Mihri Belli

Mihri Belli (ur. 1916, zm. 16 kwietnia 2011) – turecki działacz socjalistyczny.

Pobyt w Ameryce i powrót do kraju

Jego ojcem był Mahmut Hayrettin Bey, ważny przywódca wojskowy w trakcie Tureckiej Wojny o Niepodległość. Skończył elitarny Robert College w Stambule. W 1936 roku wyjechał na studia ekonomiczne do Uniwersytetu Missisipi w Stanach Zjednoczonych, tam po raz pierwszy zetknął się z marksizmem. Na miejscu uczestniczył w amerykańskim ruchu związkowym. Do Turcji wrócił w 1940, po powrocie dołączył do nielegalnej partii komunistycznej (TKP). W 1942 został członkiem jej Komitetu Centralnego i organizował sekcję młodzieżową. Za działalność komunistyczną został skazany na 2 lata więzienia i banicję.

Uczestnik wojny w Grecji

W 1946 wyjechał do Grecji gdzie wstąpił do Demokratycznej Armii Grecji. Raniony dwukrotnie wyjechał na leczenie do Bułgarii i ZSRR. Jego udział w wojnie udokumentowano w greckim filmie "Kapitan Kemal. Nasz Towarzysz". W 1950 został ponownie aresztowany go za nielegalne przekroczenie granicy tureckiej i posiadanie broni. Rok później został ponownie zatrzymany w czasie akcji policyjnej wymierzonej w TKP, wskutek czego otrzymuje siedmioletni wyrok więzienia i 2 lata przymusowego przesiedlenia.

Dalsza działalność

W 1960 został wykluczony z TPK, wstąpił po tym do Robotniczej Partii Turcji. Po wojskowym zamachu stanu w 1971, uciekł z kraju i wyjechał do Palestyny gdzie przebywał jako gość Organizacji Wyzwolenia Palestyny, w późniejszym czasie przebywał także w Europie. Wraca po upadku wojskowego reżimu w 1973 i amnestii, zakłada Turecką Partię Pracy. W 1975 została ona zdelegalizowana za powiązania z Kurdyjskimi organizacjami. W 1979 doszło do zamachu na Belliego w wyniku której został ranny. Do kolejnego zamachu doszło już rok później, wyjechał na Bliski Wschód a potem do Szwecji gdzie podjął współprace z kurdyjskim ruchem narodowym. W 1992 powrócił do Turcji a w 1997 spotkał Abdullahem Öcalanem. W 1996 uczestniczył w założeniu Partii Wolności i Solidarności a w 2002 w założeniu Partii Socjalistyczno-Demokratycznej.

W 2005 szerzej publice zaprezentowano portrety które tworzył w trakcie pobytu w więzieniu. W 2008 uczestniczył w kongresie założycielskim Partii Socjalistycznej.

Bibliografia

• 1917.net Stambuł: Zmarł weteran tureckiej lewicy Mihri Belli
• lewica.pl Turcja: Mihri Belli nie żyje