Krakowiec

Szablon:Miasto zagranica infobox Krakowiec (ukr. Краковець - Krakoweć, Краківець - Krakiweć, niem. Krakowitz), osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, rejon jaworowski; na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, nad rzeką Szkło i Stawem Krakowieckim; do roku 1772 ziemia przemyska, województwo ruskie, do roku 1918 powiat Jarosław w austriackiej prowincji Galicja. Do 17 września 1939 w powiecie jaworowskim, województwie lwowskim. Miasto leży przy drodze M10, między Jaworowem a Korczową. Znajduje się w nim polsko-ukraińskie przejście graniczne.

Historia

Prawa miejskie Krakowca potwierdzone przywilejem w roku 1520, dobra krakowieckie były w tym okresie własnością Franciszka Fredry, następnie Jerzego Fredry (tzw. krakowiecka linia Fredrów), następnie od 1590 własność ks. Aleksandra Ostrogskiego wojewody wołyńskiego, kolejni właściciele Bełzeccy i Cetnerowie, do roku 1772 własność Ignacego Cetnera wojewody bełzkiego. Po rozbiorach Polski własność książąt lotaryńskich (jako wiano księżnej Anny Cetner, od roku 1813), następnie hrabiów Potockich i książąt Lubomirskich, a od końca XIX do II wojny światowej - hrabiów Łubieńskich.

W roku 1590 książę Aleksander Ostrogski wybudował w Krakowcu zamek obronny. W roku 1786 na zamku Cetnerów znajdowała się bogata kolekcja obrazów oraz okazów przyrodniczych. W roku 1880 miasto liczyło 1891 mieszkańców w tym Polaków, Rusinów, Ormian, Niemców i Żydów. Do roku 1945 Krakowiec otoczony był polskimi wsiami Czaplaki, Ruda Krakowiecka, Podborze, Morańce, Pyszówka, Gnojnice i Budzyń. W listopadzie 1945 wysiedlono mieszkających w Krakowcu Polaków.

Religia

Katolicy obrządku łacińskiego

Parafia Krakowiec, dekanat Jaworów, diecezja przemyska obejmowała prócz samego Krakowca: Broszki, Budzyń, Czaplaki, Gnojnice, Huki, Kochanówka, Lubienie, Młyny, Morańce, Przedborze, Pyszówka, Ruda Krakowiecka, Ruda Kochanowska, Sarny, Świdnica, Wola Gnojnicka i Wólka Rosnowska; łącznie 3308 parafian wg stanu z 1938 r. W połowie XVI wieku katolicki kościół został zamieniony przez Stanisława Fredro na zbór kalwiński, w roku 1604 kościół został zwrócony katolikom, w okresie tym dziedziczką Krakowca była księżna Anna Ostrogska na Ostrogu. Murowany kościół katolicki wybudowano w roku 1785, a w roku 1854 został on konsekrowany.

Grekokatolicy

Parafia greckokatolicka w miejscu, dekanat jaworowski, diecezja przemyska, posiadała cerkiew oraz kaplice filialne w Przedborzu, Hukach i Budzyniu.

osoby pochodzące z Krakowca

• Ignacy Cetner
• Leon Mirecki
• Roman Szuchewycz
• Leonard Tarnawski
• Romuald Sroczyński

pobliskie miejscowości

• Mościska
• Sądowa Wisznia

Bibliografia

• "Geografia Galicyi" , Kuropatnicki, Przemyśl, 1786,
• "Okolice Galicyi", Maciej Stęczyński, 1847-1848

Linki zewnętrzne

• Krakowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 605 .