Tenor: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Robot poprawił lv:Tenors (balss)→lv:Tenors |
|||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
[[Kategoria:Tenorzy|*]] |
[[Kategoria:Tenorzy|*]] |
||
[[ar:تينور (طبقة صوتية)]] |
|||
[[be:Тэнар]] |
|||
[[bg:Тенор]] |
|||
[[bs:Tenor]] |
|||
[[ca:Tenor]] |
|||
[[cs:Tenor]] |
|||
[[da:Tenor (stemme)]] |
|||
[[de:Tenor (Stimmlage)]] |
|||
[[et:Tenor]] |
|||
[[el:Τενόρος]] |
|||
[[en:Tenor]] |
|||
[[es:Tenor]] |
|||
[[eo:Tenoro]] |
|||
[[eu:Tenor]] |
|||
[[fa:تنور (صدا)]] |
|||
[[fr:Ténor]] |
|||
[[gl:Tenor]] |
|||
[[ko:테너]] |
|||
[[hr:Tenor]] |
|||
[[io:Tenoro]] |
|||
[[id:Tenor]] |
|||
[[is:Tenór]] |
|||
[[it:Tenore]] |
|||
[[he:טנור]] |
|||
[[ka:ტენორი]] |
|||
[[kk:Тенор]] |
|||
[[ku:Tenor]] |
|||
[[la:Tenor]] |
|||
[[lv:Tenors]] |
[[lv:Tenors]] |
||
[[lt:Tenoras]] |
|||
[[hu:Tenor]] |
|||
[[mk:Тенор]] |
|||
[[ms:Tenor]] |
|||
[[nl:Tenor (zangstem)]] |
|||
[[ja:テノール]] |
|||
[[no:Tenor]] |
|||
[[nn:Tenor]] |
|||
[[pt:Tenor]] |
|||
[[ro:Tenor]] |
|||
[[ru:Тенор]] |
|||
[[simple:Tenor]] |
|||
[[sk:Tenor (vysoký hlas)]] |
|||
[[sl:Tenor]] |
|||
[[sr:Тенор]] |
|||
[[sh:Tenori]] |
|||
[[fi:Tenori]] |
|||
[[sv:Tenor]] |
|||
[[th:เทเนอร์]] |
|||
[[tr:Tenor]] |
|||
[[uk:Тенор]] |
|||
[[zh:男高音]] |
|||
Wersja z 17:42, 12 mar 2013
Tenor to rodzaj głosu ludzkiego. Mianem tym określa się również osoby śpiewające tym głosem.
Tenor jest najwyższym głosem męskim osiągalnym rejestrem piersiowym (patrz: technika śpiewu). Zwykle obejmuje zakres od c do c2.
Nazwa głosu pochodzi od włoskiego słowa "tenere" (pol. podtrzymywać). Na początku rozwoju polifonii wokalnej, w muzyce średniowiecznej, tenor zawsze wykonywał partię cantus firmus, podtrzymując głos wysoki (nazywany "cantus", mniej więcej w skali sopranu), który wykonywał inną melodię. W dalszym rozwoju dodano trzeci głos, wyższy niż tenor, śpiewający melodię odnoszącą się do cantus firmus, niejako przeciw tenorowi (contratenor altus, czyli wysoki (=altus) głos śpiewający partię konkurującą z partią tenorową). Następnie dodano kolejny głos, niższy (contratenor bassus, czyli głos niski (=bassus) śpiewający partię również konkurującą z partią tenorową). W ten sposób stworzono podstawowy skład polifoniczny podobny do obecnie nam znanego: cantus, contratenor altus, tenor, contratenor bassus. Dla ułatwienia odrzucono potem słowa "contratenor", tworząc nazewnictwo "cantus - altus - tenor - bassus" upodobnione do stosowanego w naszych czasach, znane już w renesansie i używane częściowo również w baroku.
Przed drugą połową XVII wieku tenory obsadzane były w partiach kojarzonych obecnie z innymi głosami.
Ze względu na to, że przez długi czas w historii kobietom nie wolno było śpiewać w kościele, w głosach wyższych (głównie w partii "cantus") obsadzani byli albo mężczyźni śpiewający falsetem (obecnie zwani kontratenorami), albo chłopcy przed mutacją, posiadający głos zwany dyszkantem. Wbrew obecnym skojarzeniom, w partii "altus" nie śpiewał zwykle głos kojarzony z obecnym żeńskim altem lub falsetowym kontratenorem, ale tenor śpiewający rejestrem piersiowym o wyjątkowo szerokiej skali. Obecnie niektórzy wykonawcy muzyki dawnej, zwykle śpiewający partie tenorowe, często wykonują partie "altus" właśnie w ten sposób (np. Charles Daniels, Stephan van Dyck, a w Polsce m.in. Maciej Gocman).
Wyróżniamy kilka rodzajów tenoru - tenor liryczny, tenor dramatyczny często o ciemniej i metalicznej barwie oraz tenor spinto.
Skala tenorowa sytuuje się więc pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu (śpiewanego falsetem). Istnieje rozróżnienie skali tenorowej dla solistów, oscylującej między c a c2 do d2, a skali tenorowej dla tenorów chóralnych, których skala plasuję się od c do g1-a1.