Wodorotlenki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, źródła/przypisy |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
== Przegląd wodorotlenków nieorganicznych == |
== Przegląd wodorotlenków nieorganicznych == |
||
* wodorotlenki [[Litowce|metali alkalicznych]] (pierwsza grupa [[układ okresowy pierwiastków|układu okresowego pierwiastków]]): [[wodorotlenek litu|LiOH]], [[wodorotlenek sodu|NaOH]], [[wodorotlenek potasu|KOH]], [[wodorotlenek rubidu|RbOH]], [[wodorotlenek cezu|CsOH]]. Silne oraz bardzo silne [[zasady]], bardzo dobrze [[rozpuszczalność|rozpuszczalne]] w wodzie, aktywne chemicznie, [[dysocjacja elektrolityczna|dysocjujące]] na jednododatni [[jon]] ([[kation]]) [[Metale|metalu]] oraz [[anion]] OH<sup>−</sup> |
* wodorotlenki [[Litowce|metali alkalicznych]] (pierwsza grupa [[układ okresowy pierwiastków|układu okresowego pierwiastków]]): [[wodorotlenek litu|LiOH]], [[wodorotlenek sodu|NaOH]], [[wodorotlenek potasu|KOH]], [[wodorotlenek rubidu|RbOH]], [[wodorotlenek cezu|CsOH]]. Silne oraz bardzo silne [[zasady]], bardzo dobrze [[rozpuszczalność|rozpuszczalne]] w wodzie, aktywne chemicznie, [[dysocjacja elektrolityczna|dysocjujące]] na jednododatni [[jon]] ([[kation]]) [[Metale|metalu]] oraz [[anion]] OH<sup>−</sup> |
||
* wodorotlenki [[Berylowce|metali ziem alkalicznych]] (druga grupa układu okresowego pierwiastków), |
* wodorotlenki [[Berylowce|metali ziem alkalicznych]] (druga grupa układu okresowego pierwiastków), bes amfoterycznego wodorotlenku [[Beryl (pierwiastek)|berylu]]: [[wodorotlenek magnezu|Mg(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek wapnia|Ca(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek strontu|Sr(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek baru|Ba(OH)<sub>2</sub>]] i [[wodorotlenek radu|Ra(OH)<sub>2</sub>]]; dość mocne zasady, jednak niezbyt dobrze rozpuszczalne w wodzie; dysocjują na dwudodatni kation metalu oraz dwa [[Jon wodorotlenowy|aniony OH<sup>−</sup>]]. |
||
* wodorotlenki amfoteryczne: [[wodorotlenek berylu|Be(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek cynku|Zn(OH)<sub>2</sub>]], [[Wodorotlenek ołowiu(II)|Pb(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek cyny|Sn(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek glinu|Al(OH)<sub>3</sub>]], [[wodorotlenek antymonu(III)|Sb(OH)<sub>3</sub>]]; słabo rozpuszczalne w wodzie [[Amfoteryczność|związki amfoteryczne]]; W środowisku kwaśnym dysocjują na kation metalu oraz aniony OH<sup>−</sup>; w wodnym środowisku zasadowym na ogół na anion MO<small>n</small><sup>n−</sup> oraz [[jon hydroniowy|kationy H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>]]. |
* wodorotlenki amfoteryczne: [[wodorotlenek berylu|Be(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek cynku|Zn(OH)<sub>2</sub>]], [[Wodorotlenek ołowiu(II)|Pb(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek cyny|Sn(OH)<sub>2</sub>]], [[wodorotlenek glinu|Al(OH)<sub>3</sub>]], [[wodorotlenek antymonu(III)|Sb(OH)<sub>3</sub>]]; słabo rozpuszczalne w wodzie [[Amfoteryczność|związki amfoteryczne]]; W środowisku kwaśnym dysocjują na kation metalu oraz aniony OH<sup>−</sup>; w wodnym środowisku zasadowym na ogół na anion MO<small>n</small><sup>n−</sup> oraz [[jon hydroniowy|kationy H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>]]. |
||
Wersja z 16:50, 2 lut 2016
Wodorotlenki – związki chemiczne zawierające stabilny kation oraz anion wodorotlenowy OH−. Wodorotlenki mogą tworzyć zarówno kationy metali („M”) o różnej wartościowości (od I do IV), kation amonowy NH+4, jak również kationy organiczne, najczęściej czwartorzędowe związki amoniowe, np. wodorotlenek tetrametyloamoniowy (CH3)4N+OH−. Wzór ogólny wodorotlenków ma postać M(OH)x (gdzie x to liczba anionów wodorotlenkowych = wartościowości kationu). Wodorotlenki są związkami jonowymi tzn. pomiędzy kationem i anionem występuje oddziaływanie typu jon–jon.
Ze względu na właściwości kwasowo-zasadowe wodorotlenki mogą mieć charakter zasadowy lub amfoteryczny[1].
Przegląd wodorotlenków nieorganicznych
- wodorotlenki metali alkalicznych (pierwsza grupa układu okresowego pierwiastków): LiOH, NaOH, KOH, RbOH, CsOH. Silne oraz bardzo silne zasady, bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, aktywne chemicznie, dysocjujące na jednododatni jon (kation) metalu oraz anion OH−
- wodorotlenki metali ziem alkalicznych (druga grupa układu okresowego pierwiastków), bes amfoterycznego wodorotlenku berylu: Mg(OH)2, Ca(OH)2, Sr(OH)2, Ba(OH)2 i Ra(OH)2; dość mocne zasady, jednak niezbyt dobrze rozpuszczalne w wodzie; dysocjują na dwudodatni kation metalu oraz dwa aniony OH−.
- wodorotlenki amfoteryczne: Be(OH)2, Zn(OH)2, Pb(OH)2, Sn(OH)2, Al(OH)3, Sb(OH)3; słabo rozpuszczalne w wodzie związki amfoteryczne; W środowisku kwaśnym dysocjują na kation metalu oraz aniony OH−; w wodnym środowisku zasadowym na ogół na anion MOnn− oraz kationy H3O+.
Charakter kwasowo-zasadowy wodorotlenków jest zależny od charakteru i energii wiązania M–O (metal–tlen). Jeżeli metal ma niską elektroujemność (litowce, berylowce) to wiązanie określa się jako jonowe, wodorotlenek ma charakter zasadowy i w pełni dysocjuje na jony OH−. Jeżeli wiązanie ma charakter kowalencyjny wodorotlenek może mieć właściwości amfoteryczne z przewagą zasadowych (np. Zn(OH)2), a nawet kwasowych (np. Ti(OH)4).
Otrzymywanie wodorotlenków nieorganicznych
- metal + woda → wodorotlenek + H2↑
- dotyczy szczególnie aktywnych metali (litowce, niektóre berylowce, czasem na gorąco).
- tlenek metalu + woda → wodorotlenek
- dotyczy tlenków zasadotwórczych, istnieją tlenki metali, które nie reagują z wodą m.in. to amfoteryczne tlenki glinu, żelaza, cynku.
- sól + zasada → wodorotlenek + sól↓
- reakcja zachodzi tylko jeśli w roztworze znajdzie się taka kombinacja jonów, które utworzą trudno rozpuszczalną sól i wytrącą się jako osad.
- wodorek metalu + woda → wodorotlenek + H2↑
- nadtlenek metalu + woda → wodorotlenek + H2O2
- węglik metalu + woda → wodorotlenek + węglowodór nienasycony↑
- dotyczy węglików aktywnych metali.
- ↑ hydroxide. W: A Dictionary of Chemistry. John Daintith (red.). Wyd. 6. Oxford: Oxford University Press, 2008, s. 279. ISBN 978-0-19-920463-2.