Mitteleuropa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m WP:SK, drobne merytoryczne |
→Koncepcja Cesarstwa Niemieckiego: , drobne merytoryczne |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
Press 2000</ref>. Populacja na podporządkowanych terenach stopniowo byłaby germanizowana, także poprzez [[czystka etniczna|czystki etniczne]] na ludności rodzimej i równoległe osadnictwo niemieckie<ref name="Geiss"> [[Imanuel Geiss]] "Tzw. polski pas graniczny 1914-1918". Warszawa 1964</ref>. Niemiecki plan Mitteleuropy podczas I wojny światowej przewidywał znaczną aneksję terytorium Polski i wypędzenie z tych terytoriów Polaków oraz [[Żydzi|Żydów]], zastępowanych stopniowo kolonistami niemieckimi<ref name="Geiss"/>. Sama Polska miała być stopniowo germanizowana, także poprzez zmniejszenie populacji Polskiej na skutek klęsk głodu<ref name="Horne"> Source Records of the Great War, Vol. IV, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923[http://www.firstworldwar.com/source/poland_walcott.htm]</ref><ref name="Nat"> DEVASTATED POLAND Frederick Walcott National Geographic, May 1917[http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje09/text18p.htm]</ref>. |
Press 2000</ref>. Populacja na podporządkowanych terenach stopniowo byłaby germanizowana, także poprzez [[czystka etniczna|czystki etniczne]] na ludności rodzimej i równoległe osadnictwo niemieckie<ref name="Geiss"> [[Imanuel Geiss]] "Tzw. polski pas graniczny 1914-1918". Warszawa 1964</ref>. Niemiecki plan Mitteleuropy podczas I wojny światowej przewidywał znaczną aneksję terytorium Polski i wypędzenie z tych terytoriów Polaków oraz [[Żydzi|Żydów]], zastępowanych stopniowo kolonistami niemieckimi<ref name="Geiss"/>. Sama Polska miała być stopniowo germanizowana, także poprzez zmniejszenie populacji Polskiej na skutek klęsk głodu<ref name="Horne"> Source Records of the Great War, Vol. IV, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923[http://www.firstworldwar.com/source/poland_walcott.htm]</ref><ref name="Nat"> DEVASTATED POLAND Frederick Walcott National Geographic, May 1917[http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje09/text18p.htm]</ref>. |
||
Częściowa realizacja tych planów miała swoje odzwierciedlenie w [[Traktat brzeski|Traktacie Brzeskim]], powiązanym z gwarancjami ekonomicznej i militarnej dominacji Niemiec na Ukrainie<ref name="Coal"> "Coalition Warfare: An Uneasy Accord".Roy Arnold Prete, |
Częściowa realizacja tych planów miała swoje odzwierciedlenie w [[Traktat brzeski|Traktacie Brzeskim]], powiązanym z gwarancjami ekonomicznej i militarnej dominacji Niemiec na Ukrainie<ref name="Coal"> "Coalition Warfare: An Uneasy Accord".Roy Arnold Prete, |
||
Keith Neilson 1983 Wilfrid Laurier University Press </ref> |
Keith Neilson 1983 Wilfrid Laurier University Press </ref> Integracja państw Europy Środkowej z Unią Europejską, w której główną siłę polityczną i ekonomiczną stanowią Niemcy, również pomaga w realizacji tego planu. |
||
== Koncepcja federalizacji == |
== Koncepcja federalizacji == |
||
Wersja z 01:05, 14 lut 2011
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Mitteleuropa - niemieckie słowo oznaczające Europę Środkową, mające znaczenie geograficzne[1], czasem używane także w innych językach i mające kilka różnych znaczeń. Oznacza także jako pojęcie historyczne[1], polityczny program będący celem wojennym Niemiec podczas I wojny światowej, zakładający dominację Cesarstwa Niemieckiego nad Europą Środkową i jej całkowitą eksploatację przez Niemcy, aneksję terytoriów zamieszkanych w większości przez ludność nieniemiecką oraz ich germanizację.
Koncepcja Mitteleuropy (jedności regionu środkowoeuropejskiego) powstała w XIX wieku w Austro-Węgrzech.
Koncepcja Naumanna
Niemcy i ich sojusznicy
Część Polski i Armenii przeznaczona do aneksji przez Niemcy/Turcję
Półautonomiczne państwa pod kontrolą Niemiec - w przyszłości planowana aneksja
Państwa gospodarczo i administracyjnie zależne od Niemiec
Ukraina - pod ekonomiczną kontrolą Niemiec
Planowana Republika Tatarska - niemiecki obszar osiedleńczy
Państwa politycznie i gospodarczo związane z Niemcami
Planowana Republika Zakaukaska - politycznie związana z Niemcami
Półautonomiczne państwa kozackie wewnątrz Rosji - niemiecka strefa wpływów
Temat jedności Europy Środkowej podejmowała również koncepcja polityki niemieckiej sformułowana w 1915 przez politologa Friedricha Naumanna, ogłoszona w książce Mitteleuropa. W jej myśl ta część Europy miała stać się podporządkowanym państwu niemieckiemu tworem gospodarczo-politycznym. W swym programie Neumann popierał również germanizację oraz madziaryzację tego regionu[2]. Wysuwano także żądania stworzenia na Krymie niemieckiego państewka kolonialnego[3] oraz dążono do skolonizowania państw bałtyckich[3].
Koncepcja Cesarstwa Niemieckiego
Rządzące elity polityczne Niemiec zaadaptowały ideę Mitteleuropy podczas I wojny światowej przy wytyczaniu celów wojennych oraz planów nowego porządku europejskiego po ewentualnym zwycięstwie Państw Centralnych[4]. Mitteleuropę tworzyłyby marionetkowe państwa (w tym Królestwo Polskie) pod polityczną, ekonomiczną i wojskową kontrolą Rzeszy. Rejon miał być wykorzystywanym gospodarczo zapleczem imperium Niemieckiego, a jego zasoby miały służyć udanej rywalizacji z Anglią na arenie światowej w celu uzyskania pozycji wiodącego mocarstwa. Organizacja ekonomiczna opierałaby się na dominacji Niemiec, które narzuciłyby szereg korzystnych dla siebie umów ekonomicznych z podległymi im satelickimi państwami takimi jak Ukraina czy Polska. Liczono również na to iż nastroje klasy pracującej w Niemczech mogą być uspokojone przy pomocy aneksji terytorialnych, osadnictwa oraz lepszej kondycji ekonomicznej Niemiec[5]. Populacja na podporządkowanych terenach stopniowo byłaby germanizowana, także poprzez czystki etniczne na ludności rodzimej i równoległe osadnictwo niemieckie[4]. Niemiecki plan Mitteleuropy podczas I wojny światowej przewidywał znaczną aneksję terytorium Polski i wypędzenie z tych terytoriów Polaków oraz Żydów, zastępowanych stopniowo kolonistami niemieckimi[4]. Sama Polska miała być stopniowo germanizowana, także poprzez zmniejszenie populacji Polskiej na skutek klęsk głodu[6][7]. Częściowa realizacja tych planów miała swoje odzwierciedlenie w Traktacie Brzeskim, powiązanym z gwarancjami ekonomicznej i militarnej dominacji Niemiec na Ukrainie[8] Integracja państw Europy Środkowej z Unią Europejską, w której główną siłę polityczną i ekonomiczną stanowią Niemcy, również pomaga w realizacji tego planu.
Koncepcja federalizacji
Koncepcja federalizacji Austro-Węgier podjęta została jeszcze w połowie 1918, jako ostatnia próba zachowania Monarchii w całości. Nowa konstytucja państwa zakładać miała federację krajów koronnych rządzonych przez odrębnych monarchów z dynastii Habsburgów. W Polsce środowisko monarchistyczne za odpowiedniego kandydata do korony uznały Karola Habsburga. Politycznie koncepcja Mitteleuropy straciła znaczenie po I wojnie światowej, kiedy Austro-Węgry rozpadły się na szereg samodzielnych państw, a Niemcy utraciły znaczną część swego terytorium. Obecnie Mitteleuropa jest pojęciem głównie geograficznym, choć funkcjonuje także jako nostalgiczne określenie terenów tworzących niegdyś Austro-Węgry (od Lwowa po Triest). Wobec faktycznej klęski militarnej państw centralnych, w tym wielonarodowej monarchii austro-węgierskiej, zaistniały warunki do odzyskania lub uzyskania niepodległości przez wiele narodów Europy Centralnej i Wschodniej.
- ↑ a b Jan Wendt "Współpraca regionalna Polski w Europie Środkowej" Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, kwartalnik Studia Europejskie, nr 4/1998
- ↑ "A History of the Habsburg Empire, 1526-1918." Robert Adolf Kann University of California Press 1980
- ↑ a b Czesław Madajczyk "Generalna Gubernia w planach hitlerowskich. Studia", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1961, str. 88 i 89
- ↑ a b c Imanuel Geiss "Tzw. polski pas graniczny 1914-1918". Warszawa 1964
- ↑ "War and Punishment: The Causes of War Termination and the First World War" Hein Erich Goemans Princeton University Press 2000
- ↑ Source Records of the Great War, Vol. IV, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923[1]
- ↑ DEVASTATED POLAND Frederick Walcott National Geographic, May 1917[2]
- ↑ "Coalition Warfare: An Uneasy Accord".Roy Arnold Prete, Keith Neilson 1983 Wilfrid Laurier University Press
Bibliografia
- Janusz Pajewski "Mitteleuropa, Studia z dziejów imperializmu niemieckiego w dobie pierwszej wojny światowej", Poznań, 1959
- Izabela Goworowska-Puchala "Mitteleuropa, Rdzeń Starego Kontynentu" Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 1997, ISBN 83-7174-113-8
- Antoni Kukliński "Problematyka Przestrzeni Europejskiej" Oficyna Wydawnicza Rewasz, Warszawa, 1997, ISBN 83-85557-36-9