Andrzej Galica: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne redakcyjne
-podwójne spacje, WP:SK, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1: Linia 1:
{{Żołnierz infobox
{{Żołnierz infobox
|imię i nazwisko = Andrzej Galica
|imię i nazwisko = Andrzej Galica
|imię i nazwisko org =
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|pseudonim =
|rodzaj wojsk = lądowe
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|zwycięstwa =
|grafika = Andrzej Galica.png|thumb|210px|Andrzej Galica
|grafika = Andrzej Galica.png|thumb|210px|Andrzej Galica
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|stopień grafika = PL Epolet gen bryg.svg
|stopień grafika = PL Epolet gen bryg.svg
|stopień = [[Generał|generał brygady]]
|stopień = [[Generał|generał brygady]]
|data urodzenia = [[27 listopada]] [[1873]]
|data urodzenia = [[27 listopada]] [[1873]]
|miejsce urodzenia = [[Biały Dunajec]]
|miejsce urodzenia = [[Biały Dunajec]]
|data śmierci = [[6 czerwca]] [[1945]]
|data śmierci = [[6 czerwca]] [[1945]]
|miejsce śmierci =
|miejsce śmierci =
|lata służby = [[1914]]-[[1931]]
|lata służby = [[1914]]–[[1931]]
|siły zbrojne =
|siły zbrojne =
|jednostki =
|jednostki =
|stanowiska = dowódca [[Okręg Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu]]
|stanowiska = dowódca [[Okręg Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu]]
|wojny i bitwy =
|wojny i bitwy =
|późniejsza praca = poseł i senator RP, literat
|późniejsza praca = poseł i senator RP, literat
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|OOP|KKO}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|3}} {{order|LH|O}}
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|OOP|KKO}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|3}} {{order|LH|O}}
|commons = Category:Andrzej Galica
|commons = Category:Andrzej Galica
}}
}}
'''Andrzej Galica''' (ur. [[27 listopada]] [[1873]] r. w [[Biały Dunajec|Białym Dunajcu]] na [[Podhale|Podhalu]] - zm. [[6 czerwca]] [[1945]] r. w swoim majątku Majdan (dziś gmina [[Łęki Szlacheckie (gmina)|Łęki Szlacheckie]] niedaleko [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowa Trybunalskiego]]<ref>Kozłowska Aleksandra Anna: ''Generał Galica i Tatry'', w: "Tatry" nr 1 (47), zima 2014, s. 107-111, ISSN 0867-4531</ref>)) – [[Generał|generał brygady]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], [[Legiony Polskie 1914-1918|legionista]], uczestnik walk o niepodległość [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]], twórca formacji strzelców podhalańskich, polityk, działacz regionalny ruchu podhalańskiego, literat.
'''Andrzej Galica''' (ur. [[27 listopada]] [[1873]] w [[Biały Dunajec|Białym Dunajcu]] na [[Podhale|Podhalu]], zm. [[6 czerwca]] [[1945]] w swoim majątku Majdan, dziś gmina [[Łęki Szlacheckie (gmina)|Łęki Szlacheckie]]<ref>Kozłowska Aleksandra Anna: ''Generał Galica i Tatry'', w: "Tatry" nr 1 (47), zima 2014, s. 107-111, ISSN 0867-4531</ref>) – [[Generał|generał brygady]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], [[Legiony Polskie 1914-1918|legionista]], uczestnik walk o niepodległość [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]], twórca formacji strzelców podhalańskich, polityk, działacz regionalny ruchu podhalańskiego, literat.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Rodzice: Maciej i Maria ze Skupniów. W 1897 r. ukończył [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę|url=http://www.gokbialydunajec.pl/zasluzeni-dla-kultury-i-sztuki/general-andrzej-galica |autor=[[Wincenty Galica]] | tytuł=Generał Andrzej Galica | opublikowany=www.gokbialydunajec.pl |data=1985 |data dostępu=1 maja 2012}}</ref>.
Był synem Macieja i Marii ze Skupniów. W 1897 r. ukończył [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę|url=http://www.gokbialydunajec.pl/zasluzeni-dla-kultury-i-sztuki/general-andrzej-galica |autor=[[Wincenty Galica]] | tytuł=Generał Andrzej Galica | opublikowany=www.gokbialydunajec.pl |data=1985 |data dostępu=1 maja 2012}}</ref>.


Studiował na politechnikach we [[Politechnika Lwowska|Lwowie]] i [[Uniwersytet Techniczny w Wiedniu|Wiedniu]], gdzie uzyskał stopień [[inżynier]]a (specjalność: budowa dróg i mostów<ref name="WET">''Galica Andrzej'', w: Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk: "Wielka Encyklopedia Tatrzańska", Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, s. 296, ISBN 83-7104-008-3;</ref>). W tym okresie działał też w [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckim]]. Literat – razem z [[Władysław Orkan|Władysławem Orkanem]], [[Andrzej Stopka|Andrzejem Stopką]], Józefem Jedliczem i innymi tworzył tzw. szkołę podhalańską.
Studiował na politechnikach we [[Politechnika Lwowska|Lwowie]] i [[Uniwersytet Techniczny w Wiedniu|Wiedniu]], gdzie uzyskał stopień [[inżynier]]a (o specjalności: budowa dróg i mostów<ref name="WET">''Galica Andrzej'', w: Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk: "Wielka Encyklopedia Tatrzańska", Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, s. 296, ISBN 83-7104-008-3;</ref>). W tym okresie działał też w [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckim]]. Był literatem – razem z [[Władysław Orkan|Władysławem Orkanem]], [[Andrzej Stopka|Andrzejem Stopką]], Józefem Jedliczem i innymi tworzył tzw. szkołę podhalańską.


Od sierpnia 1914 roku do września 1917 roku służył w Legionach Polskich, był dowódcą batalionu uzupełnień w Wiedniu (awans na kapitana otrzymał we wrześniu 1914 roku). Od maja 1915 roku do listopada 1916 roku był dowódcą batalionu w [[4 Pułk Piechoty Legionów|4]] i [[6 Pułk Piechoty Legionów|6 Pułku Piechoty Legionów]] (awans na na majora otrzymał we wrześniu 1915 roku, awans na podpułkownika otrzymał w październiku 1916 roku). Od listopada 1916 roku do września 1917 roku był dowódcą 4 Pułku Piechoty. Od września 1917 roku do lutego 1918 roku był inspektorem wyszkolenia [[Polski Korpus Posiłkowy|Polskiego Korpusu Posiłkowego]].
Od sierpnia 1914 do września 1917 roku służył w Legionach Polskich, był dowódcą batalionu uzupełnień w Wiedniu (awans na kapitana otrzymał we wrześniu 1914 roku). Od maja 1915 do listopada 1916 roku był dowódcą batalionu w [[4 Pułk Piechoty Legionów|4]] i [[6 Pułk Piechoty Legionów|6 Pułku Piechoty Legionów]] (awans na na majora otrzymał we wrześniu 1915, a awans na podpułkownika w październiku 1916 roku). Od listopada 1916 do września 1917 roku był dowódcą 4 Pułku Piechoty. Od września 1917 do lutego 1918 roku był inspektorem wyszkolenia [[Polski Korpus Posiłkowy|Polskiego Korpusu Posiłkowego]].


Po przejściu [[II Brygada Legionów Polskich|II Brygady]] przez front został internowany na [[Węgry|Węgrzech]], a następnie jako austriacki oficer rezerwy został wysłany na front włoski.
Po przejściu [[II Brygada Legionów Polskich|II Brygady]] przez front został internowany na [[Węgry|Węgrzech]], a następnie jako austriacki oficer rezerwy został wysłany na front włoski.


Od listopada 1918 roku do września 1919 roku był organizatorem i dowódcą oddziałów podhalańskich. Od września 1919 roku do marca 1920 roku był dowódcą Brygady Górskiej. Następnie od marca 1920 roku do sierpnia 1926 roku dowodził [[21 Dywizja Piechoty Górskiej|21 Dywizją Piechoty Górskiej]]. 1 maja 1920 roku zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920 roku, a 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W okresie od sierpnia 1926 roku do października 1930 roku był dowódcą [[Okręg Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu]].
Od listopada 1918 do września 1919 roku był organizatorem i dowódcą oddziałów podhalańskich. Od września 1919 do marca 1920 roku był dowódcą Brygady Górskiej. Następnie od marca 1920 do sierpnia 1926 roku dowodził [[21 Dywizja Piechoty Górskiej|21 Dywizją Piechoty Górskiej]]. 1 maja 1920 roku zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920 roku, a 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W okresie od sierpnia 1926 do października 1930 roku był dowódcą [[Okręg Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu]].


W 1931 roku przeszedł w stan spoczynku. Wykorzystując swoje wykształcenie politechniczne otwiera w Warszawie biuro miernicze ponadto zajął się gospodarką rolną w kupionym w 1930 majątku Majdan k. Trzepnicy w powiecie piotrkowskim (Piotrków Trybunalski po II wojnie św.). Tu między innymi sam, z pomocą tylko miejscowego majstra, postawił sam domi mieszkalny i inne budynki gospodarcze<ref>Ryszard Bonisławski, Podhalański generał....</ref>. Wszedł też w krąg polityki. Między innymi włączył się w tworzenie prorządowego [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]] z inspiracji gen. [[Edward Śmigły-Rydz|Edwarda Śmigłego-Rydza]]<ref>"Łódź w Ilustracji", 5 IX 1937, nr 36, ss. 1 i 2 (na zjeździe przedstawicieli organizacji wiejskich OZN-u z terenu województwa łódzkiego).</ref>, oraz działalnością w regionalnym ruchu podhalańskim.
W 1931 roku przeszedł w stan spoczynku. Wykorzystując swoje wykształcenie politechniczne otworzył w Warszawie biuro miernicze, a ponadto zajął się gospodarką rolną w kupionym w 1930 majątku Majdan k. Trzepnicy w powiecie piotrkowskim. Tu z pomocą tylko miejscowego majstra postawił dom mieszkalny i inne budynki gospodarcze<ref>RG [Ryszard Bonisławski], Podhalański generał; [w:] "Magazyn 60+" [Łódź], 2014, nr 9, ss. 33–35.</ref>. Wszedł też w krąg polityki – między innymi włączył się w tworzenie prorządowego [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]] z inspiracji gen. [[Edward Śmigły-Rydz|Edwarda Śmigłego-Rydza]]<ref>"Łódź w Ilustracji", 5 IX 1937, nr 36, ss. 1 i 2 (na zjeździe przedstawicieli organizacji wiejskich OZN z terenu województwa łódzkiego).</ref>, oraz działalnością w regionalnym ruchu podhalańskim.


Poseł na Sejm RP (1928-1935) i senator RP (1935-1939).<ref name="WET"/>
Był posłem na Sejm RP (1928–1935) i senatorem RP (1935–1939)<ref name="WET"/>.


Zmarł 6 czerwca 1945 roku w swoim majątku Majdan, został pochowany na cmentarzu parafialnym w niedalekich [[Bęczkowice|Bęczkowicach]].
Zmarł 6 czerwca 1945 roku w swoim majątku Majdan (dziś gmina Łęki [[Łęki Szlacheckie (gmina)|Szlacheckie]] koło [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowa Trybunalskiego]]). Został pochowany na cmentarzu parafialnym w [[Bęczkowice|Bęczkowicach]].


== Ordery i odznaczenia ==
== Ordery i odznaczenia ==
Linia 55: Linia 55:


== Upamiętnienie ==
== Upamiętnienie ==
Jesienią 1973, po kilku miesiącach starań, m.in. dzięki wsparciu materialnemu i organizacyjnemu udzielonemu przez Stanisława Fita z [[Czarny Dunajec|Czarnego Dunajca]], byłego podkomendnego generała Galicy, prochy generała zostały sprowadzone na Podhale, gdzie [[20 października]] pochowano je w kwaterze legionistów na [[Nowy Cmentarz w Zakopanem|Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem]]. W uroczystym pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny Związku Podhalan, przedstawiciele Zarząd Główny Związku Podhalan w U.S.A., duchowieństwo z ks. kanonikiem Władysławem Curzydłą (proboszczem [[Parafia Najświętszej Rodziny w Zakopanem|Parafii Najświętszej Rodziny]]) na czele. Przemówienia pogrzebowe wygłosili: ks. prałat Jan Krupiński, red. [[Włodzimierz Wnuk]], gen. [[Mieczysław Boruta-Spiechowicz]], pisarz Adam Pach, Józef Obrochta i dr [[Wincenty Galica]]<ref name="bio" />.
Jesienią 1973, po kilku miesiącach starań, m.in. dzięki wsparciu materialnemu i organizacyjnemu udzielonemu przez Stanisława Fita z [[Czarny Dunajec|Czarnego Dunajca]], byłego podkomendnego generała Galicy, prochy generała zostały sprowadzone na Podhale, gdzie 20 października pochowano je w kwaterze legionistów na [[Nowy Cmentarz w Zakopanem|Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem]]. W uroczystym pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny Związku Podhalan, przedstawiciele Zarząd Główny Związku Podhalan w U.S.A., duchowieństwo z ks. kanonikiem Władysławem Curzydłą (proboszczem [[Parafia Najświętszej Rodziny w Zakopanem|Parafii Najświętszej Rodziny]]) na czele. Przemówienia pogrzebowe wygłosili: ks. prałat Jan Krupiński, red. [[Włodzimierz Wnuk]], gen. [[Mieczysław Boruta-Spiechowicz]], pisarz Adam Pach, Józef Obrochta i dr [[Wincenty Galica]]<ref name="bio" />.


* Już w 1919 r. gen. Galica otrzymał godność honorowego obywatela Nowego Targu.<ref name="WET"/>
* W 1919 r. gen. Galica otrzymał godność honorowego obywatela Nowego Targu<ref name="WET"/>.
* Imieniem Generała Andrzeja Galicy nazwano ulice w [[Bielsko-Biała|Bielsku Białej]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.804583&lon=19.028610&z=19&l=28&m=h Ulica w Bielsku-Białej na wikimapia.org].</ref>, [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.637333&lon=20.693730&z=17&l=28&m=h Ulica w Nowym Sączu na wikimapia.org].</ref>, [[Nowy Targ|Nowym Targu]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.486240&lon=20.032228&z=17&l=28&m=h Ulica w Nowym Targu na wikimapia.org].</ref>, [[Zakopane]]m<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.293334&lon=19.953800&z=17&l=28&m=h Ulica w Zakopanem na wikimapia.org].</ref> oraz w [[Biały Dunajec|Białym Dunajcu]].
* Imieniem Generała Andrzeja Galicy nazwano ulice w [[Bielsko-Biała|Bielsku Białej]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.804583&lon=19.028610&z=19&l=28&m=h Ulica w Bielsku-Białej na wikimapia.org].</ref>, [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.637333&lon=20.693730&z=17&l=28&m=h Ulica w Nowym Sączu na wikimapia.org].</ref>, [[Nowy Targ|Nowym Targu]]<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.486240&lon=20.032228&z=17&l=28&m=h Ulica w Nowym Targu na wikimapia.org].</ref>, [[Zakopane]]m<ref>[http://wikimapia.org/#lat=49.293334&lon=19.953800&z=17&l=28&m=h Ulica w Zakopanem na wikimapia.org].</ref> oraz w [[Biały Dunajec|Białym Dunajcu]].
* Andrzej Galica jest też patronem Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Dunajcu)<ref name="patron">{{Cytuj stronę|url=http://www.gokbialydunajec.pl/patron-gen-a-galica/general-andrzej-galica | tytuł=Patron: Generał Andrzej Galica | opublikowany=gokbialydunajec.pl |data= |data dostępu=1 maja 2012}}</ref>.
* Andrzej Galica jest też patronem Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Dunajcu)<ref name="patron">{{Cytuj stronę|url=http://www.gokbialydunajec.pl/patron-gen-a-galica/general-andrzej-galica | tytuł=Patron: Generał Andrzej Galica | opublikowany=gokbialydunajec.pl |data= |data dostępu=1 maja 2012}}</ref>.
Linia 68: Linia 68:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
⚫
* Jan Lubicz-Pachoński, ''Galica Andrzej'', [w:] [[Polski Słownik Biograficzny]], 1948, t. VII, ss. 222-224, bibliografia.
;publikacje zwarte
⚫
* Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Editions Spotkania, Warszawa 1991 (wyd. II uzup. i poprawione).
⚫
* Jan Lubicz-Pachoński, ''Galica Andrzej'', '''[w:]''' [[Polski Słownik Biograficzny]], '''1948''', t. VII, ss. 222-224, bibliogr.
⚫
* Piotr Stawecki, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
⚫
* Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Editions Spotkania, Warszawa '''1991''' (wyd. II uzup. i poprawione).
⚫
* Andrzej Suchcitz, ''Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny'', Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1993.
⚫
* Piotr Stawecki, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918 - 1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa '''1994''', ISBN 83-11-08262-6.
* Irena Łukaszka, Barabara Słuszkiewicz, ''Gen. Andrzej Galica (1873-1945)'', [w:] ''Obywatele honorowi miasta Nowego Targu''. Nowy Targ 2000, ss. 38 - 42, portr.
⚫
* Andrzej Suchcitz, ''Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny'', Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok '''1993'''.
* Irena Łukaszka, Barabara Słuszkiewicz, ''Gen. Andrzej Galica (1873-1945)'', [w:] ''Obywatele honorowi miasta Nowego Targu''. Nowy Targ '''2000''', ss. 38 - 42, portr.
* Stanisław Kałamacki, Magdalena Sokalska-Żegleń, ''Andrzej Galica (1873-19450'', [w:] ''Parnas zakopiański''. Zakopane 2010, wyd. „Stanmar”, ss. 31 - 36.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - Andrzej Galica. Biografia żołnierza, polityka i literata'', Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2013, ss. 588.
* Stanisław Kałamacki, Magdalena Sokalska-Żegleń, ''Andrzej Galica (1873-19450'', [w:] ''Parnas zakopiański''. Zakopane '''2010''', wyd. „Stanmar”, ss. 31 - 36.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - Andrzej Galica. Biografia żołnierza, polityka i literata'', Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź '''2013'', ss. 588.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - rzecz o Andrzeju Galicy (1873-1945)'', [w:] Prace Naukowe WSP w Częstochowie. Seria Zeszty Historyczne, 2003, z. VIII ss. 65-76.

; prasa i periodyki
* "Łódź w Ilustracji", 5 IX '''1937''', nr 36, ss. 1 i 2 <small>(na zjeździe przedstawicieli organizacji wiejskich OZN-u z terenu województwa łódzkiego)</small>.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - rzecz o Andrzeju Galicy (1873-1945)'', '''[w:]''' Prace Naukowe WSP w Częstochowie. Seria Zeszty Historyczne, '''2003''', z. VIII ss. 65-76.
* RG [Ryszard Bonisławski], Podhalański generał; '''[w:]''' "Magazyn 60+" [Łódź], '''2014''', nr 9, ss. 33 - 35.


{{DEFAULTSORT:Galica, Andrzej}}
{{DEFAULTSORT:Galica, Andrzej}}

Wersja z 00:08, 22 maj 2014

Andrzej Galica
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1873
Biały Dunajec

Data śmierci

6 czerwca 1945

Przebieg służby
Lata służby

1914–1931

Stanowiska

dowódca Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu

Późniejsza praca

poseł i senator RP, literat

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Galica (ur. 27 listopada 1873 w Białym Dunajcu na Podhalu, zm. 6 czerwca 1945 w swoim majątku Majdan, dziś gmina Łęki Szlacheckie[1]) – generał brygady Wojska Polskiego, legionista, uczestnik walk o niepodległość II Rzeczypospolitej, twórca formacji strzelców podhalańskich, polityk, działacz regionalny ruchu podhalańskiego, literat.

Życiorys

Był synem Macieja i Marii ze Skupniów. W 1897 r. ukończył gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie[2].

Studiował na politechnikach we Lwowie i Wiedniu, gdzie uzyskał stopień inżyniera (o specjalności: budowa dróg i mostów[3]). W tym okresie działał też w Związku Strzeleckim. Był literatem – razem z Władysławem Orkanem, Andrzejem Stopką, Józefem Jedliczem i innymi tworzył tzw. szkołę podhalańską.

Od sierpnia 1914 do września 1917 roku służył w Legionach Polskich, był dowódcą batalionu uzupełnień w Wiedniu (awans na kapitana otrzymał we wrześniu 1914 roku). Od maja 1915 do listopada 1916 roku był dowódcą batalionu w 4 i 6 Pułku Piechoty Legionów (awans na na majora otrzymał we wrześniu 1915, a awans na podpułkownika w październiku 1916 roku). Od listopada 1916 do września 1917 roku był dowódcą 4 Pułku Piechoty. Od września 1917 do lutego 1918 roku był inspektorem wyszkolenia Polskiego Korpusu Posiłkowego.

Po przejściu II Brygady przez front został internowany na Węgrzech, a następnie jako austriacki oficer rezerwy został wysłany na front włoski.

Od listopada 1918 do września 1919 roku był organizatorem i dowódcą oddziałów podhalańskich. Od września 1919 do marca 1920 roku był dowódcą Brygady Górskiej. Następnie od marca 1920 do sierpnia 1926 roku dowodził 21 Dywizją Piechoty Górskiej. 1 maja 1920 roku zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920 roku, a 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W okresie od sierpnia 1926 do października 1930 roku był dowódcą Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.

W 1931 roku przeszedł w stan spoczynku. Wykorzystując swoje wykształcenie politechniczne otworzył w Warszawie biuro miernicze, a ponadto zajął się gospodarką rolną w kupionym w 1930 majątku Majdan k. Trzepnicy w powiecie piotrkowskim. Tu z pomocą tylko miejscowego majstra postawił dom mieszkalny i inne budynki gospodarcze[4]. Wszedł też w krąg polityki – między innymi włączył się w tworzenie prorządowego Obozu Zjednoczenia Narodowego z inspiracji gen. Edwarda Śmigłego-Rydza[5], oraz działalnością w regionalnym ruchu podhalańskim.

Był posłem na Sejm RP (1928–1935) i senatorem RP (1935–1939)[3].

Zmarł 6 czerwca 1945 roku w swoim majątku Majdan (dziś gmina Łęki Szlacheckie koło Piotrkowa Trybunalskiego). Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Bęczkowicach.

Ordery i odznaczenia

Twórczość

  • Janosik: pieśń dramatyczna w 4 aktach, Warszawa: Poleski Posterunek Wydawniczy”Placówka“, 1922 (Warszawa: W. Piekarniak).
  • Przysięga: urywek z życia współczesnego na Podhalu w trzech odsłonach, Kraków: Z. Klemensiewicz, 1909 (Kraków: Druk. Ludowa).
  • Robert Szporn: dramat w 4 aktach, Kraków:”Książka“, 1912 (Kraków: Druk. Ludowa).
  • Twierdzą nam będzie każdy próg: utwór dramatyczny w 3-ch aktach z prologiem i inwokacją: osnuty na tle walk o Lwów: (wyszczególniony w 1928 r. na konkursie magistratu Lwowsk.), Przemyśl: J. Styfi, [1929] (Przemyśl: J. Styfi).

Upamiętnienie

Jesienią 1973, po kilku miesiącach starań, m.in. dzięki wsparciu materialnemu i organizacyjnemu udzielonemu przez Stanisława Fita z Czarnego Dunajca, byłego podkomendnego generała Galicy, prochy generała zostały sprowadzone na Podhale, gdzie 20 października pochowano je w kwaterze legionistów na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem. W uroczystym pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny Związku Podhalan, przedstawiciele Zarząd Główny Związku Podhalan w U.S.A., duchowieństwo z ks. kanonikiem Władysławem Curzydłą (proboszczem Parafii Najświętszej Rodziny) na czele. Przemówienia pogrzebowe wygłosili: ks. prałat Jan Krupiński, red. Włodzimierz Wnuk, gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, pisarz Adam Pach, Józef Obrochta i dr Wincenty Galica[2].

  • W 1919 r. gen. Galica otrzymał godność honorowego obywatela Nowego Targu[3].
  • Imieniem Generała Andrzeja Galicy nazwano ulice w Bielsku Białej[7], Nowym Sączu[8], Nowym Targu[9], Zakopanem[10] oraz w Białym Dunajcu.
  • Andrzej Galica jest też patronem Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Dunajcu)[11].
  • Przed Urzędem Gminy w Białym Dunajcu stoi pomnik generała Andrzeja Galicy, ufundowany w 2000 przez górali z Chicago[12].
  • W miejscu przy ul. Skupniowej w Białym Dunajcu, gdzie stał dom w którym urodził się generał, ustawiona została tablica pamiątkowa[11]
  • 14 maja 2008 odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci gen. brygady Andrzeja Galicy w Domu Podhalan w Chicago, wyryto na niej słowa będące zawołaniem generała: „Kieb co, kany co, abo co, to my som” z podpisem: Związek Podhalan oraz dowództwo 21 Brygady Strzelców Podhalańskich w darze dla wszystkich członków Związku Podhalan w Ameryce Północnej. Chicago 14 maja 2008 roku. Tablicę odsłonił dowódca 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, gen. bryg. Tomasz Bąk, który przybył do Chicago wraz z dowódcą 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich, podpułkownikiem Zbigniewem Ząbkiem[12].
  • Jego imię nosi też Koło nr 8 Związku Podhalan w Północnej Ameryce[12].
  1. ↑ Kozłowska Aleksandra Anna: Generał Galica i Tatry, w: "Tatry" nr 1 (47), zima 2014, s. 107-111, ISSN 0867-4531
  2. ↑ a b Wincenty Galica: Generał Andrzej Galica. www.gokbialydunajec.pl, 1985. [dostęp 1 maja 2012].
  3. ↑ a b c Galica Andrzej, w: Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk: "Wielka Encyklopedia Tatrzańska", Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, s. 296, ISBN 83-7104-008-3;
  4. ↑ RG [Ryszard Bonisławski], Podhalański generał; [w:] "Magazyn 60+" [Łódź], 2014, nr 9, ss. 33–35.
  5. ↑ "Łódź w Ilustracji", 5 IX 1937, nr 36, ss. 1 i 2 (na zjeździe przedstawicieli organizacji wiejskich OZN z terenu województwa łódzkiego).
  6. ↑ 12 maja 1931 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości” M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163
  7. ↑ Ulica w Bielsku-Białej na wikimapia.org.
  8. ↑ Ulica w Nowym Sączu na wikimapia.org.
  9. ↑ Ulica w Nowym Targu na wikimapia.org.
  10. ↑ Ulica w Zakopanem na wikimapia.org.
  11. ↑ a b Patron: Generał Andrzej Galica. gokbialydunajec.pl. [dostęp 1 maja 2012].
  12. ↑ a b c Andrzej Baraniak: Gen. Andrzej Galica w Domu Podhalan. dziennikzwiazkowy.com, „Dziennik Związkowy”, Chicago, 22 Maja 2008. [dostęp 1 maja 2012].

Bibliografia

  • Jan Lubicz-Pachoński, Galica Andrzej, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 1948, t. VII, ss. 222-224, bibliografia.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991 (wyd. II uzup. i poprawione).
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
  • Andrzej Suchcitz, Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny, Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1993.
  • Irena Łukaszka, Barabara Słuszkiewicz, Gen. Andrzej Galica (1873-1945), [w:] Obywatele honorowi miasta Nowego Targu. Nowy Targ 2000, ss. 38 - 42, portr.
  • Stanisław Kałamacki, Magdalena Sokalska-Żegleń, Andrzej Galica (1873-19450, [w:] Parnas zakopiański. Zakopane 2010, wyd. „Stanmar”, ss. 31 - 36.
  • Aleksandra Anna Kozłowska, Góral generałem - Andrzej Galica. Biografia żołnierza, polityka i literata, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2013, ss. 588.
  • Aleksandra Anna Kozłowska, Góral generałem - rzecz o Andrzeju Galicy (1873-1945), [w:] Prace Naukowe WSP w Częstochowie. Seria Zeszty Historyczne, 2003, z. VIII ss. 65-76.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Galica&oldid=39497757”