Wojna religijna

Bitwa pod Belgradem (1456)

Wojna religijna – wojna w głównej mierze motywowana przyczynami religijnymi.

Religijne tło „wojny religijnej” nie wyklucza równoległego występowania innych – obiektywnych lub tylko propagandowych – przyczyn konfliktu zbrojnego. Pojęcie „wojny sprawiedliwej”, czyli takiej, która można uważać za usprawiedliwioną na gruncie religijnym i etycznym wprowadził św. Augustyn z Hippony, a rozwinął – na potrzeby politycznych działań Kościoła katolickiego św. Tomasz z Akwinu.

Współcześnie pojęcie „wojna religijna” lub „święta wojna” służy często jako uproszczone określenie konfliktów zbrojnych o złożonym podłożu historycznym i kulturowym, w których istotną rolę odgrywają także różnice na tle religijnym (i szerzej – ideologicznym). W przypadku takich wojen wyznawcy i hierarchowie poszczególnych religii z reguły wyraźnie angażują się po określonej stronie konfliktu, poszukując właśnie w sferze religijnej zasadniczych usprawiedliwień i motywacji dla swoich poglądów i działań (w tym – zbrojnych).

Napięcia społeczne często powodowane były – i są – chęcią wyparcia wyznawców innej religii z określonego terytorium, podporządkowania i nawrócenia ich lub wyniszczenia. Wojny religijne toczone są często z powodu fanatyzmu lub wyrachowania przywódców religijnych, którzy posługują się religią jako narzędziem do manipulacji społeczeństwem, do zdobycia lub utrzymania władzy i osiągania innych celów (politycznych, ekonomicznych, społecznych). Swoje działania i poglądy (niejednokrotnie rasistowskie i nacjonalistyczne) motywują ideą oczyszczenia świata ze zła (gdzie jako „zło” określa się inne religie i ideologie). Wojny religijne występują w różnych okresach historii świata i charakteryzują się m.in. długotrwałością okresu konfliktowego.

Przykładowe wojny religijne:

• podbój Kanaanu
• wojna pogańskiej Skandynawii (oraz Saksonii) z katolicką Francją
• reakcja pogańska
• wojny prowadzone przez Mahometa
• najazdy Arabów na Cesarstwo Bizantyńskie
• chrystianizacja Prus
• wyprawy krzyżowe
• rekonkwista
• wojna między hugenotami a katolikami we Francji
• Wojna trzydziestoletnia
• powstania Alpujurras
• wojny husyckie
• bitwa pod Warną
• krucjata neapolitańska
• konkwista Ameryki
• wyprawa Wielkiej Armady
• wojna Ligi Świętej z Turcją
• terroryzm fanatyków muzułmańskich na przełomie XX i XXI wieku

Prawdopodobnie pierwszą znaną kampanią wojenną prowadzoną z przyczyn religijnych była wyprawa Faraona Ramzesa II przeciw Hetytom.

Zobacz też

• Dżihad