Jarmark: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
replaced: disambigR → inne znaczenia przy użyciu AWB |
→W Polsce: drobne techniczne |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
== W Polsce == |
== W Polsce == |
||
W [[Polska|Polsce]] jarmarki upowszechniły się w [[XIII wiek]]u w [[Gdańsk]]u i we [[Wrocław]]iu, a w [[wiek]]ach późniejszych we [[Lwów|Lwowie]], [[Łuck]]u, [[Grodno|Grodnie]], [[Wilno|Wilnie]] (głównie [[Użytki leśne|produkty leśne]]); [[Jarosław]]iu, [[Kłecko|Kłecku]] ([[sukno|sukna]]), [[Przemyśl]]u, [[Przeworsk]]u ([[wół|woły]]); [[Kraków|Krakowie]], [[Sandomierz]]u, [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]], [[Płock]]u, [[Toruń|Toruniu]] ([[zboża]]) i [[Lublin]]ie ([[wina węgierskie]], [[zboża]], [[wół|woły]]). |
W [[Polska|Polsce]] jarmarki upowszechniły się w [[XIII wiek]]u w [[Jarmark św. Dominika|Gdańsk]]u i we [[Wrocław]]iu, a w [[wiek]]ach późniejszych we [[Lwów|Lwowie]], [[Łuck]]u, [[Grodno|Grodnie]], [[Wilno|Wilnie]] (głównie [[Użytki leśne|produkty leśne]]); [[Jarosław]]iu, [[Kłecko|Kłecku]] ([[sukno|sukna]]), [[Przemyśl]]u, [[Przeworsk]]u ([[wół|woły]]); [[Kraków|Krakowie]], [[Sandomierz]]u, [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]], [[Płock]]u, [[Toruń|Toruniu]] ([[zboża]]) i [[Lublin]]ie ([[wina węgierskie]], [[zboża]], [[wół|woły]]). |
||
Na jarmarkach skupowano towary wywożone masowo (szlakami wodnymi i lądowymi) na zachód [[Europa|Europy]] ([[zboża]], [[futro|futra]], [[wół|woły]], [[Użytki leśne|produkty leśne]], [[len]]). Z zachodniej [[Europa|Europy]] przywożono [[sukno]], wyroby metalowe, korzenie, [[wino]], dobra luksusowe. Współcześnie nieliczne istniejące nadal jarmarki mają miejscowy zasięg lub stanowią rodzaj [[festyn]]u ([[Jarmark św. Dominika]] w [[Gdańsk]]u, [[Jarmark Jagielloński]] w [[Lublin]]ie (lub coroczny jarmark odbywający się 15 sierpnia w [[Skotniki (powiat piotrkowski)|Skotnikach]]). Potocznie nazwa ''[[targ]]'' i ''jarmark'' używana jest zamiennie. |
Na jarmarkach skupowano towary wywożone masowo (szlakami wodnymi i lądowymi) na zachód [[Europa|Europy]] ([[zboża]], [[futro|futra]], [[wół|woły]], [[Użytki leśne|produkty leśne]], [[len]]). Z zachodniej [[Europa|Europy]] przywożono [[sukno]], wyroby metalowe, korzenie, [[wino]], dobra luksusowe. Współcześnie nieliczne istniejące nadal jarmarki mają miejscowy zasięg lub stanowią rodzaj [[festyn]]u ([[Jarmark św. Dominika]] w [[Gdańsk]]u, [[Jarmark Jagielloński]] w [[Lublin]]ie (lub coroczny jarmark odbywający się 15 sierpnia w [[Skotniki (powiat piotrkowski)|Skotnikach]]). Potocznie nazwa ''[[targ]]'' i ''jarmark'' używana jest zamiennie. |
||
Wersja z 22:27, 5 mar 2013
Jarmark (niem. Jahrmarkt - targ doroczny) – rodzaj targu średniowiecznego o znaczeniu ponadlokalnym, będącego centrum wymiany towarów handlu dalekosiężnego.
Historia
W średniowieczu była to jedna z podstawowych form wolnego handlu, głównie hurtowego. Jarmarki organizowano corocznie w stałych terminach, najczęściej przy okazji święta kościelnego. Przywileje świeckie i kościelne gwarantowały kupcom bezpieczeństwo osobiste i nienaruszalność mienia (pokój jarmarczny, pokój królewski, pax Dei), a miejscowe władze miały obowiązek ograniczyć na czas jarmarku cechowy monopol sprzedaży i nadzorować prawidłowość dokonywanych transakcji (miary, wagi, ceny). Jarmarki trwały od 1-2 dni do 2 tygodni. Niekiedy na jarmarkach czas ten dzielono na terminy wystawiania towarów, zawierania umów i rozliczania zobowiązań. Masowy napływ na jarmarki kupców i klientów przyczyniał się do rozkwitu miast jarmarcznych. Od początku XII wieku funkcjonowały jarmarki, na których wymieniano towary z Bliskiego Wschodu oraz zachodniej i północnej części Europy. Najpopularniejsze były jarmarki szampańskie. Jarmarki pełniły również rolę wystaw i giełd towarowych, a transakcje oparte były głównie na kredycie. Rozwijały się rozmaite formy zobowiązań i spółek handlowych. W XVI wieku wraz z rozwojem komunikacji i pojawieniem się nowych form handlu rola jarmarków znacząco się zmniejszyła.
W Polsce
W Polsce jarmarki upowszechniły się w XIII wieku w Gdańsku i we Wrocławiu, a w wiekach późniejszych we Lwowie, Łucku, Grodnie, Wilnie (głównie produkty leśne); Jarosławiu, Kłecku (sukna), Przemyślu, Przeworsku (woły); Krakowie, Sandomierzu, Kazimierzu Dolnym, Płocku, Toruniu (zboża) i Lublinie (wina węgierskie, zboża, woły).
Na jarmarkach skupowano towary wywożone masowo (szlakami wodnymi i lądowymi) na zachód Europy (zboża, futra, woły, produkty leśne, len). Z zachodniej Europy przywożono sukno, wyroby metalowe, korzenie, wino, dobra luksusowe. Współcześnie nieliczne istniejące nadal jarmarki mają miejscowy zasięg lub stanowią rodzaj festynu (Jarmark św. Dominika w Gdańsku, Jarmark Jagielloński w Lublinie (lub coroczny jarmark odbywający się 15 sierpnia w Skotnikach). Potocznie nazwa targ i jarmark używana jest zamiennie.
Zobacz też
Bibliografia
- Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku,Henryk Samsonowicz, Warszawa 1981, t. I, s. 279-281