Galileuszowe księżyce Jowisza: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
przypis, link zew., drobne merytoryczne, zbędne linki do dat |
CommonsDelinker zamienia link do pliku z Jupitermoon.jpg na Jupiter_and_the_Galilean_Satellites.jpg. Powód: File renamed: [[: |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik: |
[[Plik:Jupiter and the Galilean Satellites.jpg|thumb|250px|''Sztuczna kompilacja obrazów księżyców galileuszowych, pokazująca porównanie ich rozmiarów z rozmiarami Jowisza (widoczna [[Wielka Czerwona Plama]]). Od góry: Io, Europa, Ganimedes i Kallisto.'']] |
||
'''Galileuszowe księżyce Jowisza''' – cztery największe [[księżyc]]e [[Jowisz]]a, z których trzy zostały odkryte przez [[Galileusz]]a 7 stycznia 1610, a czwarty, [[Ganimedes (księżyc)|Ganimedes]], 11 stycznia przy pomocy skonstruowanej przez niego [[Teleskop#TELESKOP SOCZEWKOWY (refraktor, luneta)|lunety]]. Uważa się, że księżyce te zaobserwował niezależnie, w tym samym czasie, niemiecki astronom [[Simon Marius]]. |
'''Galileuszowe księżyce Jowisza''' – cztery największe [[księżyc]]e [[Jowisz]]a, z których trzy zostały odkryte przez [[Galileusz]]a 7 stycznia 1610, a czwarty, [[Ganimedes (księżyc)|Ganimedes]], 11 stycznia przy pomocy skonstruowanej przez niego [[Teleskop#TELESKOP SOCZEWKOWY (refraktor, luneta)|lunety]]. Uważa się, że księżyce te zaobserwował niezależnie, w tym samym czasie, niemiecki astronom [[Simon Marius]]. |
||
Wersja z 20:57, 6 kwi 2015
Galileuszowe księżyce Jowisza – cztery największe księżyce Jowisza, z których trzy zostały odkryte przez Galileusza 7 stycznia 1610, a czwarty, Ganimedes, 11 stycznia przy pomocy skonstruowanej przez niego lunety. Uważa się, że księżyce te zaobserwował niezależnie, w tym samym czasie, niemiecki astronom Simon Marius.
Nazwy
Księżyce noszą nazwy (w kolejności od planety): Io, Europa, Ganimedes i Kallisto. Zostały one zaproponowane przez Mariusa, Galileusz nazywał je „gwiazdami medycejskimi” (Sidera Medicea), na cześć rodu Medyceuszy. Dziś używane nazwy pochodzą od imion kochanek (i kochanka) Zeusa, greckiego odpowiednika boga Jupitera, czyli Jowisza: Io, Europy, Ganimedesa i Kallisto.
Na podstawie swoich obserwacji Galileusz uznał, że księżyce krążą wokół Jowisza. Odkrycie to wspierało heliocentryczną teorię Kopernika, pokazując że nie wszystkie ciała niebieskie krążą wokół Ziemi.
Rezonans orbitalny
Księżyce galileuszowe pozostają wobec siebie w rezonansie orbitalnym (4:2:1). Na cztery obiegi Io wokół Jowisza przypadają dwa obiegi Europy i jeden Ganimedesa. Dodatkowo Kallisto znajduje się w rezonansie (3:7) z Ganimedesem.
Parametry fizyczne księżyców galileuszowych[1]
W kolejności rosnącej odległości od Jowisza, zdjęcia nie są w skali.
Numer | Nazwa | Zdjęcie | Jasność | Średnica [km] |
Półoś wielka [tys. km] |
Okres obiegu [dni] |
Mimośród orbity | Nachylenie orbity | Rok odkrycia |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | Io | 5,0 | 3643 | 421,8 | 1,77 | 0,0041 | 0,036 | 1610 | |
II | Europa | 5,3 | 3122 | 671,1 | 3,55 | 0,0094 | 0,467 | 1610 | |
III | Ganimedes | 4,6 | 5262 | 1 070,4 | 7,16 | 0,0011 | 0,172 | 1610 | |
IV | Kallisto | 5,7 | 4821 | 1 882,7 | 16,69 | 0,0074 | 0,307 | 1610 |
Prawie do końca XIX wieku uważano, że Jowisz ma tylko cztery księżyce. Dopiero w 1892 amerykański astronom Edward Emerson Barnard odkrył piąty księżyc – Amalteę, krążącą bliżej Jowisza niż księżyce galileuszowe. Obecnie (luty 2015) znanych jest 67 satelitów planety, w większości bardzo małych.
Zobacz też
- księżyce Jowisza – lista obecnie znanych satelitów planety
- Galileoskop
- ↑ Scott S. Sheppard: Jupiter's Known Satellites. [w:] The Satellite and Moon Page [on-line]. [dostęp 2015-02-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Księżyce Jowisza. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2015-02-18]. (ang.).