Nasiono: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.3) (Robot przeniósł strony z tl:Buto (ng halaman) do tl:Buto ng halaman |
m źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Jednoliścienne-budowa nasienia.svg|right|thumb|140px|Budowa nasiona [[jednoliścienne|rośliny jednoliściennej]]<br />a) [[łupina nasienna]], b) [[bielmo (botanika)|bielmo]], c) [[liścień]], d) [[zarodek]]]] |
[[Plik:Jednoliścienne-budowa nasienia.svg|right|thumb|140px|Budowa nasiona [[jednoliścienne|rośliny jednoliściennej]]<br />a) [[łupina nasienna]], b) [[bielmo (botanika)|bielmo]], c) [[liścień]], d) [[zarodek]]]] |
||
{{commonscat|Seeds}} |
{{commonscat|Seeds}} |
||
'''Nasiono''', nasienie ([[łacina|łac.]] ''semen'') – organ [[rośliny nasienne|roślin nasiennych]] powstający z zapłodnionego [[zalążek|zalążka]] i składający się z [[zarodek|zarodka]] otoczonego tkanką zapasową i osłoniętego [[łupina nasienna|łupiną nasienną]]. Funkcją nasiona jest przede wszystkim ochrona zarodka przed niesprzyjającymi warunkami zewnętrznymi. |
'''Nasiono''', '''nasienie''' ([[łacina|łac.]] ''semen'') – organ [[rośliny nasienne|roślin nasiennych]] powstający z zapłodnionego [[zalążek|zalążka]] i składający się z [[zarodek|zarodka]] otoczonego tkanką zapasową i osłoniętego [[łupina nasienna|łupiną nasienną]]{{r|Szweykowska-2003}}. Funkcją nasiona jest przede wszystkim ochrona zarodka przed niesprzyjającymi warunkami zewnętrznymi. |
||
Poznaniem budowy nasion zajmowała się początkowo [[botanika]] ogólna. Z czasem wyodrębniły się odrębne nauki: [[karpologia]] i [[nasionoznawstwo]]. |
Poznaniem budowy nasion zajmowała się początkowo [[botanika]] ogólna. Z czasem wyodrębniły się odrębne nauki: [[karpologia]] i [[nasionoznawstwo]]. |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
Nasiona nasiennych powstają z zalążka, po [[zapłodnienie|zapłodnieniu]] [[komórka jajowa|komórki jajowej]] przez [[komórka plemnikowa|komórkę plemnikową]]. Zawierają trzy najważniejsze składniki: [[zarodek]], [[łupina nasienna]] (''testa'') i [[tkanka odżywcza]] w postaci [[bielmo (botanika)|bielma]] lub [[obielmo|obielma]]. |
Nasiona nasiennych powstają z zalążka, po [[zapłodnienie|zapłodnieniu]] [[komórka jajowa|komórki jajowej]] przez [[komórka plemnikowa|komórkę plemnikową]]. Zawierają trzy najważniejsze składniki: [[zarodek]], [[łupina nasienna]] (''testa'') i [[tkanka odżywcza]] w postaci [[bielmo (botanika)|bielma]] lub [[obielmo|obielma]]. |
||
U [[nagonasienne|roślin nagozalążkowych]] materiał zapasowy nasiona stanowi [[bielmo pierwotne]]. Nasiona u okrytozalążkowych mogą występować jako bezbielmowe (materiały odżywcze gromadzone są w [[liścień|liścieniach]]), bielmowe i obielmowe. |
U [[nagonasienne|roślin nagozalążkowych]] materiał zapasowy nasiona stanowi [[bielmo pierwotne]]. Nasiona u okrytozalążkowych mogą występować jako bezbielmowe (materiały odżywcze gromadzone są w [[liścień|liścieniach]]), bielmowe i obielmowe{{r|Szweykowska-2003}}. |
||
== Sposoby rozsiewania == |
== Sposoby rozsiewania == |
||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
== Znaczenie nasion w uprawie roślin == |
== Znaczenie nasion w uprawie roślin == |
||
Wartość [[plon]]u jest zależna od jakości nasion użytych do [[siew]]u. Wraz z rozwojem rolnictwa rozwijały się również badania i metody oceny jakości nasion. Szczególny rozwój w tej dziedzinie nastąpił w XIX wieku, wraz z powstaniem pierwszych stacji kontroli nasion (w 1869 r. w [[Ryga|Rydze]]). Przy ocenie jakości nasion uwagę zwraca się na ich czystość, zdolność [[kiełkowanie|kiełkowania]], dorodność, czyli sposób wykształcenia, zdrowotność i cechy odmianowe. Czystość nasion zmniejsza zachwaszczenie upraw. Odpowiednia zdolność kiełkowania gwarantuje szybkie i równomierne wschody. Z dorodnych nasion wyrastają odpowiednio silniejsze, dające większy plon rośliny. Dobra zdrowotność nasion ogranicza występowanie chorób i szkodników. Czystość nasion pod względem cech odmianowych gwarantuje odpowiedni dobór roślin do warunków siedliskowych uprawy |
Wartość [[plon]]u jest zależna od jakości nasion użytych do [[siew]]u. Wraz z rozwojem rolnictwa rozwijały się również badania i metody oceny jakości nasion. Szczególny rozwój w tej dziedzinie nastąpił w XIX wieku, wraz z powstaniem pierwszych stacji kontroli nasion (w 1869 r. w [[Ryga|Rydze]]). Przy ocenie jakości nasion uwagę zwraca się na ich czystość, zdolność [[kiełkowanie|kiełkowania]], dorodność, czyli sposób wykształcenia, zdrowotność i cechy odmianowe. Czystość nasion zmniejsza zachwaszczenie upraw. Odpowiednia zdolność kiełkowania gwarantuje szybkie i równomierne wschody. Z dorodnych nasion wyrastają odpowiednio silniejsze, dające większy plon rośliny. Dobra zdrowotność nasion ogranicza występowanie chorób i szkodników. Czystość nasion pod względem cech odmianowych gwarantuje odpowiedni dobór roślin do warunków siedliskowych uprawy{{r|Młodzianowska-1961}}. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
* [[diaspora (botanika)]]. |
* [[diaspora (botanika)]]. |
||
==Bibliografia== |
|||
{{Przypisy}} |
|||
<references> |
|||
<ref name="Szweykowska-2003" >{{Cytuj książkę | autor = Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy | tytuł = Botanika t.1 Morfologia | data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | isbn = 83-01-13953-6 | strony =301-304 }}</ref> |
|||
<ref name="Młodzianowska-1961">{{cytuj książkę |nazwisko=Młodzianowska |imię=Danuta |tytuł=Nasionoznawstwo |rok=1961 |wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne |miejsce=Warszawa}}</ref> |
|||
</references> |
|||
[[Kategoria:Anatomia roślin]] |
[[Kategoria:Anatomia roślin]] |
||
Wersja z 15:58, 7 sty 2013
a) łupina nasienna, b) bielmo, c) liścień, d) zarodek
Nasiono, nasienie (łac. semen) – organ roślin nasiennych powstający z zapłodnionego zalążka i składający się z zarodka otoczonego tkanką zapasową i osłoniętego łupiną nasienną[1]. Funkcją nasiona jest przede wszystkim ochrona zarodka przed niesprzyjającymi warunkami zewnętrznymi.
Poznaniem budowy nasion zajmowała się początkowo botanika ogólna. Z czasem wyodrębniły się odrębne nauki: karpologia i nasionoznawstwo.
Budowa
Nasiona nasiennych powstają z zalążka, po zapłodnieniu komórki jajowej przez komórkę plemnikową. Zawierają trzy najważniejsze składniki: zarodek, łupina nasienna (testa) i tkanka odżywcza w postaci bielma lub obielma.
U roślin nagozalążkowych materiał zapasowy nasiona stanowi bielmo pierwotne. Nasiona u okrytozalążkowych mogą występować jako bezbielmowe (materiały odżywcze gromadzone są w liścieniach), bielmowe i obielmowe[1].
Sposoby rozsiewania
Nasiona jako formy przetrwalnikowe roślin służą do rozmnażania i rozprzestrzeniania się. Rozsiewanie nasion może zachodzić na kilka sposobów:
Znaczenie nasion w uprawie roślin
Wartość plonu jest zależna od jakości nasion użytych do siewu. Wraz z rozwojem rolnictwa rozwijały się również badania i metody oceny jakości nasion. Szczególny rozwój w tej dziedzinie nastąpił w XIX wieku, wraz z powstaniem pierwszych stacji kontroli nasion (w 1869 r. w Rydze). Przy ocenie jakości nasion uwagę zwraca się na ich czystość, zdolność kiełkowania, dorodność, czyli sposób wykształcenia, zdrowotność i cechy odmianowe. Czystość nasion zmniejsza zachwaszczenie upraw. Odpowiednia zdolność kiełkowania gwarantuje szybkie i równomierne wschody. Z dorodnych nasion wyrastają odpowiednio silniejsze, dające większy plon rośliny. Dobra zdrowotność nasion ogranicza występowanie chorób i szkodników. Czystość nasion pod względem cech odmianowych gwarantuje odpowiedni dobór roślin do warunków siedliskowych uprawy[2].
Zobacz też
Bibliografia
- ↑ a b Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy: Botanika t.1 Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 301-304. ISBN 83-01-13953-6.
- ↑ Danuta Młodzianowska: Nasionoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1961.