Roman Kramsztyk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
rekategoryzacja przy użyciu AWB |
→Linki zewnętrzne: commons |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
{{commonscat|Roman Kramsztyk}} |
|||
*{{culture|pl|os_kramsztyk_roman}} |
*{{culture|pl|os_kramsztyk_roman}} |
||
*[http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje26/text12p.htm "Malarstwo polskich Żydów" z omówieniem i obrazami Kramsztyka] |
*[http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje26/text12p.htm "Malarstwo polskich Żydów" z omówieniem i obrazami Kramsztyka] |
||
Wersja z 16:11, 20 gru 2012
Roman Kramsztyk (ur. 18 sierpnia 1885 w Warszawie, zm. 6 sierpnia 1942 w Warszawie) – polski malarz żydowskiego pochodzenia. Syn Juliana Kramsztyka, wnuk Izaaka.
Biografia
Urodził się w Warszawie w rodzinie należącej do elitarnej społeczności warszawskich asymilatorów. Zawsze uważał się za Polaka. Do okresu II wojny światowej motywy żydowskie nie pojawiły się w jego twórczości. Tym niemniej prasa endecka w recenzjach z wystaw wypominała mu zawsze jego żydowskie pochodzenie. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera, w Warszawie w prywatnej szkole Adolfa Edwarda Hersteina oraz w Monachium. Lata 1910–1914 spędził w Paryżu, w czasie I wojny światowej przebywał w Polsce, a w 1922 roku osiadł w Paryżu na stałe. Corocznie jednak przyjeżdżał do Polski, gdzie w 1939 roku zaskoczył go wybuch II wojny światowej. Choć nie znał jidysz i judaizm był mu obcy zdecydował się pozostać w getcie. Jego ocalone rysunki z getta są świadectwem nędzy, głodu i śmierci Żydów w czasie Holocaustu. Zginął zastrzelony na ulicy przez własowca[1] w pierwszych dniach likwidacji getta warszawskiego.
Był przedstawicielem nurtu klasycyzującego w polskim malarstwie (w 1922 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Rytm), można też dostrzec u niego silne wpływy Cézanne'a w technice i kompozycji. Wystawiał prace w Krakowie, Warszawie, Lwowie, Barcelonie, Paryżu i Brukseli. Uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w 1937 roku i Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. Malował portrety, sceny figuralne, martwe natury, akty, znany był z zamiłowania do pastelu i sangwiny. Gdy w ostatnich latach życia utrwalał w tej technice wstrząsające sceny zagłady getta przekazał swoje ówczesne rysunki Marii Konowej (Kowalskiej), która ukrywała się po stronie aryjskiej. Po wojnie Maria Kowalska wyjechała do Brazylii, tam też w grudniu 1946 r. zorganizowała wystawę rysunków Romana Kramsztyka z warszawskiego getta (São Paulo, XII 1946). Los większości rysunków jest nieznany, najsłynniejszy z nich - Rodzina żydowska w getcie - znajduje się w Archiwum Ringelbluma.
Jest bohaterem poematu Jacka Kaczmarskiego Kredka Kramsztyka[2], utwór ten, do własnej muzyki, wykonywał Przemysław Gintrowski.
- ↑ "Malarstwo polskich Żydów", Roman Kramsztyk.
- ↑ Jacek Kaczmarski, Kredka Kramsztyka, [w:] Ale źródło wciąż bije, Warszawa 2002, s. 76.
