Skały okruchowe: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawka błędu |
|||
Linia 7: | Linia 7: | ||
Jeśli materiał ten w wyniku działania [[diageneza|diagenezy]] i [[lityfikacja|lityfikacji]] zostanie scementowany, to powstaje skała '''okruchowa zwięzła'''. <br> |
Jeśli materiał ten w wyniku działania [[diageneza|diagenezy]] i [[lityfikacja|lityfikacji]] zostanie scementowany, to powstaje skała '''okruchowa zwięzła'''. <br> |
||
== Własności skał okruchowych: == |
== Własności skał okruchowych: == |
||
Skała okruchowa zwięzła składa się z 2 składników: z ''' |
Skała okruchowa zwięzła składa się z 2 składników: z '''ziarna''' i '''spoiwa''' (lepiszcza). |
||
Spoiwo może mieć charakter:<br> |
Spoiwo może mieć charakter:<br> |
||
* '''"spoiwa właściwego",''' strąconego chemicznie w przestrzeniach między ziarnowych, |
* '''"spoiwa właściwego",''' strąconego chemicznie w przestrzeniach między ziarnowych, |
Wersja z 23:02, 24 sie 2006
Skały okruchowe = (skały klastyczne) są odmianą skał osadowych. W ich składzie dominuje materiał allogeniczny.
Nagromadzenie materiału okruchowego (okruchów skalnych,ziarn) prowadzi do powstania skały okruchowej lużnej.
Jeśli materiał ten w wyniku działania diagenezy i lityfikacji zostanie scementowany, to powstaje skała okruchowa zwięzła.
Własności skał okruchowych:
Skała okruchowa zwięzła składa się z 2 składników: z ziarna i spoiwa (lepiszcza).
Spoiwo może mieć charakter:
- "spoiwa właściwego", strąconego chemicznie w przestrzeniach między ziarnowych,
- "spoiwa detrytycznego", mającego charakter masy wypełniające, która jest złożona z drobnoziarnistego materiału,
- "spoiwa chemiczno-detrytycznego", kiedy w chemicznym spoiwie znajduje się pewna ilość materiału detrytycznego, nazywanego matriks.
- W skałach okruchowych struktura oznacza rozmiary (frakcję) materiału okruchowego. Struktury skał okruchowych (klastycznych):
- psefitowa (żwirowa) – ziarna powyżej 2 mm;
- psamitowa (piaskowa) – ziarna od 2 do 01 mm;
- aleurytowa (mułowa) – ziarna od 0,1 do 0,01 mm;
- pelitowa (iłowa) – ziarna poniżej 0,01 mm
- Mówimy, że skała jest dobrze wyselekcjonowana pod względem frakcji, gdy składa się z okruchów lub ziarn jednej wielkości.
- Stopień obtoczenia okruchów określa się zazwyczaj w skali czterostopniowej przez porównanie badanych ziarn i okruchów do ziarn wzorcowych. Stopnie obtoczenia:
a) okruchy kanciaste, b) okruchy słabo obtoczone, c) okruchy obtoczone, d) okruchy dobrze obtoczone
- Powierzchnia skał może być: gładka, chropowata, matowa lub błyszcząca. Większe okruchy mogą być podziurawione przez skałotocze (małż Gastrochaena sp.)
- Tekstura – w skale okruchowej to sposób rozmieszczenia i ułożenia składników
- oraz w skałach zwięzłych: wzajemny stosunek ilościowy składników okruchowych i spoiwa oraz stopień wypełnienia przez nie przestrzeni w skale.
- rozmieszczenie składników może być: a) bezładne, b) uporządkowane
Przegląd skał okruchowych:
Klasyfikacja skał osadowych opiera się na ich strukturze, w związku z tym wydziela się cztery kategorie tych skał odpowiadające kolejnym frakcjom:
- PSEFITY - (struktura psefitowa = żwirowa); gruz (skalny), brekcja , żwir, zlepieniec = konglomerat.
- PSAMITY – (struktura psamitowa = piaskowa); piaski, piaskowce, kwarcyty.
- ALEURYTY – (struktura aleurytowa = mułowa); muły, mułowce, less.
- PELITY – (struktura pelitowa = iłowa); lateryt, boksyt, terra rossa, glinki ogniotrwałe, bentonit, iły, ił pstry, ił warwowy, iłowiec, iłołupek = łupek ilasty, glina lodowcowa.