Attyka (architektura): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 20:22, 25 sie 2013

Attyka (franc. (étage) attique, z grec. Attikos) – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych.

W zależności od ukształtowania rozróżnia się attyki:

pełne – stosowane głównie w średniowieczu
ażurowe (balustradowe i arkadowe) – renesans i barok
uskokowe lub schodkowe – klasycyzm przełomu XVIII i XIX wieku
grzebieniowe (zwane polskimi) – stosowane w 2. połowie XVI wieku

Attyka stosowana była w starożytności (Grecja, Rzym), a także ponownie (w zmienionej formie) od XVI wieku. Charakterystyczna dla renesansowej architektury Polski i Czech była ozdobą zamków, pałaców, kościołów, ratuszów oraz bram i kamienic. Do najpiękniejszych attyk polskich należą attyki: krakowskich sukiennic (1557), ratuszów w Tarnowie i Sandomierzu (2. połowa XVI wieku) oraz Szydłowcu.

Bardzo rozbudowane formy przyjmowała zwłaszcza w manieryzmie (mieszczańskie kamienice Celejowska oraz Przybyłów w Kazimierzu Dolnym), Kamienica Konopiców w Lublinie, Kamienica Chociszewska w Lublinie, Kamienica Królewska we Lwowie.

Na Dolnym Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "Pod Złotą Koroną" przy Rynku nr 29 we Wrocławiu.

W okresie socrealizmu w Warszawie attykami ozdobiono między innymi Pałac Kultury i Nauki, a w Krakowie budynek "S" Centrum Administracyjnego w Nowej Hucie.

Bibliografia

Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 16, 17. ISBN 83-85001-89-1.

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 [[Plik:Mikołaj Przybyła`s house attic in Kazimierz Dolny in Poland.JPG|250px|thumb|right|Attyka kamienicy Mikołaja Przybyły w Kazimierzu Dolnym]]
 [[Plik:Baranow attyka.jpg|thumb|250px|<center>Attyka elewacji południowej<br />[[zamek w Baranowie Sandomierskim]]]]
+[[File:Kamienica Chociszewska close-up.jpg|thumb|Kamienica Chociszewska]]
 {{wikisłownik|attyka}}
 {{commonscat|Attics}}
@@ Linia 14: / Linia 15: @@
 Attyka stosowana była w starożytności ([[Grecja]], [[Cesarstwo rzymskie|Rzym]]), a także ponownie (w zmienionej formie) od [[XVI wiek]]u. Charakterystyczna dla renesansowej architektury [[Polska|Polski]] i [[Czechy|Czech]] była ozdobą zamków, pałaców, kościołów, ratuszów oraz bram i kamienic. Do najpiękniejszych attyk polskich należą attyki: [[Kraków|krakowskich]] sukiennic ([[1557]]), ratuszów w [[Tarnów|Tarnowie]] i [[Sandomierz|Sandomierzu]] (2. połowa XVI wieku) oraz [[Szydłowiec|Szydłowcu]].
-Bardzo rozbudowane formy przyjmowała zwłaszcza w [[manieryzm (sztuka)|manieryzmie]] (mieszczańskie kamienice Celejowska oraz Przybyłów w [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]]). Na Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "[[Pod Złotą Koroną]]" przy Rynku nr 29 we [[Wrocław]]iu. W Warszawie attykami ozdobiony jest między innymi [[Pałac Kultury i Nauki]].
+Bardzo rozbudowane formy przyjmowała zwłaszcza w [[manieryzm (sztuka)|manieryzmie]] (mieszczańskie kamienice Celejowska oraz Przybyłów w [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]]), [[Kamienica Konopiców]] w Lublinie, [[Kamienica Chociszewska]] w Lublinie, [[Kamienica Królewska we Lwowie]].
+Na Dolnym Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "[[Pod Złotą Koroną]]" przy Rynku nr 29 we [[Wrocław]]iu.
+W okresie socrealizmu w Warszawie attykami ozdobiono między innymi [[Pałac Kultury i Nauki]], a w Krakowie budynek "S" Centrum Administracyjnego w Nowej Hucie.
 == Bibliografia ==