Joseph Radetzky: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.3) (Robot dodał vi:Joseph Radetzky von Radetz |
|||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
[[Kategoria:Urodzeni w 1766]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1766]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1858]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1858]] |
||
[[ar:جوزيف راديتزكي]] |
|||
[[an:Joseph Radetzky]] |
|||
[[be:Іозеф Радэцкі]] |
|||
[[bg:Йозеф Радецки]] |
|||
[[cs:Jan Radecký z Radče]] |
|||
[[da:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[de:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[et:Josef Radetzky]] |
|||
[[en:Joseph Radetzky von Radetz]] |
|||
[[es:Joseph Radetzky]] |
|||
[[fr:Joseph Radetzky]] |
|||
[[ko:요제프 라데츠키]] |
|||
[[hr:Josef Radetzky]] |
|||
[[it:Josef Radetzky]] |
|||
[[he:יוזף רדצקי פון רדץ]] |
|||
[[la:Iosephus Venceslaus Radetzky von Radetz]] |
|||
[[lmo:Josef Radetzky]] |
|||
[[hu:Joseph Wenzel Radetzky]] |
|||
[[nl:Josef Radetzky von Radetz]] |
|||
[[ja:ヨーゼフ・ラデツキー]] |
|||
[[no:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[pt:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[ro:Josef Radetzky]] |
|||
[[ru:Радецкий, Йозеф]] |
|||
[[sl:Josef Radetzky]] |
|||
[[sr:Јозеф Радецки]] |
|||
[[fi:Joseph Radetzky]] |
|||
[[sv:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[tr:Josef Wenzel Radetzky von Radetz]] |
|||
[[uk:Йозеф Радецький]] |
|||
[[vi:Joseph Radetzky von Radetz]] |
|||
[[zh:约瑟夫·拉德茨基·冯·拉德茨]] |
|||
Wersja z 03:44, 13 mar 2013
Joseph Radetzky (Józef Radecki), właśc. Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz (ur. 2 listopada 1766 w zamku Třebnice – obecnie część miasta Sedlčany, Czechy, zm. 5 stycznia 1858 w Mediolanie, Włochy), feldmarszałek, jeden z najwybitniejszych dowódców austriackich w XIX wieku.
W 1784 wstąpił jako kadet do regimentu kirasjerów i walczył w wojnie z Turkami 1788-1789, w latach 1792-1795 brał udział w operacjach w Niderlandach i nad Renem. W bitwach pod Voltri i Hohenlinden odznaczył się i dostał awanse. Uczestnik wojen z napoleońską Francją.
Mianowany szefem sztabu dowódcy koalicji antyfrancuskiej feldmarszałka austriackiego Karla Schwarzenberga i w 1813 uczestnik bitwy pod Lipskiem. Autor planów sprzymierzonych rozegrania tej bitwy. Od 1829 generał kawalerii i wojskowy komendant twierdzy w Ołomuńcu. W 1831 mianowany dowódcą wojsk austriackich w Królestwie Lombardzko-Weneckim. Podczas wydarzeń rewolucyjnych we Włoszech w czasie Wiosny Ludów dwukrotnie zwyciężał wojska piemonckie: w 1848 w bitwie pod Custozą i w 1849 w bitwie pod Novarą. W latach 1849-1857 gubernator Lombardii i Wenecji.
Autor Über den Zweck der Übungslager im Frieden (1816) i Gedanken über Festungen (1827).
Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: w Wiedniu, Pradze (na Malostranské náměstí – wówczas placu Radetzkiego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.
Zmarł wskutek wypadku w Mediolanie, jego ciało złożono 19 stycznia 1858 w Heldenbergu w Dolnej Austrii. Był kawalerem Orderu Złotego Runa (1848).
Na jego cześć Johann Strauss starszy skomponował słynny Marsz Radetzkiego.
Bibliografia
- Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.
