Księstwo Normandii: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Duchy of Normandy.png|thumb|right|300px|Księstwo Normandii na mapie Francji]]

'''Księstwo Normandii''' powstało w [[911]] roku, prawdopodobnie jako [[hrabstwo]] w wyniku nadania [[RollonRolf|Rollonowi]]owi, wodzowi normańskiemu, terenów dzisiejszej [[Górna Normandia|Górnej Normandii]] przez króla Francji [[Karol III Prostak|Karola Prostaka]]. Zakończyło swój byt jako niezależny twór polityczny w momencie włączenia do domeny królewskiej w [[1204]] roku.

Ziemie dzisiejszej Francji od ok. 830 r. były terenem nieustannych najazdów pochodzących ze Skandynawii Normanów. Stopniowo Normanowie zaprzestali łupieskich najazdów, a zastąpili je podbojem i kolonizacją terenów północnej Francji. W [[911]] roku król [[Karol III Prostak]] zawarł traktat z przywódcą Normanów [[RollonRolf|Rollonem]]em w [[Saint-Clair-sur-Epte]], na mocy którego Rollon stał się lennikiem króla z obszaru sięgającego na zachodzie ujścia Sekwany, a na południu źródeł [[Eure]], centralnym punktem nowego tworu stało się [[Rouen]]. W zamian Rollo musiał przyjąć chrzest i stać się lennikiem króla.

Władzę objął jego syn [[Ryszard I Nieustraszony]], książę ten jednoznacznie opowiedział się za [[RobertyniKapetyngowie|Robertynami]] w sporze o koronę królewską, jemu także przypisuje się rozpowszechnienie systemu lennego. Jego syn [[Ryszard II Dobry]] wprowadził tytuł książęcy do tytulatury władców normańskich, a swoje władztwo począł nazywać ''regnum''<ref>Łacińskie słowo oznaczające królestwo, używane także do określanie księstw terytorialnych (Hallam E. M., Judith E., ''Francja w czasach Kapetyngów'', s. 68.</ref>. Jednak tytuł ten nie został uznany przez królów Francji, aż do [[1204]] roku, czyli do momentu, w którym Normandia weszła do ich domeny. Po śmierci księcia w [[1027]] roku władzę przejął jego najstarszy syn [[Ryszard III (książę Normandii)|Ryszard III]], jednak jego nagła śmierć oddała władzę w ręce młodszego [[Robert I Wspaniały|Roberta I]], którego podejrzewano z resztą o otrucie brata. Robert I poparł króla [[Henryk I (król Francji)|Henryka I]], w jego walce z matką i bratem, za co otrzymał nadanie [[Vexin]]. Nigdy się nie ożenił, ale wyjednał u swych baronów wybór swego nieślubnego syna [[Wilhelm II Zdobywca|Wilhelma]] na księcia. Mimo to, gdy zmarł w [[1035]] w drodze powrotnej z Ziemi Świętej, jego syn napotkał poważne trudności w objęciu władzy w księstwie.

Małoletni Wilhelm nie był w stanie zapobiec rozpadaniu się księstwa, coraz więcej hrabiów i wicehrabiów ignorowało zwierzchność książęcą i prowadziło własną politykę. Dopiero pomoc króla francuskiego [[Henryk I (król Francji)|Henryka I]] ([[1047]]) i zwycięstwo w [[bitwaBitwa podw Val-ès-DunesDolinie Wydm|bitwie pod Val-ès-Dunes]] zapewniło władzę Wilhelmowi. Po tym wydarzeniu Wilhelm wraz z królem rozpoczęli walkę z [[księstwo Andegawenii|księciem Andegawenii]] [[Godfryd Młot|Godfrydem Młotem]] co zaowocowało przyłączeniem [[Maine (Francja)|Maine]]. Ten nagły wzrost potęgi Wilhelma zaniepokoił Henryka, który w sojuszu z Godfrydem dwukrotnie najechał na Normandię. Wilhelm odparł oba ataki, pokonując przeciwników w bitwach pod [[Mortemer (Seine-Maritime)|Mortemer]] ([[1054]]) i [[Varaville]] ([[1058]]). Wojnę zakończyła jednak dopiero śmierć Henryka i Godfryda w [[1060]] roku. Na tronie francuskim zasiadł teraz małoletni [[Filip I (król Francji)|Filip I]], którego opiekunem został [[Baldwin V Flandryjski|Baldwin V]], książę Flandrii i teść Wilhelma, te dwa czynniki zapewniały Wilhelmowi pełne bezpieczeństwo od strony Paryża, dzięki czemu mógł on pozwolić sobie na znacznie szersze projekty. W [[1062]] roku zhołdował [[Maine]] i [[Ponthieu]], próbował także zająć całe [[Vexin]]. W l. [[1064]]-[[1066]] prowadził wojnę z [[księstwo Bretanii|Bretanią]], którą zakończyła dopiero śmierć księcia [[Konan II|Konana II]].

Następnym przedsięwzięciem Wilhelma był najazd na Anglię, roszcząc sobie prawa do tronu angielskiego, którego sukcesję miał mu obiecać zmarły król [[Edward Wyznawca]] w [[1051]] roku. Podbój całego kraju zapewniło zasadniczo zwycięstwo w jednej walnej [[bitwa pod Hastings|bitwie pod Hastings]], gdzie Wilhelm całkowicie rozbił wojska [[Harold II|Harolda II]], wybranego na króla przez baronów. Jednak ujarzmienie podbitego kraju trwało, aż do [[1080]] roku, książę musiał odpierać bunty możnych, a także ataki innych władców, m. in. z Walii, Szkocji czy Danii. Wielu baronów anglosaskich zostało wywłaszczonych, a ich dobra zajęły rodzinny normańskiego pochodzenia, zadzierzgnęło to trwało związki między obu krajami, gdyż wielu możnych normandzkich miało jeszcze długo dobra tak po jednej, jak i po drugiej stronie kanału La Manche.

Tymczasem na nowo wybuchł konflikt z królem Francji o Vexin, także syn Wilhelma [[Robert II Krótkoudy|Robert Krótkoudy]] buntował się przeciw ojcu ([[1077]]-[[1080]]), wpierany w tym przez Filipa I. Wilhelm umarł w [[1087]] roku w czasie oblężenia [[Mantes]] w [[Vexin]].

* [[Hrabstwo Hiémois]], obniżone do rangi wicehrabstwa w połowie [[XI|XI wiekuwiek]]u

* [[Historia Królestwa Anglii|Historia Anglii]]

* [[książęta Normandii|Władcy Normandii]]