Józef Klemens Czartoryski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
Linia 21: Linia 21:
* [[Celestyna Czartoryska]]
* [[Celestyna Czartoryska]]


=== Bibliografia ===
== Bibliografia ==
* ''Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795'' pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 653-659.
* ''Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795'' pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 653-659.



Wersja z 16:36, 1 paź 2014

Józef Klemens Czartoryski herbu Pogoń Litewska, książę na Korcu i Oleksińcach (ur. 1740, zm.17 marca 1810 w Warszawie) – mianowany stolnikiem litewskim w 1764 roku[1], polski arystokrata, polityk i dyplomata, ostatni męski potomek linii koreckiej rodu Czartoryskich, poseł na Sejm Czteroletni[2] z województwa wołyńskiego w 1788 roku[3], członek konfederacji targowickiej[4].

W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego[5]. Figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja[6].

W roku 1767 otrzymał Order Orła Białego. W 1765 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[7].

W 1764 został klucznikiem litewskim, w 1772 klucznikiem wołyńskim i starostą i wójtem miejscowości Łuki i Radoszyce.

W 1789/1790 był polskim posłem w Berlinie, mocno zaangażowanym w sprawę sojuszu z Prusami (Przymierze polsko-pruskie 1790). Tamtejszy poseł austriacki Henryk XIII, książę Reuß zu Greiz miał stwierdzić, że Czartoryski był człowiekiem światowym, lecz naiwnym, gdyż wierzącym w dobre intencje pruskich dyplomatów względem Polski.

W swoich dobrach w Korcu książę założył wytwórnię fajansu i porcelany (porcelana korecka), a po jej spaleniu się w roku 1797 założył wytwórnię pasów kontuszowych (pasy koreckie).

Jego ojcem był Stanisław Kostka Czartoryski, a matką Anna Rybińska. Żoną Józefa Klemensa została Dorota Barbara Jabłonowska, z którą miał pięć córek.

Bibliografia

  • Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 653-659.
  1. Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 190.
  2. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 207.
  3. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 322.
  4. Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 62, s. 573.
  5. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 58.
  6. Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 273.
  7. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 177.