Latawce

Skóroskrzydłe

Dermoptera
Illiger, 1811
Lotokot malajski (Cynocephalus variegatus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	skóroskrzydłe
Zasięg występowania
Orientacyjny zasięg występowania skóroskrzydłych

Skóroskrzydłe, latawce (Dermoptera) – rząd nadrzewnych, roślinożernych ssaków łożyskowych, do którego zaliczana jest jedna współcześnie żyjąca rodzina: lotokotowate (Cynocephalidae) oraz dwie wymarłe: Mixodectidae i Plagiomenidae. Skóroskrzydłe występują w Azji Południowo-Wschodniej. Nazwa skóroskrzydłe nawiązuje do charakterystycznej cechy tych zwierząt – fałdu skóry służącego do wykonywania lotów ślizgowych przedłużających skoki pomiędzy drzewami. Przykłady skóroskrzydłych: lotokot filipiński, lotokot malajski.

Cechy charakterystyczne

Latawce zdolne są do lotu ślizgowego, który umożliwiają im dwie warstwy owłosionej skóry, rozpiętej od szyi wzdłuż kończyn i tułowie aż do końca ogona. Ponadto błona lotna jest rozpięta pomiędzy palcami. Zwierzęta te mogą przelecieć za jednym razem ponad 130 m. Skóroskrzydłe są smukłymi ssakami o małej, okrągłej głowie z dużymi oczami i wydłużonym pyskiem. Siekacze są spłaszczone i pochylone, co pomaga w jedzeniu owoców, a także w czyszczeniu futra. Sierść jest gęsta, acz krótka, barwy mają za zadanie maskować zwierzę. Samce są bardziej rude, a samice szare. Prowadzą nocny tryb życia dzień spędzając nieruchomo przytulone do grubego pnia drzewa.

Wzór zębowy		I	C	P	M
32	=	2	1	2	3
		2	1	2	3

Ewolucja i pozycja systematyczna

Skóroskrzydłe pojawiły się na przełomie kredy i paleocenu, ok. 65 mln lat temu. Spokrewnione są z wymarłymi Plesjadapiformes oraz obecnie żyjącymi wiewiórecznikami i naczelnymi. Z wymienionymi grupami tworzą klad euarchonta. Dawniej za spokrewnione z nimi uważano także nietoperze, jednak badania genetyczne ujawniły ich przynależność do Laurasiatheria.

Systematyka

Do skóroskrzydłych zaliczane są rodziny:

• †Mixodectidae
• †Plagiomenidae
• Cynocephalidae – lotokotowate

Współcześnie żyją tylko 2 gatunki:

• Cynocephalus variegatus – lotokot malajski
• Cynocephalus volans – lotokot filipiński, lotokot, kolugo, kaguan

Bibliografia

1. Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.brak strony w książce
2. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 23 grudnia 2007]. (ang.).zły zapis daty dostępu
3. Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.brak strony w książce
4. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 90. ISBN 83-01-14344-4.
5. Wielka encyklopedia zwierząt - tom 2. Poznań: Oxford Educational, s. 6. ISBN 83-7425-342-8.