Włodycy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne techniczne
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracowac na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=W%C5%82odycy&diff=prev&oldid=16615725
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|źródła=2010-03}}
{{dopracować|źródła=2009-04}}
'''Włodycy''' – warstwa drobnego [[rycerstwo|rycerstwa]] w Polsce w [[XIV wiek|XIV]] i w [[XV wiek|XV]] wieku. Istota i pochodzenie włodyków stanowią przedmiot naukowych sporów. Zapewne mianem tym określano w Polsce wszystkich rycerzy (dostojników oraz drobne rycerstwo). W okresie formowania się [[szlachta|stanu szlacheckiego]] (od połowy [[XIII wiek|XIII w.]]) słabsze ekonomicznie jednostki spośród stanu rycerskiego (być może też tzw. rycerstwo służebne)<ref>[[Michał Sczaniecki]] ''Powszechna historia państwa i prawa'' (kilka wydań) paragraf 124 "Ministeriałowie" - nazywa włodyków odpowiednikiem [[ministeriał]]ów, niższej szlachty w Rzeszy, pochodzącej od ludności niewolnej, przypisanej do ziemi i zobowiązanej do służby wojskowej.</ref> utworzyły grupę społeczną usytuowaną poniżej szlachty, dobrze widoczną w [[Małopolska|Małopolsce]], mało wyraźnie na [[Mazowsze|Mazowszu]], nieobecną w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. [[Główszczyzna]] za zabicie włodyki była dwukrotnie niższa niż za rycerza, a dwa razy wyższa niż za woja ''kreowanego z sołtysa lub kmiecia'' (''militi autem creato de sculteto vel de kmethone'') zwanego [[panosza|panoszą]]<ref>[[Romuald Hube]]: [http://archive.org/details/ustawodawstwoka00polagoog ''Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego''], Warszawa 1881, s. 109n i 134.<br />[[Oswald Balzer]]: [http://archive.org/details/skartabelatwustr00balzuoft ''Skartabelat w ustroju szlachetstwa polskiego''], Kraków 1911, s. 1-5 i 21.<br />[[Stanisław Kutrzeba]]: ''Mężobójstwo w prawie polskiem XIV i XV wieku'', Kraków 1907, s. 131n.</ref>. Wraz z rozwojem przywilejów stanowych w [[XV wiek]]u nastąpił zanik włodyków, którzy bądź przeszli do stanu szlacheckiego (zwłaszcza przenosząc się na Ruś), bądź znaleźli się w stanie [[mieszczaństwo|mieszczańskim]] lub [[chłopi|chłopskim]].
'''Włodycy''' – warstwa drobnego [[rycerstwo|rycerstwa]] w Polsce w [[XIV wiek|XIV]] i w [[XV wiek|XV]] wieku. Istota i pochodzenie włodyków stanowią przedmiot naukowych sporów. Zapewne mianem tym określano w Polsce wszystkich rycerzy (dostojników oraz drobne rycerstwo). W okresie formowania się [[szlachta|stanu szlacheckiego]] (od połowy [[XIII wiek|XIII w.]]) słabsze ekonomicznie jednostki spośród stanu rycerskiego (być może też tzw. rycerstwo służebne)<ref>[[Michał Sczaniecki]] ''Powszechna historia państwa i prawa'' (kilka wydań) paragraf 124 "Ministeriałowie" - nazywa włodyków odpowiednikiem [[ministeriał]]ów, niższej szlachty w Rzeszy, pochodzącej od ludności niewolnej, przypisanej do ziemi i zobowiązanej do służby wojskowej.</ref> utworzyły grupę społeczną usytuowaną poniżej szlachty, dobrze widoczną w [[Małopolska|Małopolsce]], mało wyraźnie na [[Mazowsze|Mazowszu]], nieobecną w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. [[Główszczyzna]] za zabicie włodyki była dwukrotnie niższa niż za rycerza, a dwa razy wyższa niż za woja ''kreowanego z sołtysa lub kmiecia'' (''militi autem creato de sculteto vel de kmethone'') zwanego [[panosza|panoszą]]<ref>[[Romuald Hube]]: [http://archive.org/details/ustawodawstwoka00polagoog ''Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego''], Warszawa 1881, s. 109n i 134.<br />[[Oswald Balzer]]: [http://archive.org/details/skartabelatwustr00balzuoft ''Skartabelat w ustroju szlachetstwa polskiego''], Kraków 1911, s. 1-5 i 21.<br />[[Stanisław Kutrzeba]]: ''Mężobójstwo w prawie polskiem XIV i XV wieku'', Kraków 1907, s. 131n.</ref>. Wraz z rozwojem przywilejów stanowych w [[XV wiek]]u nastąpił zanik włodyków, którzy bądź przeszli do stanu szlacheckiego (zwłaszcza przenosząc się na Ruś), bądź znaleźli się w stanie [[mieszczaństwo|mieszczańskim]] lub [[chłopi|chłopskim]].



Wersja z 22:22, 21 gru 2015

Włodycy – warstwa drobnego rycerstwa w Polsce w XIV i w XV wieku. Istota i pochodzenie włodyków stanowią przedmiot naukowych sporów. Zapewne mianem tym określano w Polsce wszystkich rycerzy (dostojników oraz drobne rycerstwo). W okresie formowania się stanu szlacheckiego (od połowy XIII w.) słabsze ekonomicznie jednostki spośród stanu rycerskiego (być może też tzw. rycerstwo służebne)[1] utworzyły grupę społeczną usytuowaną poniżej szlachty, dobrze widoczną w Małopolsce, mało wyraźnie na Mazowszu, nieobecną w Wielkopolsce. Główszczyzna za zabicie włodyki była dwukrotnie niższa niż za rycerza, a dwa razy wyższa niż za woja kreowanego z sołtysa lub kmiecia (militi autem creato de sculteto vel de kmethone) zwanego panoszą[2]. Wraz z rozwojem przywilejów stanowych w XV wieku nastąpił zanik włodyków, którzy bądź przeszli do stanu szlacheckiego (zwłaszcza przenosząc się na Ruś), bądź znaleźli się w stanie mieszczańskim lub chłopskim.

Zobacz też

  1. Michał Sczaniecki Powszechna historia państwa i prawa (kilka wydań) paragraf 124 "Ministeriałowie" - nazywa włodyków odpowiednikiem ministeriałów, niższej szlachty w Rzeszy, pochodzącej od ludności niewolnej, przypisanej do ziemi i zobowiązanej do służby wojskowej.
  2. Romuald Hube: Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego, Warszawa 1881, s. 109n i 134.
    Oswald Balzer: Skartabelat w ustroju szlachetstwa polskiego, Kraków 1911, s. 1-5 i 21.
    Stanisław Kutrzeba: Mężobójstwo w prawie polskiem XIV i XV wieku, Kraków 1907, s. 131n.