Agawa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.2) (Robot dodał km:ទន្ដគោម |
m →Zastosowanie: main -> osobny artykuł |
||
| Linia 71: | Linia 71: | ||
* Niektóre gatunki agaw posiadają także zastosowanie lecznicze. |
* Niektóre gatunki agaw posiadają także zastosowanie lecznicze. |
||
* [[Syrop z agawy]] - środek słodzący |
* [[Syrop z agawy]] - środek słodzący |
||
{{ |
{{osobny artykuł|Syrop z agawy}} |
||
{{Przypisy|stopień= ===}} |
{{Przypisy|stopień= ===}} |
||
Wersja z 09:58, 6 lut 2013
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klasa | |
| Klad | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
agawa |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} L. {{{cytat}}} | |
Agawa (Agave L.) – rodzaj roślin z rodziny agawowatych. Liczy ponad 100 gatunków, rosnących dziko od południowych części USA do północnych rejonów Ameryki Południowej.
Morfologia
- Pokrój
- Sukulenty liściowe.
- Łodyga
- Silnie skrócona.
- Liście
- Liście są grube i mięsiste oraz pokryte drobnymi, ale ostrymi kolcami.
- Kwiaty
- Wszystkie gatunki agaw są hapaksantami (kwitną tylko jeden raz w życiu)[2]. Zakwitają w wieku 6–15 lat, ale niektóre gatunki później, nawet w wieku ok. 100 lat. Tworzą wówczas pojedynczy pęd kwiatowy o wysokości do 12 m, z ogromną liczbą (do kilkunastu tysięcy) kwiatostanów. Po przekwitnieniu roślina ginie, ale większość gatunków wytwarza odrosty korzeniowe, które kontynuują rozwój[2].
Systematyka
- Pozycja i podział wg systemu APG II (2003) i APweb (2001...)
Rodzaj należy do rodziny agawowatych Agavaceae Endl. wchodzącej w skład linii rozwojowej obejmującej hiacyntowate Hyacintheaceae, Themidaceae i Aphyllanthaceae. Klad ten wchodzi w skład rzędu szparagowców (Asparagales), stanowiący z kolei jeden z kladów jednoliściennych[1]. W obrębie rodziny Angiosperm Phylogeny Website wyróżnia kilka linii rozwojowych:
| agawowate |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd agawowce (Agavales Hutch.), rodzina agawowate (Agavaceae Endl.), podrodzina Agavoideae Herb., plemię Agaveae Dumort., rodzaj agawa (Agave L.)[3].
- Gatunki (wybór)
- agawa amerykańska (Agave americana L.)
- agawa arizońska (Agave arizonica Gentry & J.H. Weber)
- agawa ciemnozielona (Agave atrovirens Karw. ex Salm-Dyck)
- agawa chisonska (Agave glomeruliflora (Engelm.) Berger)
- agawa henekwen (Agave fourcroydes Lemaire)
- agawa kantalowa (Agave cantala Roxb.)
- agawa parryi (Agave parryi Engelm.)
- agawa sizalowa (Agave sisalana Perrine)
- Agave deserti Engelm.
- Agave xylonacantha Salm-Dyck
- Agave lechuguilla Torr.
Zastosowanie
- Rośliny ozdobne. W krajach o cieplejszym klimacie są powszechnie wykorzystywane do nasadzeń krajobrazowych, w dużych ogrodach skalnych i w parkach. W krajach o zimniejszym klimacie, m.in. w Polsce, niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny pokojowe.
- Wykorzystywana jest do produkcji takich alkoholi jak tequila, mezcal i pulque. Dawniej robiono z niej też papier oraz liny, sznurki.
- Niektóre gatunki agaw posiadają także zastosowanie lecznicze.
- Syrop z agawy - środek słodzący
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
- ↑ a b zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Agave wg Reveala
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
