Bitwa pod Hawaną: Różnice pomiędzy wersjami

Bitwa pod Hawaną
	wojna francusko-pruska 1870-1871
	; {{{opis grafiki}}}
Czas	{{{czas}}}
Miejsce	w pobliżu Hawany
Terytorium	północne wybrzeża Kuby
Wynik	nierozstrzygnięta
Strony konfliktu
; II Cesarstwo Francuskie	Królestwo Prus
Dowódcy
kmdr por. Alexandre Franquet	por. mar. Eduard von Knorr
Siły
awizo Bouvet (73 ludzi)	kanonierka Meteor (64 ludzi)
Straty
3 lub 10 zabitych i rannych	2 zabitych, 1 ranny
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|}
	[[commons:{{{commons}}}\|Multimedia w Wikimedia Commons]]

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 20:37, 3 paź 2013

Bitwa pod Hawaną – niewielkie morskie starcie pomiędzy francuskim okrętem klasy awizo a pruską kanonierką, w czasie wojny francusko-pruskiej w 1870.

Prolog

7 listopada do Hawany przybyła pruska kanonierka Meteor (płynąca z Nassau), a krótko później francuski awizo Bouvet (na kursie z Martyniki). 8 listopada, dowodzący Meteorem Eduard von Knorr wyzwał francuskiego dowódcę – Alexandre'a Franqueta - na bitwę. Wyzwanie zostało przez Francuzów przyjęte i obie jednostki przygotowywały się przez kolejną dobę do walki: Prusacy w porcie, a Francuzi poza nim^[3].

Bitwa

9 listopada Bouvet czekał na Meteora ok. 10 mil morskich (ok. 18,5 km) od hiszpańskich wód terytorialnych. Pruska jednostka przybyła w towarzystwie dwóch hiszpańskich okrętów, które miały pilnować, aby starcie toczyło się wyłącznie na wodach neutralnych.

Gdy Meteor wypłynął z wód hiszpańskich, Francuzi rozpoczęli ostrzał. Kanonierka była nieco gorzej uzbrojona, ale za to bardzo zwrotna, a francuski awizo miał słaby punkt w postaci nie osłoniętego kotła parowego (przed bitwą – na rozkaz Franqueta – częściowo osłonięto go workami piasku i węgla), co wyrównywało w pewien sposób szanse w starciu.

Po początkowej fazie ostrzału z dystansu, Bouvet niespodziewanie zmienił kurs i zaczął zbliżać się do niemieckiego okrętu. Próba staranowania przeciwnika nie zakończyła się sukcesem, ale próba abordażu ze strony pruskiej także zakończyła się fiaskiem, gdyż statki stykały się z sobą tylko chwilę. W międzyczasie jednak Meteor został unieruchomiony, gdyż jego turbina zaplątała się w liny. Załoga Bouveta, dostrzegając to, wykonała manewr ale doszło do wybuchu rur z parą wodną (właśc. tzw. pary przegrzanej) i z kolei Francuzi zostali unieruchomieni. Podczas gdy Prusacy starali się odblokować swoją turbinę, aby wykorzystać nadarzającą się okazję, marynarze z Bouveta postawili żagle i wpłynęli na wody hiszpańskie.

Po bitwie

Okręty hiszpańskie rozdzieliły walczące strony i odeskortowały z powrotem do portu w Hawanie. Podczas bitwy obydwa okręty poniosły pewne straty, ale były one niewielkie: nieliczne uszkodzenia w poszyciu i na pokładach oraz 2 zabitych i 1 ranny po stronie pruskiej, a po stronie francuskiej – w zależności od źródła – albo 3 rannych albo 10 zabitych i rannych.

Bitwa pozostała nierozstrzygnięta, a żadna ze stron nie podjęła już próby walki. Meteor pozostał do końca wojny (maj 1871) w Hawanie.

Wkrótce później, dowódcy walczących jednostek otrzymali awanse: Franquet został komandorem, a von Knorr komandorem podporucznikiem i został odznaczony Krzyżem Żelaznym II Klasy.

Uzbrojenie jednostek

Bouvet: 1 działo okrętowe 160 mm, 2 działa 120 mm;
Meteor: 1 działo 150 mm (wg historyka René Chartranda aż 240 mm), 2 działa 120 mm.

↑ Okręty pruskie stanowiły trzon Floty Związku Północnoniemieckiego (Norddeutsche Bundesmarine) do 1871, kiedy to Flota została zreorganizowana - po zjednoczeniu Niemiec - we Flotę Cesarską (Kaiserliche Marine);
↑ Rozbieżne dane;
↑ Zgodnie z obowiązującym prawem obie jednostki przed bitwą musiały odczekać minimum 1 dzień od wyjścia jednej z nich z portu, gdyż Kuba należała do neutralnej Hiszpanii.

Bibliografia

(Pułkownik) Rousset, Histoire générale de la Guerre franco-allemande, tome 2, édition Jules Tallandier, Paris 1911.
René Chartrand, La Havane, le 9 novembre 1870: le Bouvet français contre le Météor prussien, Tradition magazine, n°236, marzec- kwiecień 2008.
(Wiceadmirał) E. von Mantey, Histoire de la marine allemande (1675–1926), Paris 1930.

[1] Okręty pruskie stanowiły trzon Floty Związku Północnoniemieckiego (Norddeutsche Bundesmarine) do 1871, kiedy to Flota została zreorganizowana - po zjednoczeniu Niemiec - we Flotę Cesarską (Kaiserliche Marine);

[2] Rozbieżne dane;

[3] Zgodnie z obowiązującym prawem obie jednostki przed bitwą musiały odczekać minimum 1 dzień od wyjścia jednej z nich z portu, gdyż Kuba należała do neutralnej Hiszpanii.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 }}
 {{Wojna francusko-pruska}}
-'''Bitwa pod Hawaną'''- było to niewielkie [[bitwa morska|morskie starcie]] pomiędzy francuskim [[okręt]]em klasy [[Awizo (klasa okrętów)|awizo]], a pruską [[Kanonierka|kanonierką]], w czasie [[Wojna francusko-pruska|wojny francusko-pruskiej]] w [[1870]].
+'''Bitwa pod Hawaną''' – niewielkie [[bitwa morska|morskie starcie]] pomiędzy francuskim [[okręt]]em klasy [[Awizo (klasa okrętów)|awizo]] a pruską [[Kanonierka|kanonierką]], w czasie [[Wojna francusko-pruska|wojny francusko-pruskiej]] w [[1870]].
 == Prolog ==
-[[7 listopada]] do [[Hawana|Hawany]] przybyła pruska kanonierka ''Meteor'' (płynąca z [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]), a krótko później francuski awizo ''Bouvet'' (na kursie z [[Martynika|Martyniki]]). [[8 listopada]], dowodzący ''Meteorem'' [[Eduard von Knorr]] wyzwał francuskiego dowódcę - [[Alexandre Franquet|Alexandre'a Franqueta]] - na bitwę. Wyzwanie zostało przez Francuzów przyjęte i obie jednostki przygotowywały się przez kolejną dobę do walki: Prusacy w porcie, a Francuzi poza nim<ref>Zgodnie z obowiązującym prawem obie jednostki przed bitwą musiały odczekać minimum 1 dzień od wyjścia jednej z nich z portu, gdyż Kuba należała do neutralnej Hiszpanii.</ref>.
+listopada do [[Hawana|Hawany]] przybyła pruska kanonierka ''Meteor'' (płynąca z [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]), a krótko później francuski awizo ''Bouvet'' (na kursie z [[Martynika|Martyniki]]). 8 listopada, dowodzący ''Meteorem'' [[Eduard von Knorr]] wyzwał francuskiego dowódcę – [[Alexandre Franquet|Alexandre'a Franqueta]] - na bitwę. Wyzwanie zostało przez Francuzów przyjęte i obie jednostki przygotowywały się przez kolejną dobę do walki: Prusacy w porcie, a Francuzi poza nim<ref>Zgodnie z obowiązującym prawem obie jednostki przed bitwą musiały odczekać minimum 1 dzień od wyjścia jednej z nich z portu, gdyż Kuba należała do neutralnej Hiszpanii.</ref>.
 == Bitwa ==
-[[9 listopada]] ''Bouvet'' czekał na ''Meteora'' ok. 10 [[Mila morska|mil morskich]] (ok. 18,5 km) od hiszpańskich [[Morze terytorialne|wód terytorialnych]]. Pruska jednostka przybyła w towarzystwie dwóch hiszpańskich okrętów, które miały pilnować, aby starcie toczyło się wyłącznie na wodach neutralnych.
+listopada ''Bouvet'' czekał na ''Meteora'' ok. 10 [[Mila morska|mil morskich]] (ok. 18,5 km) od hiszpańskich [[Morze terytorialne|wód terytorialnych]]. Pruska jednostka przybyła w towarzystwie dwóch hiszpańskich okrętów, które miały pilnować, aby starcie toczyło się wyłącznie na wodach neutralnych.
-Gdy ''Meteor'' wypłynął z wód hiszpańskich, Francuzi rozpoczęli ostrzał. Kanonierka była nieco gorzej uzbrojona, ale za to bardzo zwrotna, a francuski awizo miał słaby punkt w postaci nie osłoniętego kotła parowego (przed bitwą - na rozkaz Franqueta - częściowo osłonięto go workami piasku i węgla), co wyrównywało w pewien sposób szanse w starciu.
+Gdy ''Meteor'' wypłynął z wód hiszpańskich, Francuzi rozpoczęli ostrzał. Kanonierka była nieco gorzej uzbrojona, ale za to bardzo zwrotna, a francuski awizo miał słaby punkt w postaci nie osłoniętego kotła parowego (przed bitwą – na rozkaz Franqueta – częściowo osłonięto go workami piasku i węgla), co wyrównywało w pewien sposób szanse w starciu.
 Po początkowej fazie ostrzału z dystansu, ''Bouvet'' niespodziewanie zmienił kurs i zaczął zbliżać się do niemieckiego okrętu. Próba staranowania przeciwnika nie zakończyła się sukcesem, ale próba [[abordaż]]u ze strony pruskiej także zakończyła się fiaskiem, gdyż statki stykały się z sobą tylko chwilę. W międzyczasie jednak ''Meteor'' został unieruchomiony, gdyż jego [[turbina]] zaplątała się w liny. Załoga ''Bouveta'', dostrzegając to, wykonała manewr ale doszło do wybuchu rur z [[Para wodna|parą wodną]] (właśc. tzw. [[Para przegrzana|pary przegrzanej]]) i z kolei Francuzi zostali unieruchomieni. Podczas gdy Prusacy starali się odblokować swoją turbinę, aby wykorzystać nadarzającą się okazję, marynarze z ''Bouveta'' postawili żagle i wpłynęli na wody hiszpańskie.
 == Po bitwie ==
-Okręty hiszpańskie rozdzieliły walczące strony i odeskortowały z powrotem do portu w Hawanie. Podczas bitwy obydwa okręty poniosły pewne straty, ale były one niewielkie: nieliczne uszkodzenia w poszyciu i na pokładach oraz 2 zabitych i 1 ranny po stronie pruskiej, a po stronie francuskiej - w zależności od źródła - albo 3 rannych albo 10 zabitych i rannych.
+Okręty hiszpańskie rozdzieliły walczące strony i odeskortowały z powrotem do portu w Hawanie. Podczas bitwy obydwa okręty poniosły pewne straty, ale były one niewielkie: nieliczne uszkodzenia w poszyciu i na pokładach oraz 2 zabitych i 1 ranny po stronie pruskiej, a po stronie francuskiej – w zależności od źródła – albo 3 rannych albo 10 zabitych i rannych.
-Bitwa pozostała nierozstrzygnięta, a żadna ze stron nie podjęła już próby walki. ''Meteor'' pozostał do końca wojny ([[maj]] [[1871]]) w Hawanie.
+Bitwa pozostała nierozstrzygnięta, a żadna ze stron nie podjęła już próby walki. ''Meteor'' pozostał do końca wojny (maj 1871) w Hawanie.
 Wkrótce później, dowódcy walczących jednostek otrzymali awanse: Franquet został [[komandor]]em, a von Knorr [[Komandor podporucznik|komandorem podporucznikiem]] i został odznaczony [[Krzyż Żelazny|Krzyżem Żelaznym]] II Klasy.
@@ Linia 46: / Linia 46: @@
 == Bibliografia ==
-* (Pułkownik) Rousset, Histoire générale de la Guerre franco-allemande, tome 2, édition Jules Tallandier, Paris 1911;
+* (Pułkownik) Rousset, ''Histoire générale de la Guerre franco-allemande'', tome 2, édition Jules Tallandier, Paris 1911.
-* René Chartrand, La Havane, le 9 novembre 1870: le Bouvet français contre le Météor prussien, Tradition magazine, n°236, marzec- kwiecień 2008;
+* René Chartrand, ''La Havane, le 9 novembre 1870: le Bouvet français contre le Météor prussien'', Tradition magazine, n°236, marzec- kwiecień 2008.
-* (Wiceadmirał) E. von Mantey, Histoire de la marine allemande (1675-1926), Paris 1930.
+* (Wiceadmirał) E. von Mantey, ''Histoire de la marine allemande (1675–1926)'', Paris 1930.
 [[Kategoria:Bitwy wojny francusko-pruskiej|Hawana]]