Zawrat Kasprowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Linia 7: Linia 7:


== Nazewnictwo ==
== Nazewnictwo ==
''[[Wielka encyklopedia tatrzańska]]'' używa nazwy ''Jaworzyńskie Turnie'', zaś nazwy ''Zawrat Kasprowy'' tylko do określenia części stoków: pionowego muru skalnego nad Doliną Kasprową<ref name=WET>{{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|miejsce= Poronin |rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}}</ref>. Według [[Władysław Cywiński|Władysława Cywińskiego]] obydwie nazwy są ludowego pochodzenia, na różnych mapach używane są zamiennie i oznaczają to samo: fragment grani. W praktyce przez taterników, ratowników i turystów dużo częściej używana jest nazwa ''Zawrat Kasprowy''<ref name=CW>{{Cytuj książkę |nazwisko=Cywiński |imię=Władysław |autor link= Władysław Cywiński|tytuł=Tatry. Przewodnik szczegółowy. Tom 13. Kasprowy Wierch |wydawca=Wydawnictwo Górskie |miejsce=Poronin |data=2008 | |isbn=83-7104-011-3}}</ref>.
''[[Wielka encyklopedia tatrzańska]]'' używa nazwy ''Jaworzyńskie Turnie'', zaś nazwy ''Zawrat Kasprowy'' tylko do określenia części stoków: pionowego muru skalnego nad Doliną Kasprową<ref name=WET>{{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|wydawca= Wyd. Górskie|miejsce= Poronin |rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}}</ref>. Według [[Władysław Cywiński|Władysława Cywińskiego]] obydwie nazwy są ludowego pochodzenia, na różnych mapach używane są zamiennie i oznaczają to samo: fragment grani. W praktyce przez taterników, ratowników i turystów dużo częściej używana jest nazwa ''Zawrat Kasprowy''<ref name=CW>{{Cytuj książkę |nazwisko=Cywiński |imię=Władysław |autor link= Władysław Cywiński|tytuł=Tatry. Przewodnik szczegółowy. Tom 13. Kasprowy Wierch |wydawca=Wydawnictwo Górskie |miejsce=Poronin |data=2008 | |isbn=83-7104-011-3}}</ref>.


== Opis ==
== Opis ==

Wersja z 18:07, 26 lis 2014

Dolina Sucha Kasprowa, w tyle Zawrat Kasprowy
Zawrat Kasprowy, Kopa Magury i Stare Szałasiska
Widok na Zawrat Kasprowy z Kalatówek

Zawrat Kasprowy lub Jaworzyńskie Turnie – fragment północno-zachodniej grani Kopy Magury w polskich Tatrach Zachodnich.

Nazewnictwo

Wielka encyklopedia tatrzańska używa nazwy Jaworzyńskie Turnie, zaś nazwy Zawrat Kasprowy tylko do określenia części stoków: pionowego muru skalnego nad Doliną Kasprową[1]. Według Władysława Cywińskiego obydwie nazwy są ludowego pochodzenia, na różnych mapach używane są zamiennie i oznaczają to samo: fragment grani. W praktyce przez taterników, ratowników i turystów dużo częściej używana jest nazwa Zawrat Kasprowy[2].

Opis

Zawrat Kasprowy oddziela dolinę Jaworzynkę od Doliny Kasprowej, a dokładniej jej odnogi – Starych Szałasisk. Obejmuje odcinek grani od Jaworzyńskiej Przełęczy (1605 m) po Rówienki (1491 m)[1][2]. Jego najwyższy wierzchołek to Jaworzyńska Czuba (ok. 1625 m). Ma długość około 800 m. Zbudowany jest całkowicie ze skał wapiennych. Mniej więcej w środku długości znajduje się szerokie i płytkie wcięcie zwane Szerokim Siodłem (ok. 1575 m). Do doliny Jaworzynki opada spod niego żleb Szerokie. Stok opadający do Jaworzynki jest stromy (średnie nachylenie ok. 45%), ale całkowicie porośnięty lasem. Natomiast do Starych Szałasisk grań opada murem skalnym[2]. Ciekawa flora. M.in. stwierdzono występowanie goryczuszki lodnikowej – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach (ok. 10 w całych polskich Tatrach)[3].

Taternictwo

Opadający do Starych Szałasisk mur skalny ma wysokość 35–110 m, jest jednolity i nie ma w nim żadnych „słabych punktów”. Ściany są pionowe, miejscami występują nawet przewieszki. Poprowadzono tutaj około 30 dróg wspinaczkowych o dużych trudnościach, większość w stopniu VI–VII skali trudności dróg skalnych, ale jedna ma stopień VIII. Opisuje je szczegółowo Władysław Cywiński w szczegółowym przewodniku Tatry (tom 13)[2]. Wspinaczka tutaj jest jednak przez Tatrzański Park Narodowy zabroniona.

  1. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c d Władysław Cywiński: Tatry. Przewodnik szczegółowy. Tom 13. Kasprowy Wierch. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008. ISBN 83-7104-011-3.
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

Nieprawidłowe parametry: {49|15|0|N|19|59|23|E|region:PL}