Dekanaty Kościoła Polskokatolickiego w RP

Dekanaty Kościoła Polskokatolickiego w RP – niższe jednostki administracyjne Kościoła, składające się z kilku (nie mniej niż pięć) lub kilkunastu parafii – w Kościele Polskokatolickim średnio 6,5 parafii. Dekanaty powołuje ordynariusz diecezji, a na jego czele stoi dziekan (prezbiter) (w większych dekanatach posiada zastępcę – wicedziekana), który urzęduje w kancelarii dekanatu. Siedziba dekanatu jest zależna od miejsca rezydowania dziekana.

Od momentu powstania pierwszej parafii PNKK w Polsce w 1921 roku, aż do 1961 roku nie istniał praktycznie żaden podział Kościoła na struktury wyższego rzędu (diecezje).

Pierwsza próba zorganizowania znormalizowanej struktury ponadparafialnej pojawia się w latach 30 XX wieku, wyróżnia się wtedy działalność pięciu dekanatów – okręgów: krakowskiego, kieleckiego, lubelskiego, warszawskiego oraz wielkopolskiego.

Po II wojnie światowej kilkakrotnie zmieniała się struktura administracyjna Kościoła Polskokatolickiego (do 1951 r.: Polski Narodowy Kościół Katolicki), według spisu przedłożonego przez Kościół władzom w 1945 roku Kościół podzielony był na 6 okręgów: warszawski, kielecki, chełmski, lubelski, małopolski i wielkopolski. W 1951 roku nastąpiła likwidacja okręgów, a w ich miejsce zawiązano dekanaty tj. warszawski, kielecki, krakowski, wrocławski, bydgoski, lubelski i chełmski. W 1952 roku dekanat warszawski przemianowano na centralny, krakowski na małopolski, bydgoski na pomorski, a wrocławski na śląski. W 1954 roku przeprowadzono centralizację struktury administracyjnej Kościoła Polskokatolickiego dzieląc sam Kościół na cztery dekanaty: centralny, lubelski, śląsko-małopolski i pomorski. Rok 1957 przyniósł kolejną reformę administracyjną, powrócono do podziału na 7 dekanatów, rok później było ich już tylko 6: centralny, lubelski, chełmski, krakowski oraz wrocławski.

Kiedy wydawało się, że powyższy podział przetrwa dłuższy czas, postanowiono na nowo ulepszyć strukturę administracyjną Kościoła Polskokatolickiego. Decyzja w tej sprawie zapadła pod koniec 1959 r., natomiast weszła w życie na początku kolejnego, kiedy bp Maksymilian Rode powiadomił księży o nowym podziale administracyjnym na 11 dekanatów. W 1961 roku na mocy dekretu wydanego 23 marca bp Rode doprowadził do utworzenia trzech jednostek wyższego rzędu tj. diecezji. Archidiecezja warszawska składała się z dekanatów: warszawskiego, lubelskiego, zamojskiego, bydgoskiego i gdańskiego; diecezja wrocławska składała się z dekanatów: wrocławsko-opolskiego, poznańsko-zielonogórskiego i szczecińsko-koszalińskiego; w skład diecezji wrocławskiej weszły dekanaty krakowski, bolesławski, kielecki i rzeszowski.

Na początku XXI wieku w konsekwencji reformy administracyjnej Polski (1999) oraz spadającej liczby parafii przeprowadzono długo oczekiwaną reformę podziału dekanalnego Kościoła Polskokatolickiego, w wyniku której uległy likwidacji dekanaty z siedzibą w: Boguszach, Bolesławiu, Elblągu, Gdańsku, Lesznie, Łodzi, Majdanie Leśniowskim, Ostrowie Wielkopolskim, Tarnogórze, Warszawie i Żarach. W 2009 roku zlikwidowano dekanat szczecińsko-gorzowski, tworząc dekanat pomorsko-wielkopolski.

Obecnie w trzech diecezjach Kościoła Polskokatolickiego w RP: warszawskiej (WAR), krakowsko-częstochowskiej (KCZ) oraz wrocławskiej istnieje 12 dekanatów:

• dolnośląski (WRO), z siedzibą we Boguszowie-Gorcach; dziekan: ks. dziek. mgr Bogusław Kropielnicki
• śląski (KCZ), z siedzibą w Krzykawie-Małobądzu; dziekan: ks. dziek. mgr Tadeusz Budacz
• kielecki (KCZ), z siedzibą w Hucisku; dziekan: ks. dziek. mgr. Paweł Walczyński
• krakowski (KCZ), z siedzibą w Krakowie; dziekan: ks. dziek. inf. Czesław Siepietowski
• lubelsko-chełmski (WAR), z siedzibą w Chełmie; dziekan: ks. dziek. mgr Ryszard Walczyński
• lubuski (WRO), z siedzibą w Szprotawie; dziekan: ks. dziek. Ryszard Szykuła
• podkarpacki (KCZ), z siedzibą w Sanoku; dziekan: ks. dziek. Ryszard Rawicki
• pomorsko-wielkopolski (WRO), z siedzibą w Stargardzie Szczecińskim; dziekan: ks. Adam Bożacki
• pomorsko-warmiński (WAR), z siedzibą w Bydgoszczy; dziekan: ks. dziek. dr Tadeusz Urban
• warszawsko-łódzki (WAR), z siedzibą w Warszawie; dziekan: ks. dziek. mgr Henryk Dąbrowski (Warszawa), wicedziekan: ks. sen. mgr Stanisław Muchewicz (Łódź)
• zamojski (WAR), z siedzibą w Majdanie Nepryskim; dziekan: ks. dziek. dr Mieczysław Piątek
• żółkiewski (WAR), z siedzibą w Maciejowie Nowym; dziekan: ks. dziek. mgr Krzysztof Fudala