
Identyfikacja | |||||||||
Numer CAS |
{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PubChem | |||||||||
| |||||||||
|
Trioksan – (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C3O3H6) – organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 °C. Trioksan wrze w temp. 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.
Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:
- jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
- jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy.
- po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
- jest monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) – polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
- jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu